27.02.2021
Sityasyon politik, ki li dan Guvernman ubyin Lopozisyon, pe vinn deplizanpli instab e pe deteryore dan enn fason danzere.
Enn kote ena enn guvernman MSM akile e frazilize kuma zame li finn ete. Dan lespas 15 mwa li’nn perdi trwa so Minis, Ivan Collendavelloo, Yogida Sawmynaden ek Nando Bodha. Ena plizir azan ek pros MSM pe bizin reponn divan lanket lakur uswa ICAC. Lanket lor lamor sispekt Soopramanien Kistnen ek lor ka iregilarite otur kontra lekipman saniter pe expoz enn purisman avanse onivo bann linstitisyon piblik, ki Lopozisyon, avoka Avengers ek medya pe servi e reperkite pu avans zot azanda.
Sa bann ka la pe devwal konplisite ant diferan lintere ekonomik, ant azan, bayer de fon, pros MSM ki depann lor puvwar politik pu benefisye gro kontra ek lezot lavantaz pu expansyon zot prop biznes. Tusala pe agrav kriz dan bann linstitisyon. Apre ki CEB ti’nn revok so bord direkter antye, aster STC, enn institisyon extreman inportan, finn bizin revok so manejer Jonathan Ramasamy, enn pros MSM. Seki finn arive se pandan lokdawn, STC ti finn pey konpayni Vinay Appanah, bofrer Ramasamy, enn lavans pu li dekros kontra Rs 300 milyon pu Minister Lasante. An paralel, konpayni NeeteeSelek, so direktris enn otes deler ki pros ar ex-Minis Sawmynaden, dekros enn kontra pu mem minister, selma 2 semenn apre so konpayni kree
Tusa bann ka la pe sakuy guvernman MSM e deplizanpli izol Pravin Jugnauth ziska ki so papa SAJ ek so madam pe bizin desann dan larenn politik.
MSM osi zame finn otan izole kan li opuvwar. Zordi li ena pu fer fas enn seksyon lapres ostil, yerarsi legliz Katolik ki met buku lanfaz lor koripsyon, ek enn nuvo fenomenn apel “dyaspora” ki pe manifeste kont li.
Lot kote, sa L’Entente Fron Lopozisyon ek regrupman sitwayin ti osi ena telman “mezantant” ki zot pa pe reysi profit sa sityasyon febles rezim MSM. L’Entente PT-MMM-PMSD-Reform Party finn eklate byin vit. Apre ki Minis Nando Bodha kit Guvernman ek demisyone depi MSM, depite Travayis Eshan Juman finn fer enn deklarasyon anodin lor Radio Plus kumkwa Travayis kapav al tusel dan eleksyon minisipal e gayn tule sink minisipalite. Bérenger deklare ki li finn byin amerde e finn dir ki MMM pe aret so partisipasyon dan renyon konzwin Fron. Seki bizar se eleksyon minisipal pe vini, pa eleksyon zeneral. E Bérenger pe eklat L’Entente lor kestyon kisannla pu prezante kuma Premye Minis enn lalyans dan 4 an. L’Entente pena mem enn program.
Antuka, mem kan zordi MMM-PMSD-Reform Party kapav pu ansam pu Minisipal e mem prosin eleksyon zeneral, naryin pa sir, ni stab.
Li paret ki Bérenger so sir-reaksyon li akoz dan lamars L’Entente Lopozizyon ek grup sitwayin le 13 Fevriye ti ena manifestan ar pankart pe dimann ki fu deor pa zis Premye Minis me osi tu lezot lider parti lopozisyon, inkli Bérenger. Me anmemtan li paret Bérenger dan kad so kalkil kominal ek kasteist ena enn lot joker, Nando Bodha, ki finn zwenn kan Lopozisyon. Eski Bérenger pe deza prepar enn lot senaryo avek Bodha kuma Premye Minis? Bérenger finn dayer fer eloz Bodha apre so demisyon, sirtu apre ki li finn prezant enn eskis enn “proze sosyete” ki li tusel finn mazine e ekrir. PMSD, kuma Bhadain, klerman deza pe truv zot plas dan enn tel senaryo. Xavier Duval dayer finn deklare ki Bodha kapav enn bon chalennjer kont Pravin Jugnauth. Rapel, mem si lapres ule bliye, ki Nando Bodha enn RSS, setadir li dan sa muvman nasyonalis dan Lind ki reprezant ideolozi dextrem drwat deryer Modi ek so BJP. Avek nomb depite MMM ek PMSD ansam ena, zot kapav mem sanz konfigirasyon dan Parlman e ofer Bodha pos lider lopozisyon, e larg Arvind Boolell. Travayis so kote tuzur mine par so konfli intern. Boolell ek Shakeel Mohamed finn avwe zot aspirasyon pu pran lidership PT, mem si pa asterla mem. Alor ki Ramgoolam inn kumans mont enn inkoni, Dhaneswar Damry, kuma enn potansyel lider. Zot tu opere dan lozik kominal. E kan kikenn kuma Bruneau Laurette opoz Bodha, li osi, li kontiyne dan mem lozik kominal. Sann kut la, bizin exklir enn lider lor baz kominal.
