Kestyon Repons pandan Konferans de Pres Lalit

07.04.2006

Ram Seegobin ti kumanse par dir ki li realize ki zurnalist pu truv li enn travay difisil nu pe sey fer: fer dimunn mazine ki seki inportan se PA ki Berenger dir lor Pravind, seki Pravind dir lor Ashok Jugnauth, me pu konpran bann gran kriz ekonomik ki pe propilse sa bann lezot "teat"-la



Q: Se, sa kriz politik dan Lopozisyon, kot li pu termine.



Ram Seegobin: Nu predir ki amizir kriz ekonomik morde, patrona pu reklam enn koalisyon (sanse "linite nasyonal"), kan sif somaz par exanp vinn inkonturnab. Alor, pu ena presyon pu bann seksyon Lopozisyon rant dan Guvernman. Avek kriz, pu ena enn nivo somaz byen ot sirtu dan lakanpayn. Sa, dan lezot pei, li provok enn exod riral. Dan Moris sa pena sans. Me, purtan pu ena enn nivo somaz ot dan lakanpayn e pa pu ena enn "lavil" pu ale. Nu pe pez tu risk ki sa reprezante. Ena bann problem inn-bilt dan sa kalite kriz la. Problem sosyal. U sekter ekonomik prinsipal ki pe ferme, li dan lakanpayn. Alor, si dime kumans gayn sa bann zafer, sak fwa aksidan loto, kan kikenn blese ubyen mor, gayn enn mini lemet, nu pa swet sa, me li enn danze, sa apel enn kriz sosyal. Sirtu si dimunn pa santi ki ena enn okenn lespwar, mem lwen divan li. Pu ena akt dezaspwar. Si dimunn pa santi ki, par la, pe ena dimunn ki pran oserye somaz aktyel ek anplwa pu zanfan, pu ena kriz sosyal. E pu ena plis somaz dan lakanpayn.



Lindistri sikriyer ti pe anplway ziska 60,000 dimunn. Anplwa direk. Plis ena indirek. Fini ek enn sityasyon kot pu ena kat mulen, antu 2,000 artizan anplas 12,000. Dezyem vag VRS pu asire ki pa pu ena okenn anplwa permanan pu laburer. Zis sezyone. Si koz zonn frans, get Lesid, get Granpor Savann, depi pwen de vi lizinn textil, tu inn ferme. Lindistri zonn frans laba inn disparet net. Ena 2 tipti lizinn reste isi laba. Par kwensidans kot anplwa pe disparet, li dan lakanpayn. Enn 3yem cyber tower pa pu rezud sa problem.



Q: Eski li atiran? Travay dan later?



Ram Seegobin: Si nu kler ki li pa sa mem stil travay later kuma ti ena lontan. Si kikenn dir mo pa'le travay lor later seki li pe dir se mo pa'le lev 4.00 granmatin ek al pyos kann misye la. Nu experyans dan Bambu montre nu ki buku zenn, zot trase, fer tu kalite demars pu reysi gayn enn but later bay dan Dibrielle, enn arpan, pu zot plant legim. E li vre ki nu bizin devlop enn form agrikiltir plis profesyonel. Bizin ena bann institisyon ki sutenir lagrikltir.



Q: Eski li pu servi? Agro-indistri, eski li ena enn marse?
R: Sir li ena. Si truv enn marse pu antiryom, pa pu truv enn marse pu lezot zafer? Li enn travay enn guvernman, al rod marse.



Q: Sekter cyber site, eski Lalit pa krwar ladan?
R: Li kree anplwa mem, me li pa rezud sa problem prinsipal ki nu fek dekrir. 5,000 artizan ki pu perdi travay zordi, u pu dir zot al travay dan informatik dan Cybersiti? Ena enn destriksyon rapid anplwa, e pena mezir ala oter pu fer fas a sa. Si nu aksepte apre 6 an lekol, pre 50% pa kapav lir ekrir, me, lerla devlopman dan informatik, li selman pu sa lot 50% kikfwa.
Me, ki Guvernman pe propoze pu dimunn ki pa pu rant dan informatik? Mem lotel, si pa koz enpe Franse Angle, difisil gayn plas travay lotel zordi.



Lor kestyon diversifikasyon, ena dimunn kuma Prof Juggessur inn ekrir bon papye lor diversifikasyon. Ena buku matyer premyer refleksyon lor la. Seki manke se bizin volonte politik.



Q: Arvind Boolell, kifer u dir li pena volonte politik?
R: Li truv absoliman normal pu anonse ki kan pu ferm St Felix, Blueprint, li pu kut 130 million, e kan M. Didier Robert dir "Mo pena kas", A. Boolell dir li "Par traka, bonom, larzan Lerop pe vini, kapav gayn sa. Antretan nu pu donn u enn Bridging lonn depi Labank Santral." Boolell pe zet bon larzan apre move. 23 milyar rupi investisman dan kann, ek dan destriksyon anplwa?



