Lasanble Manb LALIT 2 Septam, Tur Dorizon Politik

03.09.2007

Ram Seegobin dan so "tur dorizon" politik dan Lasanble Manb LALIT Dimans 2 Septam GRNW ti kumanse par fer resortir ki dan nu Seminar Teorik lane dernyer nu ti etablir enn analiz lor lefet ki Moris pe rant dan seki nu finn apel enn "kriz sistemik", ubyen kuma Gramsci finn apel li, enn "kriz organik". Sa lepok la nu ti atann bann zafer anpire. Sa ti sirtu leka, parski Guvernman ek sekter prive ti ena plan zis pu diyl avek enn kriz siklik ordiner, pa pu fer fas a enn kriz sistemik kot 2 pli gran sekter anterm anplwa ek deviz, setadir disik ek textil, afekte. Li ti inposib pu fer fas enn tel kriz avek enn plan ala-Sithanen, setadir "Make Mauritius Business-Friendly"!

Me, ant lerla (Ziyet 2006) ek asterla, Minis Finans finn truv enn repriz fantastik, li. Li finn mem truv enn bum ekonomik. Sekter prive finn retruv "optimism".

Alor, swa nu finn fer enn analiz kan nu finn truv enn kriz sistemik (get nu liv teorik "Ki Stratezi?), swa Guvernman ek Sekter Prive pe kuyonn nu.

Nu analiz lor kriz sistemik li baze lor bann fe. Li ankor tini byen mem. Alor, nu bizin gete dan ki fason zot pe kuyonn nu. Anfet ena 2 fason dan lekel zot pe kuyonn nu.


DEVALYASYON
Premyerman, si nu re-rapel sa but dan Fim Lalit "Pu enn Lekonomi Politik Alternativ" ki Asher Woodward ek Grace Goldfarb ti fer pu nu kumansman 2007, nu pu gayn enn indikasyon. Rapel sa Misye de Robillard, enn kolom enn ti-tablisman Gro Kayu? Me, li ti koz enn but laverite inportan. (Parey kuma M. Humbert depi Sindika Disik ki li osi ti koz laverite kan li ti admet ki apre 2009 kan pena okenn proteksyon riske the sugar industry "bez mor"). M. de Robillard finn dir ki seki bizin se "devalyasyon, kot badinn ar valer rupi, kot tu dimunn Moris vinn pli mizer, me personn pa bankrut, e tu kontinye parey". Se sa ki nu finn truve. Finn ena siper-profi dan tu sekter exportasyon. Se sa ki Minis Sithanen ek sekter prive pe apel "repriz". Lotel finn fer bel bel profi. Me, seki bum ekonomik pu serten seksyon burzwazi, li lefe enn bum ekonomik pu travayer. Taler nu re-vinn lor la.


BAYANT LATER MORIS
Dezyeman, zot pe kamufle kriz la. Manyer zot pe fer sa se atraver IRS (Integrated Resort Schemes). Minis Sithanen anonse ki Guvernman Lalyans Sosyal finn amenn plis FDI (investisman etranze direk) dan enn banane ki Guvernman MMM-MSM Berenger-Jugnauth finn amene kan zot ti opuvwar 5 an. Me, sa larzan IRS, li larzan spekilasyon. Li larzan privatizasyon. Me, M. Sithanen u pe vann Moris. But par but, u pe morsle, vann Moris. Lerla, larzan ki rantre u pe apel li "reveni". Se kumsa ki Guvernman ek Sithanen pe kuyonn nu. Lerla lir gro gro tit: "Optimisme de retour" dan lagazet.


