Rada Kistnasamy on Political Situation today and LALIT within it (in Kreol)
27.07.2020
Sityasyon Politik e LALIT ki Kote sitye li ladan
Ala enn apersi kozri Rada Kistnasamy Dimans 26 Ziyet dan Seminar LALIT ki ti fer Gran Rivyer Nord Wes.
Nu pe viv dan enn sityasyon kot dimunn mizer ek klas travayer pe sibir konsekans kriz grav dan lekel sistem kapitalis ete akoz pandemi la. Dimunn pe perdi travay swit-a lisansiman, ena sekter net ki tuzur KO, ena problem lozman pe agrave, puvwar dasa ar ogmantasyon pri.
Grefe lor sa kriz ki dimunn mizer ek klas travayer pe fer fas, ena enn seri skandal ki inplik Guvernman MSM-exMMM apre zis 9 mwa ki zot opuvwar. Anfas, ena lopozisyon PT, MMM ek PMSD ki dezespere e inkapab opoz guvernman MSM pu so politik ki favoriz kapitalis e ki pe servi tu mwayin represif pu atenn so bi.
Anu get manyer diferan lafors politik finn evolye depi eleksyon Novam 2019 pu konpran kot LALIT antan ki lorganizasyon politik sitye limem sirtu dan sa kontex kriz zeneralize ki klas travayer ek dimunn mizer pe fer fas.
Guvernman MSM-exMMM
Apre 9 mwa opuvwar, Guvernman MSM-exMMM finn travers enn premye sekus mazer avek revokasyon Vis Premye Minis, Ivan Collendavelloo, ki lider Muvman Liberater (ML). Li ti revoke akoz so nom finn site dan skandal CEB. Asterla Collendavelloo syeze kuma backbenncher. Mem si 2 lezot manb so parti, Zayid Nazurally kuma Depyuti Spiker ek Ismael Rawoo kuma PPS, tuzur dan Guvernman, zot pa fer buku pwa politik.
Muvman Liberater ti enn parti ki, depi 2014 finn fer lalyans ar MSM dan bi pu buz enn seksyon elektora MMM ver MSM-ML. Me, dan eleksyon 2019, ML finn retruv li avek selman 3 depite, kan li ti ena 6 depite an 2014. ML nepli reprezant enn pwa nimerik, ni politik, pu Guvernman MSM. MSM deza ena Steve Obeegadoo ek Alan Ganoo pu fer travay amenn elektora MMM ver lalyans MSM-exMMM.
Anmemtan, Steve Obeegadoo, ki sel depite so parti Platform Militant finn monte fles dan yerarsi, vinn Vis Premye Minis. Lor la, li ena enn dub portfey, Minis Lozman ek Minis Turis.
Parkont, Joe Lesjongard, portparol MSM nome kuma Minis Itilite Piblik, finn ranplas Ivan Collendavelloo dan so Minister. Asterla tu kontra ek job dan CEB, CWA, Sewerage su kontrol pa enn ML kuma Ivan Collendavelloo, me su enn MSM.
Andeor Parlman, me dan MSM, nu gayn “konseye volonter” Zouberr Joomaye, ki osi portparol National Communication Committee (NCC). Aktyelman so nom site kuma dimunn ki ti ankontak avek furniser Espanyol Pack and Blisters ki ti dekros kontra Rs 476 pu furni lekipman medikal. Konpayni la fini gayn lamone, me lekipman la pankor rantre. Nu rapel ki Zouberr Joomaye ti eli su banyer MMM an 2014, demisyone an 2016 pu zwenn MSM. Antan ki depite transfiz, li inplike dan gro proze lopital prive Coromandel, apre ki li finn gayn later bay DBM. Zouberr Joomaye so bann koneksyon ar guvernman MSM posibleman finn ed li pu expann so biziness klinik prive. Seki nu dan LALIT nu kapav dekrir kuma enn legzanp enn loperasyon “burzwazi deta” klasik.
