Sityasyon Politik – par Alain Ah Vee
03.02.2021
“Sityasyon politik dan pei pe degrade,” Alain Ah Vee ti dir pu lans so kozri lor sa size la. Sa ti Gran Rivyer Nord Wes dan lasanble manb LALIT Lindi 1 Fevriye, zur konze piblik pu abolisyon eksklavaz.
Apenn 12 mwa apre eleksyon zeneral, Alain dir, ariv zordi kumadir pei anplin enn nuvo kanpayn elektoral: ena lalyans pe forme, ena nuvo parti pe kree agos-adrwat, ena gran gran rasanbleman politik ek miting diferan landrwa.
Tusala dan enn kontex deza byin drol, kot sa pandemi Covid 19 ki pe persiste, e mem agrave dan plizir pei Lerop, dan Sid Afrik, dan Lind – mem si ziska ler nu finn kontenir lepidemi dan pei. E sa kriz provoke par lepidemi la, li dan kontex enn kriz ekonomik ki pe afekte lemond depi byin avan ki Covid 19 fer sirfas. Zordi ena somaz masif, fermtir gro lindistri e mem kolaps sekter antye lekonomi, e lamizer pe agrave. Anfet, dan Moris problem poze pu sosyete kapav sirviv. Li grav.
E tu sa efervesans, miting, rasanbleman e mobilizasyon divan Lakur, zot pa pe adres problem defon travayer pe fer fas, pa ditu. Zot pe plito alimant skandal, fer bann “revelasyon”, fer tu kalite alegasyon, sem dut lor linstitisyon kuma ICAC, lapolis, e lezot departman etatik dan enn rezist plito badinaz. Tu sa bann skandal la, kuma otur ka lamor Soopramanien Kistnen, ki paret enn asasina, pe vinn expoz vre konfli ant diferan lintere ekonomik ki anger e ki depann lor puvwar politik pu benefisye tennder, permi, kontra. Sa finn ogmante ar privatizasyon. Seki pe prezante par The Avengers kuma enn seri “skandal” ek “revelasyon” pu atir laful, zot anfet siyn bann veritab problem dan institisyon burzwa. Tu sa komann dirzans lekipman Minister Lasante fas-a Covid 19 montre samem. Anfet buku dan seki pe sanse “devwale”, zot bann problem ki pa totalman inkoni dan piblik. Pu pran enn sel exanp, seki finn expoze dan “Kistnen papers” lor depans elektoral trwa kandida No.8 (ki vinn Minis apre) dan dernye eleksyon zeneral. Rapor Sachs ti’nn deza not lefet ki laplipar kandida depas plafon depans ki lalwa otorize. Mem Komiser Elektoral finn rekonet ki depans ki bann kandida sumet li pa vremem reflet realite. E tu sa parti ki pe lev tole la, zot napa koz kimanyer kontrol depans elektoral.
Li mem zafer dan ka Mm.Vev Kistnen ki finn dir ki zame li pa ti anplwaye kuma Constituency Clerk Minis Sawmynaden. Li paret ki sa kalite lanplwa fiktif la li enn pratik ase kuran dan preske tu parti. Me, kestyon nu poze, se kifer, ziska ler, Minis Sawmynaden pa finn vinn explike lor la? Premye Minis dir li’nn fer so prop lanket, me kifer li pa vinn donn so explikasyon lor seki li kone? Kifer fas-a lopozisyon ki pe servi zot silans pu akil guvernman politikman, zot pa reponn politikman? Kifer Pravin Jugnauth pena okenn risponns politik? Zordi tusa bann problem ki nesesit enn solisyon politik pe al fini dan Lakur. Lakur finn vinn terin pu batay politik ant Guvernman ek Lopozisyon. Li absird. Plis ki sa, li byin grav sirtu dan kontex kriz ekonomik ek restriksyon akoz Covid 19, kot ena buku lakoler ek fristrasyon parmi popilasyon. Li enn sityasyon ki favoriz lamonte tu kalite kuran nasyonalis, popilis e mem fasizant, sirtu dan klas mwayenn rwine.