PROPAGANN apel "Kominikasyon"
E dan sa demars pu kuyonn nu, u pe gayn gran gran kudme, M. Sithanen depi M. Jean Claude de l'Estrac, redakter ansef L'Express, ek kikenn ki fer bann lartik dan so lagazet, ekonomist Eric Ng. Sak enn-de mwa, M. Ng al get 12-13 businesmenn, li dimann zot kimanyer zot santi zot. Lerla met lor lagazet kimanyer zot "optimistes". Li enn travay intox. Pa zis J.C. de l'Estrac, me Arianne Cavallo-l'Estrac, li osi fer sa propagann la. Raj Meetarbhan parey; Akilesh Roopun parey, ek Nazim Esouf parey. [Enn zot zurnalist, Shyama Sundur-Ramgoolam finn kite e finn al travay direk-direk pu patrona.] Me, ena enn lot ideolog burzwa ki nu ti pu kontan mansyone, sirtu akoz li ti deza dan Lalit. Sa, se Malenn Oodiah. Li, li travay pu Beachcomber. Li gayn lapey laba. Lerla li ekrir tu kalite lartik lor kimanyer lindistri lotel, sirtu sekter kot li li ete, pe kas enn gran pake. Kan dimunn kritik sekter prive, kuma sa lel dan Travayist otur Kader Sayed Hossen ek Nita Deerpalsing, li denons zot kuma "tirer plan", tandi ki dimunn kuma li, zot sanse bann "arsitek". Dayer, sanki li flat limem, li apel so kolonn dan L'Express "Bon Sens". [Isi, kikenn dan lasanble finn interonpe pu dir petet li ti bizin apel so kolonn "Non-sens". Enn lot dimunn prezan ti dir li ti tann Ram dir "Non-Sens".] Lor Radio One, kontrole, parey kuma L'Express, par Le Sentinelle, ena enn program ki fer sa mem kalite travay propagann kot gayn Oodiah ek L'Estrac.

Li pa etonan ki L'Express pe fer sa travay la. Depi lontan li kritik bann Guvernman par dir zot "prodwi" bon, me zot ena mankman kote seki zot apel "kominikasyon". Pu zot "kominikasyon" li enn lot term pu kuyonn dimunn.

Me, kan dimunn dan klas travayer, dimunn mizer, al magazin, al labutik, pey zot papye lalimyer CEB, intox pa marse. Dimunn kone. Pri pe monte. Dimunn angwase lor kimanyer sirviv.

Alor, propagann ek "kominikasyon" a la Sithanen ek ala L'Estrac li marse a enn serten nivo, setadir parmi dimunn ase byen peye dan ti-burzwazi ek parmi bann mwayenn burzwa ki pe profit devalyasyon. Me, dan klas travayer, li pa marse. E li inposib pu li marse.

Kriz sistemik li ankor la. Okontrer lindistri sikriyer li dan problem pli grav ki dan 2006. textil parey. Sityasyon finn agrave. Me, zot zot pu montre "repriz". Zot, zot pu koz "boom ekonomik". Get kimanyer zot pe fer propagann lor sa koze "2 milyon turist". Lor MBC, sa bwat a propagann guvernmantal, zot fer enn program plis ki 2-ertan kot patron lotel pe zis koz "2 milyon turist, 2 milyon turist".

Me, dan sa enn an la depi nu finn lans nu fim PU ENN LEKONOMI POLITIK ALTERNATIV, mem si kriz sistemik pe ankor get nu dan nu figir, finn ena buku sanzman inportan. Alor, nu bizin asterla gete kimanyer re-aktyaliz serten laspe nu kanpayn.


4 SLOGAN LALIT
Si nu get sa 4 slogan ki nu ti met lor nu lafis, enn par enn, nu pu truve ki finn ena sanzman dan tu-le-kat. E zordi, seki nu pe kumans fer, se prosesis re-aktyaliz sa bann slogan la. Zot ti lor Alokasyon Somaz, Later lor Bay, Kree Travay par Detrir Travay ar Larzan Lerop, Aret Devalyasyon Provoke.


* ARET DEVALYASYON PROVOKE: Kan nu ti met sa slogan la lor enn lafis, ena dimunn finn dir "Me travayer pa pu konpran sa!" E mem si a-lepok, sa ti vre, nu kanpayn finn permet buku dimunn dan klas travayer konpran sa slogan la byen. Ziska Guvernman finn manke perdi so Minis Finans, Premye Minis finn insiste pu met enn nuvo Guverner Labank Moris. Tutswit li finn aret sa devalyasyon provoke-la. Sa vedir, nu kanpayn finn pa zis ena lefe direk, me li finn edit nu-mem, lor linportans met size difisil lor azanda, kan li neseser.


