Blog 11 – Baze lor Statistik ki nu Ena
06.12.2021
Depi kumansman lepidemi Kovid, nu dan LALIT pa satisfe ar statistik Guvernman. Li pa montre kuma tandans lepidemi pe evolye dan enn format kler ek fasil pu konpran. E li esansyel pu tu dimunn konpran tandans lepidemi pu nu konpran nesesite mezir lasante piblik ki sakenn dant nu bizin pran. Deplizanpli, bann sif Guvernman done inn vinn mwins itil. Seki fer zordi, li finn vinn enn rido lafime.
Statistik presi ek kler zot itil akoz li ed sak dimunn pu fer so but: al fer u vaksin, pu pa sorti pu al dan rasanbleman kan li pa esansyel, pu byin met u mask, pu gard distans sosyal ek gard tu lafnet uver ek lav lame byin.
Guvernman pibliye enn-de statistik tulezur. Sa li vre. Zot pibliye komye vaksin inn fer sak zur. Sa li itil, me li plis lor long term, e li pa donn okenn indikasyon ki tandans lepidemi limem pe swiv. Nu gayn sif lor komye dimunn finn retabli depi Kovid. Sa usi li itil. Mem si li fer nu gayn enn vag santiman lespwar. Nu gayn sif pu nuvo ka pozitif dan dernye 24-er – ki li, apartir mi-2021, zis enn sif ki sorti depi lor nonb dimunn ki finn fer test. Kan Moris ti swiv stratezi teste-retrase-teste-izole, lerla sa bann sif la ti itil. Me apartir, ver omilye 2021, Moris kumans plito swiv “model USA” kot fer test-PCR selman pu bann dimunn ki ena sinptom, dan enn lepidemi kot ena buku dimunn asinptomatik, sa sif la nepli ena so itilite. Tutfason, zis test PCR, pa Test Rapid, sifizaman fiab pu kontabiliz nonb pozitif. Asterla, nu gayn sif dese selman enn fwa par semenn. Pu gayn sa sif la u bizin ekut Konferans depres Guvernman 2er tanto sak Vandredi.
Asterla, kominike pibliye tulezur inklir zis enn set statistik lor lekel nu ena pu baz nu pu kapav swiv tandans kot lepidemi pe ale. E lor la, donn nu bann sif zis pu enn zur: Admisyon ek Desarz dan bann Lopital Rezyonal. Zame nu pa gayn lor tandans kimanyer lepidemi pe evolye. Pu sa lartik la, nu finn bizin al pran sif zur par zur depi arsiv besafemoris.mu pu nu kapav etablir enn tandans lor enn kinzenn. Ala seki nu finn gayne. (Nu pa finn inklir admisyon ek desarz depi ENT akoz bann sif, nu asime, inklir transfer plito ki admisyon – pu evit kontabiliz li de fwa – e kwaki sif ENT finn stabilize dan dernye semenn otur 3 ka admisyon-desarz par zur, ek nu kone to mortalite dan ICU ENT li ot pu rezon evidan ki selman bann ka grav ki transfer pu al laba.)
Tutfason, ala seki nu truve avek sa parti statistik ki permet nu desel enn “tandans” lepidemi dan pei, met aryer depi yer lor de semenn. Seki sa bann sif la indik nu se lepidemi pankor vinn su kontrol. Li ankor pe fane plis, kuma u pu remarke, ena plis admisyon ki desarz lor 12 dan sa14 zur la. An Mwayenn ena 17 admisyon plis ki desarz par zur. Etidye sa bann sif la pu gayn enn lide lor sa tandans la. Fer u prop kalkil. Semenn dernye li pli bon, ki semenn avan, li pankor stabilize. Me ankor ena enn tandans ver ogmante.
Dat Admisyon Desarz (depi bann lopital rezyonal)
5 Dec 43 28
4 Dec 41 30
3 Dec 38 39
2 Dec 38 42
1 Dec 66 37
30 Nov 57 36
29 Nov 40 17
............................................
28 Nov 37 25
27 Nov 65 45
26 Nov 62 44
25 Nov 47 43
24 Nov 73 29
23 Nov 58 31
22 Nov 54 37
Nu konklir ki ena 235 pasyan anplis asterla admet dan bann Lopital Rezyonal pu gayn tretman ki ti ena le 22 Novam. Sif la ot, e li pe kontinye ogmante.
Sa ule dir pe ena tro buku presyon lor travayer lasante ek lor totalite sistem lasante. Sa, asontur, ule dir nu tu bizin tutswit aret tu sorti non-esansyel, si nu pankor deza finn met sa anpratik. Li usi vedir, asontur, Guvernman bizin prepare pu anons bann mezir pli strik, pu permet kordinn nu tu. Sinon pu ena plis malad ek dese, plis stres lor sistem lasante – ankor lanons “ruz ekarlat” depi lot peyi.
Ala kot nu ete zordi. Patrona sekter turism ek guvernman bizin fer fas ar realite, e ede pu frenn kurb lepidemi, nonpa maske laverite.
Alor, dan LALIT, nu fer de demand irzan. Enn, Guvernman pibliye plis statistik itil, konpil to admisyon, konpil to desarz ek sif dese – omwin enn fwa par semenn – an ekri osi byin ki an oral dan Konferans depres ebdomader. E nu dimann restriksyon plis strik lor rasanbleman ziska nonb admisyon dan lopital kumans bese ek lerla kumans al stabilize lor enn nivo pli ba.
Kuma u pe truve, nu pankor sorti dan dife.
Lindsey Collen
Pu LALIT
Tradiksyon: BK avek kudme AA
(Sa li enn nuvo versyon nu lartik avek statistik dan enn “tab” korize – ti ena de taypo, ek sa, asontur, fer mwayenn admisyon maynes desarz 17 pa 16.)