Dan mem kategori ki Zouberr Joomaye kuma enn lexanp “burzwazi deta”, nu finn truv lezot ‘cronies’ kuma Bisoon Mungroo. Li finn gayn gro kontra pu inport mask medikal, kan li koni pu so biziness dan lotelri ek transport. Li zistifye limem par dir li finn reysi gayn linformasyon lor lintansyon guvernman pu lans tennder akoz li met dilwil dan zorey!
Guvernman MSM avek nuvo Minis Finans Padayachy finn prezant so premye bidze avek enn plan sovtaz plizyer milyar rupi pu patrona ek myet pu dimunn ki pena travay. Sa expoz ki kalite Guvernman li ete.
Anmemtan guvernman MSM finn eliminn Plan Nasyonal Pansyon kontribitif ek finn ranplas li par Contribution Sociale Généralisée (CSG) ki pu vinn asir pansyon vyeyes Rs13,500 iniversel, laz 65 an, kuma li ti promet dan so kanpayn elektoral. Anmemtan li enn mezir ki finn introdir kriter laz 65 an anplas 60 an pu pran retret enn kote, e li pu kapav uver sime pu biziness pansyon prive fer biznes.
Guvernman MSM pe kontiyn favoriz kapitalis dan real estate, enn kontinyasyon so politik pu donn tu fasilite a patron tablisman pu bayant bon later agrikol avek milyarder depi lot pei, dan enn kontex grav kriz ki lindistri sikriyer pe traverse.
Alor Guverman MSM-exMMM pe favoriz expansyon ekonomik enn burzwazi deta e anmemtan pe donn tu fasilite patron tablisman (burzwazi istorik) pu kontiyn bayant later agrikol pu vande ar milyader lezot pei. Plis li pe kontiyn kareman sibvansyonn tablisman pu so lindistri kann.
Guvernman MSM-exMMM pe servi tu institisyon Leta dan enn manyer abisif – MBC, ICTA, IBA. Li servi zot pu regle kont ar so adverser ek ar dimunn ki poste kritik kont zot lor Facebook ek lezot rezo sosyal. Ena fwa mem pu bann zafer anodin, kuma fek la Tania Diolle met depozisyon kont internot Fariha Ruhomally akoz, si nu krwar reportaz medya, li finn tret li oportinis. Antuka, enn dizenn polisye debark 6-er gramatin kot madam la fuy so lakaz e anbark li kazern santral pu met sarz annoyance kont li. Alor, MSM pe kontiyn servi represyon pu avans so politik.
Ala inpe bann eleman ki montre nu natir Guvernman MSM dan so premye 9 mwa. Zot – sa bann eleman la – zot bann mem eleman ki kapav amenn so destabilizasyon pli divan.
MSM finn eli an 2019 avek 37% vot lor baz enn seri mezir ek promes, me byin vit li paret so sutyin pe efrite, Alor, nu kapav devine ki li pu servi tu kalite mwayin pu res opuvwar ziska 2024.
Lopozisyon dan Parlman, PT, MMM, PMSD
Samdi le 25 Ziyet, ti ena enn premye rankont ant 3 lider, Ramgoolam, Berenger ek Duval, dan prezans Lider Lopozisyon Arvin Boolell, e osi manb ladireksyon sak sa 3 parti la.
Depi eleksyon zeneral, sa 3 parti la finn konteste rezilta eleksyon. Sa finn zot chalennj prinsipal a Guvernman. Ena enn seri ka dan lakur pur lemoman mem.
Anmemtan, dan Parlman zot finn kordinn aksyon ansam otur boykot Diskur Program, boykot diskur Collendavelloo ek otur enn aksyon pu dimann so demisyon.
Onivo rezyonal, PMSD ek MMM finn pran kontrol Distrik Kawnsil Riviere Noire.
Regrupman 3 parti dan Parlman pe santre lor fors eleksyon pli vit. Zot finn anons aksyon ansam kuma miting, manifestasyon ek partisipasyon dan Eleksyon Minisipal ki sipoze ena lane prosenn.
Sa regrupman paret pe permet Navin Ramgoolam repran linisyativ kuma lider PT e redwir Arvin Boolell dan so rol lider alinteryer Parlman.