* DONN ALOKASYON SOMAZ: Zot pu rapel ki avan nu kanpayn, personn pa ti koz alokasyon somaz. Propagann burzwazi ti tro for. Asterla, avek nuvo Employment Relations Bill ek Employment Rights Bill pe osi koz lor seki lapres pe apel enn "alokasyon somaz", mem li pa sa. Sa vedir nu kanpayn finn vinn aktyalite. Nu finn reysi met alokasyon somaz lor azanda. Seki Guvernman pe anfet propoze se enn "alokasyon lisansiman" pu enn an, e ki permet patron aret pey "severance allowance", ki ti enn drwa. Dan ka, "justified dismissal", dapre Bil-la, u pu gayn enn larzan ki paret plis ki "severance allowance", me si to refiz travay ki bann-la ofer twa, li kupe. Kote "unjustified" anplas 3 mwa par lane servis kuma enn drwa, u pu gayn ant 1 ek 6 mwa. Nu tu kone ki sa ule dir. Enn mazistra ki pu transe.

Alor, nu bizin risponn, re-aziste, re-rafinn nu kanpayn otur sa nuvo ofansiv patron ek guvernman. Me, nu dan enn pozisyon ki vre "alokasyon somaz" li lor azanda asterla.


* DONN LATER BAY: Nu ti pe demand enn arpan later agrikol lor bay. Alor si 100 laburer dan enn tablisman gayn VRS, zot gayn later, ki kapav plante dan kad diversifikasyon agrikol. Nu pa finn reysi fer okenn progre lor sa demand la, me ep! Guvernman finn exziz 2000 arpan later depi Tablisman (pu so bann proze sosyal pa tro defini). Sa li enn nuvo zafer, enn nuvo devlopman. Pa ti ena okenn koze pu tablisman sed later. Pa ti ena okenn exzizans ki kan tablisman pe lisansye, pe fer winnforl genn lor IRS ek devalyasyon, pe morsle later, pe ogmant so valer par 70 a 100 fwa, li bizin anmemtan sed later.

Anmemtan, finn ena buku dosye lor "reform agrer". Sa vedir seki nu pe vize alonterm, pe deza vinn lor azanda, e sanki dimunn zis kriye "Ah! Mugabe!" kuma bann isterik.

La, osi, lor kestyon later, nu bizin re-aziste nu kanpayn.


* SERVI LARZAN LEROP PU KREE TRAVAY: Kan nu ti larg nu slogan "Servi Larzan Lerop pu Kree Travay, PA pu Detrir Travay", buku finn sanze. Depi sa lepok la, gran konfli finn leve ant Guvernman ek MSPA, setadir Tablisman. Sa nu pa ti predir. Purtan, ankor ena gran gran konfli. Kan nu ti kumans nu kanpayn, tu dimunn ti krwar ki Larzan Lerop, enn larzan pu Misye Tablisman la-mem, sa. Lerla sa lel dan Parti Travayist otur Nita Deerpalsing ek Kader Sayed Hossen finn, li osi, repran kestyon la, mem si enpe depwendevi gran planter.

Lefet ki sa kestyon ki pu fer ek larzan Lerop finn uver kumsa, li enn serten viktwar pu nu kanpayn. Kanpayn la, rapel, li depi avan eleksyon, pandan nu kanpayn, dan miting piblik, lor program politik Lalit lor MBC, dan nu bann trak 12,000 kopi dan lagar, 5 fwa dan dernye enn an, dan nu santenn reynion ek fim-sho dan kartye partu, dan nu forom piblik dan 8 landrwa, dan nu lafis, lor nu web, dan nu liv teorik bileng. Asterla ena enn nuvo eleman finn rantre: eleman ki ti santral pu Lalit, dan kumansman so kanpayn, setadir an 2003: LENERZI. Blokaz dan konfli Guvernman-MSPA pe vinn lor kestyon lenerzi. Eski Guvernman pu donn tablisman monopol lor prodiksyon elektrisite, ubyen eski CEB pu gard enn serten kontrol. Sa finn vinn enn isyu santral dan konfli-la. Bagar la, finn leve sirtu lor la. E li ankor la, sa konfli la.

