2em Lokdawn–Zur 42–Lor Peblisher Dizital (pibliye onnlayn dan domenn piblik) ek Fromaz Blan
21.04.2021
Kifer, mo dimann momem, mo pe ankor ekrir sa “blog lokdawn” la kan otan dimunn parmi nu inn repran travay? Li enn travay dir ek, pandan tu sa letan la, ena enn but labrus lerb enn sanblan peluz gazon pe dimann kupe?
Lor la, kat lezot manb LALIT dan enn lake apre mwa pu chek blog ek eplord li, tradir li, chek so tradiksyon ek eplord li usi. Me pu kisannla? Kisanla pu lir li asterla? Li ti kree pu ed nu travers sa izolasyon lokdawn – ansam. E pu nu rapel, dan but pli grav pandan lokdawn, ners, dokter, lekip lanbilans ek zot asistan, travayer CEB ek CWA, ponpye ek ofisye lapolis, travayer ramas salte ek travayer dan distribisyon manze ek lezot nesesite debaz, zot ti pe suvan fer de fwa plis travay ki zot abitye fer pandan nu pa ti aktif anterm travay. Alor blog ti pe viz pu ed fer lyin ant travayer, pe travay uswa pa pe travay. Enn lyin dizital, onnlayn. Sa li pli bon ki nanye. Me, asterla, kifer mo ekrir li?
Mem si nu finn finalman resi konpran “nonb WAP” pa egal “nonb dimunn” – ena anplwayed-mezon ena ziska 5 WAP, ek buku lezot travayer ena de u trwa, e patron pas “komann WAP” par batch – li kanmem vre pu dir laplipar travayer nepli konfine dan kazern. Alor, mo ekrir blog sirtu pu lamwatye dant nu – bann anba 18, uswa etidyan pa pe al lekol, ubyin liniversite mem zot lao 18 an, dimunn pena travay. Mo ekrir li pu pansyoner ki kapav sorti zis lor zur spesifik par alfabet.Mo ekrir pu bann mama anferme avek zot zanfan pankor rant lekol. Ek enn vwazin enn travayer distilri, par exanp, travay demi zurne, alor mo ekrir pu travayer part-taym, usi. Kuma buku travayer lotel, mem pe tus enn lapey sak mwa depi zot patron mem si li sorti depi fon piblik, pa pe travay a plintan. Alor nu ofer sa blog la a “tu lezot” ki pa pe sorti lor enn WAP, ek ankor konfine. Lerla, lezot avek enn WAP kapav lir blog la apre travay, kuma enn bonis.
E nu pibliye dan de plas: enn lor nu websayt ek enn lot Facebook, li enn parmi peblisher internet. E Facebook – kuma Twitter, You Tube ek lezot peblisher dizital – su enn skrutini onivo mondyal. Sa bann mega-konpayni alatet konpayni peblisher dizital inn vinn pli for ki leta nasyon. Enn blog avan ti koz sa liv ekrir par kikenn ki kas lakle lor kimanyer Cambridge Analytica inn inplike dan manipil eleksyon Brexit, eleksyon Lamerik ek lezot eleksyon dan plizyer pei tyer-mond.
Mem Kongre Lamerik ek Linyon Lerop ek Leta Lostrali zot tu pe gayn difikilte pu fer sa bann konpayni la vinn kuma tu lezot konpayni – lor kestyon tax (zot ena tandans pa pey nanye uswa preske nanye), uswa pu pran responsabilite osivil ek okriminel pu seki zot pibliye, si li fer ditor uswa li ilegal. Rapel zot fer profi lor tu konteni zot pibliye onnlayn.