Me, anu gete kot Guvernman MSM ete asterla.
Fakter instabilite dan Guvernman MSM
Pravind Jugnauth, dan sa moman dan listwar la kan li finn eli par li, pu so sirvi li ena pu etablir so lotorite e mark so lanprint apre long reyn Ramgoolam (SSR ek Navin), apre long reyn so papa (SAJ). Alor, li pe bizin kree so prop establishmennt e debaras li de bann kad ki SAJ finn instale dan MSM e dan bann linstitisyon Leta. Me Pravind Jugnauth li pa enn bebet politik kuma Aneerood Jugnauth ti ete. Li reazir plis kuma enn teknokrat ki enn politisyin. Nu fek truve kuma SAJ finn bizin vinn a so sekur pu reponn politikman kont Navin Ramgoolam, Rama Valayden, Roshi Bhadain.
Guvernman Pravind Jugnauth ek parti MSM finn osi afebli depi ki Ivan Collendavelloo finn perdi so pos Vis Premye Minis ek Minis Lenerzi. Ondire li nepli enn Guvernman MSM-ML, me zis enn Guvernman MSM. Zordi guvernman MSM pe oblize depann plis lor so bann minis ex-MMM, Obeegadoo-Ganoo-Ramano. Guvernman MSM pena nonpli sutyin okenn seksyon muvman sindikal kuma alepok Travayis ti ena ar MLC ek MMM ti ena ek GWF kan zot opuvwar. Ena ki ti dir vot MSM, me zot pa sutenir li.
MSM pena sa sutyin burzwazi sikriye ubyin mem enn seksyon ladan, ki Travayis ek MMM tultan finn ena kan zot dan Guvernman. Reprezantan sa burzwazi la ti mem dan manifestasyon Bruneau Laurette lane dernyer pu dimann fu Guvenman deor. MSM ena osi enn seksyon lapres, L’Express, Le Mauricien ek osi Top FM kont li. E enn seksyon dyaspora, enn lafors agrandisan e normalman dedrwat, li osi, li anti-guvernman MSM.
Lopozisyon
Fas-a enn guvernman deplizanpli afebli, Lopozisyon osi paret pe gayn difikilte azir ansam, gayn difikilte azir tukur. Mem si ena enn espes “fron lopozisyon”, li kontenir sertin febles. Li enn fron 4 Parti (PT, MMM, PMSD, Reform Party) me avek 5 port-parol, akoz problem andan Travayis ki ena enn Lider Lopozisyon dan Parlman, Arvin Boolell me ki pa lider so Parti. Kestyon kisannla pu pozisyonn li kuma kandida pu Premye Minis dan enn tel lalyans res enn surs instabilite. Kan nu konn lanbisyon sak sa bann lider la, sirtu. Mem nuvo aderan Roshi Bhadain finn deklare lor Radio Plus ki li enn aspiran Premye Minis. Pu lemoman sa fron la finn desid pu al ansam dan eleksyon minisipal ki sipoze ena ziska Zin sa lane la. E zot finn anons enn lamars pu le 13 Fevriye, lor mem modord ki Bruneau Laurette, “fu Guvernman deor”. Sa li lekontrer enn program pu enn fron politik.
Lopozisyon andeor Parlman
Bruneau Laurette ek so Linyon Sitwayin
Depi manifestatsyon li ti organize apre nofraz Wakashio, Bruneau Laurette finn prezan dan plizir rasanbleman kont guvernman. Li osi servi Lakur kuma platform pu atak manb guvernman. Li finn kree enn regrupman “Linyon Sitwayin”, enn espes parti politik ki li deklare “apolitik”. Me zot fini nom diferan manb ki responsan diferan dosye kuma enn espes Kabine Minis “shadow”. Bruneau Laurette li ti lor lestrad miting Avengers dan Q.Bornes Dimans dernye. Li finn anonse li pu prezan dan manifestasyon Fron Lopozisyon le 13 Fevriye. Dan kad so kanpayn kont Guvernman, li servi enn seksyon legliz pu li mobiliz so latrup, e li benefisye sutyin sekter prive ek dyaspora, ki anzeneral ena bann lide byin dedrwat, mem dextrem drwat. Li kontan fer apel a “morisyanism”, enn form nasyonalism ki patrona tultan pe promuvwar. Bruneau Laurette ek so LS pena okenn alternativ ekonomik fas-a kriz ki pe agrave. Apre tu, li ti enn azan MSM 15 mwa desela, ki pa finn gayn so but.