Pu Paul Bérenger sa raprosman avek PMSD reprezant enn yutern istorik apar an 2000 kan MMM ti guvernman ansam MSM ek enn but PMSD ki ti kont parti Xavier Duval, PMXD.
MMM pe osi re-rekrit bann ansyin ki pe returne kuma Rughoobur ek Sobrun.
Pu PMSD, li paret pena buku swa pu pa dan sa regrupman la. Alor, li ladan. Me antan ki enn parti oportinis, li kapav, a nerport ki moman, rant dan Guvernman MSM si ena enn lof diyn ek sinser.
Antuleka PT, MMM ek PMSD pe santre zot kanpayn lor skandal guvernman MSM ki pa manke. E zot pe dimann demisyon guvernman.
Dapre Rajesh Bhagwan, ki ti lor radyo, li dir sa lalyans potansyel bizin ena, e ki bizin bliye tu diverzans lepase, bizin get lintere pei! Nu finn tann sa argiman la sak fwa ki MMM gayn difikilte explik so trazektwar.
Andeor Parlman
Reform Party
Roshi Badhain gayn buku kuvertir lapres ek radyo prive. Li finn organiz enn miting dan Lallmatie e li ti ase vizib dan manifestasyon 11 Ziyet. Li pe pozisyonn limem pu travay avek Ramgoolam, Berenger ek Duval, si zame zot interese. Li nepli ena problem aster pu travay avek bann dirizan ki dan kanpayn li ti kalifye kuma “dinizor”.
Rezistans ek Alternativ
RA ti form parti inisyater manifestasyon le 11 Ziyet e li fer apel a “sitwayin”, setadir patron kuma travayer (klerman pa travayer depi deor ki pa sitwayin) e ti gayn enn gran laful.
Ti ena buku dimunn ki ti pe exprim diferan “mekontantman”, sirtu mekontantman kont guvernman, lor tu kalite size. Alor li ti sirtu enn manifestasyon ki rasanble tu dimunn ki mekontan, ki par limem kapav ena bann konfli lor kisannla ki mekontan ar ki zafer. Parmi manifestan ti ena Roshi Badhain, dirizan detrwa federasyon sindikal, reprezantan yerarsi legliz katolik. Dan reportaz, lapres finn truv li kuma enn manifestasyon “sosyete sivil” kont rezim Jugnauth.
LALIT
Nu dan LALIT finn sirviv sa lepok 9 mwa la diynman, malgre nu rezilta eleksyon Novam 2019 akablan, e finn plito agrandi kuma parti.
Bann tem santral nu program kuma sekirite alimanter, lanplwa, langaz Kreol, lozman, Chagos tu, zot finn vinn lao lor azanda dan meynstrim politik. Pandan lepok lokdawn nu finn azir ek nu finn pran linisyativ pu apel Platform Komin lor demand irzan ki finn enndors par plizir federasyon sindikal, lasosyasyon konsomater ek lasosyasyon fam. Nu finn mank selebrasyon fet travay 1 Me atraver esanz mesaz lokal, kuma enn ti-miting virtyel, ek osi mesaz internasyonal an-ekri, lor rezo sosyal ek nu websayt. Nu finn mark selebrasyon 45 an depi sulevman etidyan 20 Me 1975, atraver enn seri temwanyaz nu manb ek sinpatizan ki finn poste lor wesayt ek rezo sosyal. Nu finn osi mintenir enn prezans dan lapres ek lor radyo prive. Nu pe anmemtan sweyn nu striktir avek ase buku brans emerzan dan lesid, lenor, lwes, les ek sant.
Nu finn sweyn nu mwayin pu kominike avek sinpatizan, manb ek piblik anzeneral atraver nu Revi, websayt, Facebook ek trak.
Onivo LALIT nu finn resi diferansye nu avek sa marekaz politik ki reprezante ar bann parti politik tradisyonel osi byin ki parti politik extra-parlmanter par nu program anti-kapitalis ki reponn a aspirasyon klas travayer ek dimunn mizer. Diferans se dan LALIT nu pe evre pu enn sosyete sosyalist, enn sosyete san klas.