E, egalman inportan ena enn lot kestyon ki finn lev latet konsernan kimanyer servi larzan Lerop, e ki liye avek nu kanpayn. Deryer nu kanpayn, ena lide sekirite alimanter. Sa pa ti lor azanda ditu a-lepok. Me, la, enn seri eleman liye me disparat, pe fer presyon pu pri nuritir monte. Ena ogmantasyon dan fret. Ena sanzman klima, pe afekte rekolt dan Lostrali, dan Lenn. Ena tandans dan Lamerik ek Brezil pu servi may ek soya pu fer etanol, e pu tir plantasyon legim, met kann, pu etanol. Tusala vedir tu dimunn, mem bann editoryalist kuma Gilbert Ahnee ki ti krwar nu kanpayn enn perdi letan, pe pran gran traka lor kestyon sekirite alimanter. Anfet, sa de mo la, zot lor lalev tu dimunn ki reflesi enn tigit.

Anfet, ziska tu resaman, lor bul later ti ena ase prodiksyon manze. Manze ti sifi. So distribisyon ki ti kriyel. Me, asterla, nu dan kumansman enn peniri nuritir, onivo mondyal. Sa li an gran parti akoz pe servi nuritir (pu dimunn, pu bef, pu pul, pu lezot zanimo) pu lenerzi.

Su presyon nu kanpayn, Minis Lagrikiltir Boolell finn tir enn Plan Daksyon Andeor-Disik. Zot finn pibliye enn espes White Paper ki nu bizin etidye ek kritike, konzwentman AREU-Minister Lagrikiltir-FARC.

Antretan, sa M. Autrey ki ti enn ideolog lindistri sikriyer alatet MSIRI (Mauritius Sugar Institute Research Institute) finn pran retret, e finn ranplase par enn lot misye ki paret pli uver a diversifikasyon. Res a vwar.


A premye vi, febles fondamantal dan Plan Daksyon Andeor-Disik se li pa kumans par agro-indistri avan ubyen anmemtan. Dan LALIT nu finn realize (e Guvernman tuzur aveg lor la) ki u pa kapav konturn nesesite planifye agro-indistri pu ki lagrikiltir diversifye kapav devlope. Sa vedir, u bizin kumans par lafen, dan enn serten sans. U bizin kumans par organiz ki u pu fer avek prodiksyon agrikol lor gran lesel, setadir so transformasyon, so stokaz, so lavant. U bizin ena provizyon pu kanning, pu friz-dray, pu anbuteyaz zasar ek exportasyon, pu lezot lindistri oxilyer. Sa vedir Plan Boolell mank so kolonn vertebral, setadir agro-indistri. Plan Boolell zis viz pu ogmant prodiksyon leksi depi tan tonn ziska tan. Ogmant exportasyon friapen depi tan tonn ziska tan. Sa vedir enn ti-devlopman linyer se tu seki li pe propoze, kan bizin enn imans investisman dan agro-indistri.



RES A-ZUR
Dan klas travayer ena dimunn byen malen kuma nu tu kone. Nu dan Lalit, nu bizin kapav res tultan azur. Buku dimunn dan klas travayer konn tu sa bann sanzman ki pe arive. Zot konn nu kanpayn. Zot pu ule kone, "Abe asterla, Lalit kimanyer pu al delavan avek so kanpayn?"

Alor, nu ena pu integre tu sa bann sanzman inportan la, e realiz ki zot an-parti rezilta parfwa direk parfwa indirek Kanpayn Lalit. Nu ena osi pu servi Fim Lalit ankor (li ena "voice over" asterla pu seki an Angle, gras-a travay Ally). Nu ena pu integre nuvo demand. Nu ena pu integre nu kanpayn dan nu Liniversite Zenn plitar sa lane la. E dan nu Kongre lane prosenn. Nu ena pu integre nu analiz sa 2 nuvo lalwa indistriyel pu ranplas IRA ek Labour Act dan nu kanpayn pu enn lekonomi politik alternativ.