Blog 4 – Sityasyon Kovid Grav e li Pu Plis Agrave – me Vaksinasyon Marse
19.11.2021
Dan so Konferans depres zordi, Minis Jagutpal finn donn sif lamor pu semenn pase, setadir depi Vandredi dernye ziska zordi. Finn ena 85 dese. Enn nonb dese plis ot ki finn ena ziska ler.
Alor, Moris, apre enn preske reysit-total dan kontenir lepidemi, atraver met lokdawn drakonyin ek efikas, apre premye flanbe an 2020, asterla retruv li, parey kuma tu lezot pei inn fer dan premye vag ek pe fer dan dezyem vag kan varyan Delta pe azir kuma enn akselerater. Flanbe la pu premye fwa inn vinn su presyon konbine enn maladi kontazye ki koryas, grav, difisil pu monitor akoz byin suvan li asinptomatik, ek li pe fane vit-vit. Li enn veritab stres-test lor kapasite servis lasante pu tini, ek li enn presyon enorm lor tu travayer lasante. Nu bizin azir pu limit sa stres la ek sa presyon la. Fode pa sumet divan mank prevwayans Patrona Lotel ki kont nuvo lokdawn.
Depi finn ena enn ogmantasyon kantite ka, Guvernman finn ferm lekol primer, lekol pre-primer ek liniversite; inn dimann servis sivil pu al lor enn rezim “travay depi lakaz”, ek finn fer apel pu sekter prive fer parey; tu sa bann mezir pu ena enn lefe dan diminye kantite pasaze dan bis ek dan metro; zordi ena enn nuvo regleman inn rant anviger kot interdi plas dibut dan bis; piknik lor laplaz interdi; regrupman pa plis ki 50 personn dan resepsyon, lanterman ek maryaz; servis relizye limite a 10; met mask zeneralize res obligatwar. Dan LALIT, nu panse sa bann mezir pa pu sifi pu resi ase vit ralanti propagasyon. Enn lokdawn strik 10 zur omwin pu, dapre nu, neseser pu rezon saniter, dan limedya, ek pu rezon ekonomik dan mwayin term.
Si pa ti resi fer otan vaksinasyon ziska ler, ki li dan lezot pei uswa dan Moris, sa vag la ti pu buku plis pir. Nek ena pu get bann sif pu Moris. Kuma nu kone, enn tipti nonb pa donn bon statistik, ek zot ankor relativman “tipti nonb” (pa anterm perdi lavi, me pu kapav fer dediksyon statistik fyab). Lor 85 lamor pu enn semenn, 36 ti vaksine lor enn popilasyon 900,000 vaksine (0.004%), par kont 49 lor popilasyon 90,000 ki pa finn vaksine (0.05%). Sa ule dir nu pe sibir enn lepidemi par bann pankor-vaksine: ena 1/10 popilasyon adilt pankor-vaksine, seki pankor-vaksine reprezant 60% ka maladi grav ki antrenn lamor. Bann pankor-vaksine ena 10 fwa plis risk pu gayn enn maladi grav ki antrenn lamor.
Alor, nu tuzur ankor bizin ankuraz tu dimunn pu al fer vaksin, ek al fer zot buster doz, usi. Si u finn fer tu u doz vaksin savedir u pu fann Kovid mwins ki si u pankor-vaksine. Tusala pu dir ki lepidemi ti pu plis su kontrol si nu tu ti vinn delavan ek fer nu vaksin.
Nu bizin usi “res-lakaz” apart pu aktivite esansyel, ek fer parkur pu al travay ek returne apye uswa enn but apye.
E nu bizin fer apel ar Guvernman pu pran mezir plis strik setadir interdi tu regrupman ki pena lyin ek travay a 10 uswa mwins, pu kumanse. Nu panse, malgre dimunn konpran, an zeneral, rezon deryer enn tel mezir, li pu neseser ena profesyonel vinn lor MBC TV ek lor Radio tulezur pu vinn explike ek re-explike kifer li inportan pu aret propagasyon. Li neseser ki tu zurnalist zwenn dan sa zefor pu anpes lepidemi fane.
Lindsey Collen
Pu LALIT, 19 Novam, 2021
Tradiksyon: BK avek kudme AA