Ideal Democrate
Ankor enn nuvo grup ki fek ne apel Ideal Democrate. So lider Geraldine Hennequin-Joulia, ti enn pros Travayis. Ena osi Jean Francois Leckning parmi so dirizan. Zot osi zot pronn “morisyanism” e “mobilizasyon sitwayin” pu fer fas koripsyon e problem dan sosyete. Zot anfaver plis transparans e pu bann “valer”, valer plito vag. Anfet plizir parmi zot manb ti dan kanpayn kontestasyon rezilta eleksyon, sirtu zot ti fer petisyon pu elekter ki pa ti truv zot nom lor rezis elektoral. Dan enn intervyu onnlayn Geraldine Hennequin finn dir ki ID pu enn platform ki pu azir kuma enn lavwa politik pu dyaspora. Li finn osi anonse ki ID pu partisip dan prosin eleksyon minisipal zis dan Curepipe, parski landrwa la kuma enn ti lil Moris kot enan tu klas sosyal ek tu kominote prezan, li dir.
Avengers
Avengers, sa regrupman avoka ki fer miting, finn ne dan siyaz lanket zidisyer apre lamor Soopramanien Kistnen. Avengers osi deklare li enn regrupman apolitik. Parmi so manb ena Rama Valayden (ex-fondater MR, ex-PMSD, ex-PT), Sanjeev Teeluckdharry (ex-Deputy Speaker MSM), Roshi Bhadain (ex-Minis MSM, asterla lider Reform Party), Shakeel Mohamed (depite PT). Pu zot premye miting Q.Bornes zot ti anonse ki zot pu fer “22 revelasyon”. Sa li tipik enn muvman bankrut kote politik ki pe servi enn metod popilis pu atir laful. Laba zot finn nek koz kont koripsyon, devwal linformasyon lor ka Kistnen, anons enn “Kanakiah Papers” avek 5,000 paz, me pena okenn propozisyon konkre pu fer fas kriz ekonomik ek problem klas travayer. Li bon note apar bann avoka Avengers, ti ena osi lor mem lestrad Bruneau Laurette, Yousouf Mohamed, Minis Travay pli anti-travayer ki finn ena, reprezantan ReA Veena Dholah, sindikalis N.Gopee, santer Nitish Joganah.
Fas-a enn sityasyon ekonmik ki pe agrave, anfet li zis LALIT ki pe propoz e amenn kanpayn pu devlop enn veritab alternativ otur enn program ki chalennj sistem ekonomik kapitalist ek puvwar politik anplas. Zis nu ki ena enn program ki kontenir demand ki kapav mobiliz klas travayer, somer, dimunn mizer, zenn pu enn sosyeye ki asir lanplwa stab, prodiksyon manze, lozman pu tu e plis liberte. Zordi nu pe konstate ki buku nu demand lor lekel nu finn amenn kanpayn depi lontan finn vinn daktyalite. Ki li lor sekirite alimanter, dekolonizasyon Chagos, langaz Kreol, drwa lozman, Palestinn.
Pu konbat enn pandemi osi kontazye ki Covid19 e anmemtan devir sistem kapitalism global ki vre responsab destriksyon lanvironnman ki nuri fwaye viris pli mortel, bizin ankor plis korperasyon onivo internasyonal. E sirtu bizin enn lalit internasyonalist kuma dan LALIT ek lezot Parti revolisyoner dan lemond pe tultan swenye.
2.02.21
