Zur 49 – Lor Ekrir ek Lir
08.05.2020
Kan mo fini lir mo de nuvo liv de-trwa zur apre lokdawn, mo’nn preske panike. Byin vit, mo kumans pans sa zwe-lil-dezer ki al kumsa, “Si u ena swa pu pran zis trwa liv ar u si u tase lor enn lil dezer, ki liv sa pu ete?” Kumsa mo kapav omwin relir seki mo finn deza lir. Alor, natirelman, mo’nn pans Complete Shakespeare parski so lekritir pa zis komik ek profon, zot finn tuzur daktyalite. Rapel kuma, mem anplin siklonn, Tempest kumanse avek so premye lalinn komik kan enn marin ordiner ordonn Lerwa pu re-rant dan so kabinn andan! Lerla mo pans Leo Tolstoy so liv War and Peace, ki mo finn fek re-lir apre ki mo ti get so seri pu TV, e remarke, prezant nu pa zis enn ris tapisri bann personaz dan listwar, kapav-et, seki kan mo ti ena 17 an, finn ed mwa truv moralite kuma sa kapasite pu predir lefe u aksyon ubyin u inaksyon lor lezot plito ki swiv enn lalis “seki fode pa fer”. Alor, nu ariv de liv. Trwazyem la pu Kurt Vonnegut so koleksyon-konplet ki dan mo konesans pankor existe. Me mo omilye pe re-re-lir so liv Hocus Pocus ek mo pe mor-derir lor so deskripsyon lemond zordi. Alor, mo rekonesan a William Shakespeare, mem si li pa ti dekros kontra Lerwa pu tradir Labib an Angle, li ti kanmem, pandan 24 an depi 1589 ek 1613 dan teat, gayn so lavi atraver distrer koleg-komedyin dan so latrup usi byin ki dimunn tu klas sosyal dan Lond, e mo rekonesan a Leo Tolstoy pu so War and Peacean form epizod anseri ek apre konpile dan form enn liv, ekrir ek pibliye ant 1856-1869 dan enn premye edisyon avek selman 1,225 kopi, e mo’nn extra kontan ki Kurt Vonnegut, malgre li ti ena problem, parey kuma Shakespeare pu gayn kontra peye depi Lerwa, pu so bann liv pas divan komite PTA dan Lamerik, finn kontinye ekrir roman ant 1952-1997 ek lartik ziska li mor an 2007. Seki tuletrwa ena an komin se enn degre integrite intelektyel ot-nivo, refleksyon ek fler remarkab, enn kritik bankrut moralite konvansyonel ek imans volim travay dir ki finn mete dan tu zot travay lor otan lane. Zot ekrir pu vre plezir dimunn, e nonpa pu pler ninport ki Puvwar-Anplas.
Alor, mem kan mo pe ekrir sa blog la, mo anmemtan tuse ek, usi, rapel sa nivo onete ki neseser pu ekrir byin.
Me mo bizin konfese, par onete ki sa bann lalinn ki mo ekrir, ariv ziska kot u avek kudme lezot.
Mo ekrir “pu LALIT, enn pwindevi personel” dan enn formil ase drol, me les mo explike. Mo bizin explike avan ki Puvwar-Anplas, pu ki mo pa ekrir, enn sel kut desid pu lev lokdawn ek mo kontra ar u pu ekrir enn blog tulezur al termine e mo pa gayn lokazyon pu konfese, anpasan, tulezur mo somey kase e panse zame mo pa pu resi pans enn nuvo lang pu blog landime.
Tulezur, premye draft mo blog, sil-ple-adye, dime pu tom 50em zur, premye Ram lir li, donn so komanter ek enn-de koreksyon. Lerla Kisna lir li – e komante ek osi korize – lerla tradir an Kreol. Aster, ena enn nuvo but kreativite. Rada, ki nu editer Web ek Facebook, lerla lir so Angle avan eplord. E finalman, Alain ki enn Lakademi Kreol Anbilan, chek tradiksyon Kreol, avoy li Rada ki usi chek li.
Ki u panse lor fer enn travay osi individyel ki ekrir, vinn enn travay kolektif. E zordi pu trwazyem fwa mo inklir enn kamarad so poem, kuma enn adenndum.
Mo kone ki Shakespeare sanz so text amezir ki so bann matlo akter pe pratike, ki Tolstoy ti depann lor reaksyon amezir li ekrir so bann epizod, e ki Vonnegut ti realize, apre dese so ser, ki li ti sirtu ekrir pu li. Alor, omwin mo partaz sa flexibilite avek zot. Mo kone ki mo ekrir anpromye e sirtu pu kamarad pros. Asterla, usi u kone ki ena plis ki sa, pa zis mwa ek mo 9 ledwa (ziska blesir lor mo lindex gos refer net) tipe.
Lindsey Collen
pu LALIT,
enn pwindevi personel.
Tradir: BK
PS: Kan mo pe drafte blog, mo’nn al les zonyon ek lay-zinzam brile, avek so dilo ladan (si u kapav krwar sa) pu fer enn buyon bred murung. Mo mansyonn sa pu dir ki kantite mo konsantre (ubyin kuma mo distre)
Ala poem la:
Son Laklos la li Zis
Enn sel kut fosi mardi aswar.
Premyer nuvel lor televizyon
dokter la finn mor.
Pasyan 0 ti konsilte kot li.
10yem lor lalis Coronavirus.
Enn lapli kulu
lao lalinn bankal
zekler ape sifle dan lizye
labuzi finn teyn –
napli ena zalimet.
Bann zimaz:
travayer lopital ape plore,
andan busol anba-lao
zot rakont par sakad Dr lor:
dis ledwa bonn volonte.
Dan to travay peyna triaz
to finn ris nu pavyon lao lao
to finn fer nubannzil tus zetwal.
Zis swasant an – le 10 aswar
to finn rapel lakrwa to bann anset.
Enn tur finn fini – enn lot kumanse,
to finn plant lagrin par pake,
semans pu nu bann zanfan lavenir –
Laklos ape sonn to lanterman,
peyna bare – son la li zis!
J. G-A
Floréal – 28-29 Avril 2020