Lindistri kannyer, li vre rev.
Pu ki ti planter gayn akse a derocking, Road Map Boolell dir li bizin siyn kontra promet pu plant naryen apar kann pu 7 banane? Li pena volonte politik.



Q: Eski Moris kapav plante lezot zafer apar kann, avek nu klima, siklonn tusa?
R: Moris ena klima apropriye pu 3 rekolt par an. Kann li pran enn banane. Kan ena siklonn, u perdi pu enn lane. Lezot zafer, u zis replante. Nu pa pe dir kuma parfwa bann dimunn pretann dan enn fason stipid: "Ras tu kann, plant pomdamur". Nu pe dir gradyelman plant tu antreliyn kann avek lezot prodwi. Seki nu deza inporte, e seki nu kapav exporte.



15 an desela, nu ti dir buku resers inn fer: dan plas plant kann tule 5 pye, u plant 2 laliyn kit 10 pye. Rannma preske parey. Me, sa antreliyn 10 pye, u kapav plant seki u anvi ladan tule lane. Asterla, kan plant kann vyerz, tule 7 an, pe plant antreliyn, zis enn fwa 7 an. Sa so bann laspe teknik. Me, si kit 10 pye, ubyen nomb pye bann exper dir, lamwayte siperfisi agrikol, libere pu antreliyn tutswit. San afekte profiksyon disik. Si ofer dimunn antreliyn, tu dimunn rod li. Nu konn sa. Alepok dan Lalit nu ti pe dir petet rannman disik pu diminye enn tiginn, me benefis pez pli for ki sa tigit mwens la. Zordi MSIRI pe vinn dir u ki avek sa sistem la u kapav gayn plis rannman depi kann.



Q: Ki Lalit panse lor idroponik.



R: Wi, li bon, kuma sa konferans lor agro-indistri li bon. Seafood hub? Seafood hub zonn frans pwason, aste pwason depi Korean, Zapone, transforme, reexporte. Nu pe dir bizin rant plito dan prodiksyon mem. Lapes indistriyel, fish farms, ena deza enn Mahebourg.



Q: Lor vole politik? Kot tusala pu fini?



R: Fas a kriz ekonomik ek sosyal ki pe vini, tutotar nu pu al fini ek enn Guvernman PT-MMM, setadir enn koalisyon. Nu ankor krwar li enn posibilite. Ki siyn? Li pa baze lor siyn evidan ki ena demars dan sa sans la. Depi avan eleksyon, li enn prediksyon teorik. Li baze lor reaksyon ki burzwazi pu ena fas a kriz ekonomik. Li pu ule ki travayer sarye fardo sa kriz la, pa li. Burzwazi pu sey inpoz bann mezir losterite, fas a kriz ekonomik, mezir ki telman "harsh" ki li pu presipit bann gran sulevman, amwens ki fini demantle veritab lopozisyon politik. Zordi nu pe kumans truv siyn deza. Ena presyon burzwazi pe mete pu eliminn konpansasyon salaryal anyel. Ena presyon ki burzwazi pe mete pu eliminn tu award, ek fini ar saler minimem dan tu sekter. Demand ekonomik ki burzwazi pe fer, pe pus dan direksyon enn losterite grav. Kriz ek sa losterite li pu morde nu predir dan 2 an. Dan Moris, muvman sindikal, lasosyasyon, fas a losterite, pu ena enn sulevman.



Dan Lalit, nu truve ki ena enn lozik politik, enn lozik ekonomik, ki burzwazi pu rod al ver enn lalyans PT-MMM. Li ena enn lozik pu burzwazi. Anzeneral nu pa dakor ek Jean Mee Desveaux. Me, li ti ekrir enn lartik lor la. Li ti dir ala kot nu pe ale: Li dir, PT zordi prizonye de so diskur pre-elektoral, so demokratizasyon lekonomi, putting people first, lot kote, presyon ekonomik for e kriz pe agrave. PT bizin zepol MMM, pu ki li kapav inpoz losterite, lerla blam MMM pu sa.



Q: Kimanyer Lalit pa reysi fer enn perse elektoral?
R: Prosesis elektoral limem finn ena enn tandans dezenere, kuma tu dimunn kone. Elektora finn sibir enn prosesis koripsyon. Pa dimunn, me "elektoral". Elektora nepli vot pu enn program, me pu enn kiksoz zot krwar zot kapav gayne. Pu lemoman, ena enn defasaz ant votman ek sutyen pu Lalit. Enn zur, zurnalis vini 5.00 er 6.00 granmatin kan nu distribiye trak, zot pu truv linfliyans Lalit lor terin.



Zurnalist: Plito 5.00 er 6.00 tanto. (Riye zeneralize).