Asterlamem, dan Lamerik, Repiblikin ek Demokrat ena enn seri Bil Federal an santye – telman buku li ti difisil pu prepar sa lartik la. Zot tu pe santre lor seki zot apel “Seksyon 230”. Li enn Amandman a lalwa Federal “The Communications Decency Act” date depi bann lane 1930. Sa Amandman la ti vote an 1996 ek so bi ti pu donn proteksyon legal a sa bann tipti konpayni internet ti pe emerze, lir: “No provider or user of an interactive computer service shall be treated as the publisher or speaker of any information provided by another information content provider.”[Okenn furniser u itilizater enn servis kompyuter interaktiv pa pu konsidere kuma enn peblisher ubyin enn orater lor kit linformasyon pibliye par enn lot furniser konteni nyuz.] Suvan fer referans a sa Amandman la kuma “sa 26 mo ki finn deklans deba san-fin”
Asterla, dan Moris, ICTA finn rant lo enn terin kot anz mem per pu avantire. Pu montre kuma sa size la tus telman buku eleman inportan, ek komye tigit konpreansyon komin ena, ICTA yer finn pibliye enn kominike pu dir li pa ti fer referans ar WhatsApp ek Telegram, tusala, me inikman konpayni peblisher, konpayni ki pibliye, lor“sosyalmedia”. Alor, klerman deba ena ankor enn long sime divan.
Ena Bil dan Lamerik pe kareman dimann pu revok Seksyon 230 kot donn proteksyon kont purswit difamasyon. Alor konpayni pu vinn, parey kuma tu lezot konpayni peblisher, kapav gayn purswit osivil ek okriminel. Ninport kisannla lerla kapav purswiv, ubyin al lapolis pu met plint kont, Mark Zuckerberg so Facebook – parey kuma u kapav fer kont New York Times ubyin L’Express – kumsa inklir seki enn peblisher dizital pibliye onnlayn dan mem kad legal kuma long listwar pibliye lagazet. Lezot Bil ena enn porte plis restrin: interdiksyon pu servi Seksyon 230 pu protez enn konpayni depi purswit si ena explwatasyon sexyel zanfan uswa si ena vyolasyon drwa sivil, uswa si ena diskur ki insit laenn. Enn trwazyem kategori Bil kot sa bann mega konpayni teknolozik kree enn oto-regilasyon si zot ule servi Seksyon 230 pu protez zot kont purswit. Enn katriyem kategori Bil sey bare kont kit bayas politik uswa kont lasansir, kuma Trump pe akiz Twitter, kan zot finn ferm so kont. Antu, mo finn cheke vit-vit 25 (mo repete 25) bann Bil lor sa kestyon dan Kongre asterlamem – buku parmi bi-parti. Li pa etonan pe bizin fer apel ar Komite “Ways and Means” (Mwayin ek Metod)pu met enn lord dan tusa Bil la. Mem akademik spesyalist dan sa domenn la pe gayn difikilte pu res azur.
Sa fer mwa panse mo bizin pas lor enn size inpe plis leze. Alor, zordi mo pu koz lor seki mo finn aprann lor kefir dan mo fami pandan konfinnman. Rapel mo ti dir zot kimanyer mo finn kumans nuri sa dile-kaye la depi lafin Desam, donn li dile tulezur, ek okip li dan enn bife. E mo ti explike kimanyer kapav bwar li avek inpe dimyel, fer enn long drinnk lasi avek dilo ek glason, uswa met li lor fri ek Isabgol (an Angle psyllium husk – enn reset Kisna ti azute dan tradiksyon an Kreol) E kapav servi li dan briyani. Bon depi lerla, mo finn fer fromaz blan. Zis vers inpe kefir tulezur lor enn latwal etaminn atase otur lagul enn poban, ek les li drene dan frizider. Azut enn tigit pu 5 a 6 zur. So likid drene atraver latwal la, e u fini avek fromaz blan enn zur apre. Zis azut inpe disel, dimyel, lake-zonyon-efile ubyin persi ubyin tulede – ek inpe lay kraze. Pli gran plezir ti, kan mo ti pre pu al zet so parti likid drene, monn panse apre mo pu cheke si ena kit fason kapav servi li, mo finn ofer mo de zenn tutu femel Lok and Dawn (zot nom papye ekrir an Kreol mem) ek zot finn zis poli li kuma enn mann tonbe depi lesyel. Kisna finn dekuver u kapav fer lakrem (pu met lor tart pom par exanp, Ram ti kwi sa yer) par azut inpe dile lapud ar inpe kefir.
Lindsey Collen
Tradiksyon: BK avek kudme AA