Kote bann parti extra-parlmanter ek regrupman sitwayin osi ena defayans. Kolektif Konversasyon Solider pa finn kapav tom dakor lor enn mo-dord komin lor partisipasyon dan lamars 13 Fevriye. Ena manb pa finn dakor pu asosye ar seki zot apel “dinozor” dan PT-MMM-PMSD. Rezistans & Alternatif finn partisip dan lamars ar pankart kont lider tu Parti dan parlman, mem seki finn invit zot dan lamars. Plizir lorganizasyon dan KKS finn disud zot-mem e azir lor baz individi olye kuma enn antite kolektif e les sakenn zot manb gete ki zot pu deside. Dan Linion Sitwayin so prezidan Bruneau Laurette ti donn sutyin kondisyonel lamars me so manb Zanzak Arjoon pa finn prezan e li osi li anfaver met deor “dinozor” dan tu parti lopozizyon. Rama Valayden pa ti prezan me Grup Reflexion Emmanuel Anquetil, ki li’nn re-aktive, li osi finn dir GREA pa pu dan lamars me sak manb lib partisipe. Anoop Goodoory avoka Avengers finn dir li pe boykot lamars. Rashid Imrith (FPSOU) ti sutenir lamars alor ki Radhakrisna Sadien (SEF) pa ti ena modord ofisyel. Par kont CTSP, GWF, GTU, parey kuma LALIT, pa ti dakor ar lamars.
Dan ki direksyon
Kot tusa efervesans ek mobilizasyon sitwayin pe ale?
Lopozisyon ek regrupman sitwayin pe bizin ramoli zot slogan santral “BLD” e plito rod lezot fason sanz guvernman MSM. Me selman, zot fini mobiliz dimunn lor baz BLD pu met Premye Minis deor san explike kuma zot pe propoz pu fer sa, par ki pu ranplas li e lor baz ki program. Alafin Rama Valayden ki finn met okler stratezi lopozisyon dan enn renyon kot li’nn dir kuma zot pe viz pu fors ankor minis-depite MSM demisyone, enn par enn, ziska guvernman MSM an minorite e lerla kumsa provok eleksyon zeneral. Ena mem nom sertin depite MSM ki pe sirkile ki dapre zot pa pe satisfe ar seki pe pase dan guvernman.
Sa kanpayn lopozisyon santre lor koripsyon, santre lor netway bann linstitisyon, li pa enn solisyon fas-a kriz ekonomik grav pei pe kone. Li enn stratezi feb. Zot tu dir zot kont “sistem politik” dan fason inpe vag san ki zame zot met ankoz sistem ekonomik anplas. Zot paret ule plis dimunn konpetan pu zer sistem anplas. Zot slogan viz sirtu puvwar Pravin Jugnauth. Kumadir si sanz PM ek ranplas bann dirizan alatet bann linstitisyon tu pu korek. Anfet zot ule sanz “lom” pa sanz sistem. Zot kanpayn resanble kanpayn ki alepok Boodhoo ti amene, pu met prop partu, anfaver dimunn konpetan, integ ek ‘prop’. Zot ale-mem “Premye Minis ena tro buku puvwar” me san okenn propozisyon konkre kuma pu diminye puvwar PM ek lexekitif, kuma pu ogmant puvwar bann depite, ki lepep finn elir ek kuma aprofondi demokrasi pu ki elekter ena kontrol lor depite ant 2 eleksyon. Kuma propozisyon reform elektoral LALIT viz pu fer. (Get nu websayt lor la.)
Avoka Avengers, lopozisyon bann parti tradisyonel ek regrupman sitwayin finn mobiliz dimunn dan lamars, dan gran gran miting san prezant bann demand pu fer fas somaz ki pe agrave, kriz lozman, problem dilo. Sa bann problem la ki pe trakas dimunn zordi sirtu dan lakanpayn. E nonpa zis koripsyon. Kuma dayer sondaz StraConsult fek montre telman klerman.
Politik parti meynstrim ki li PT, MMM, PMSD ki li MSM finn prone depi 50 an finn fayit e finn amenn Moris kot li ete zordi. Setadir san enn sekter prodiksyon alternatif ki kapav kree lanplwa masif, kuma enn lindistri alimanter e san ankadreman neseser pu fer fas chalennj ki sa lepok difisil kriz ekonomik ek pandemi Covid 19 reprezante. Danze tusa ramasi lopozisyon ek regrupman sitwayin seki zot tu anfaver “morisyanism”, enn form nasyonalist ki reini travayer ek so lennmi deklas, patron, dan mem kan. Alor ki sityasyon zordi dimann ki remet lor azanda nesesite lalit deklas e ranforsi lalit pu sanzman sosyalist.