23.04.2020
Pandan 34 zur, mo finn etone anbyin, ki dan Ragoo Lane, sa but dan Bambous, finn ena enn trankilite. Apart enn-de vyolans domestik verbal. Enn fami ankestyon finn pivote depi dispit familyal pu plito bann parti domino ase vokal avek so gran-gran kut riye. Li pa paret ki zot pe respekte distans sosyal me tuf feyaz pye mang anpes mwa truv lor zot balkon. Tutfason, mil fwa sa ki vyolans domestik, ki pa nonpli respekte distans sosyal. Alor, li enn sanzman dan bon direksyon.
Pason.
Ti ena enn veritab trankilite. Paradi. San trafik. Mem, nu ti-sime enn kildesak, ti abitye ena enn ta mini-vann, loto ek motosiklet rul vit. Pena enn son depi latelye metal, lot kote sime, ki servi masinnri elektrik. Mo sel kupab kan mo fer enn-ta tapaz, dan enn lapremidi byin trankil, avek mo masinn kup-lerb. Pena marsan legim, pena fakter, pena marsan dizef u vann ayskrim avek so Yankee Doodle zwe an-buk lor oparler Ahuja. Pena marsan ki fer lanons for-for pu so galon deterzan. Anzeneral, pandan lokdawn, ti ena zis son zwazo lao lor pye ek divan ki mirmir sekre sorti de-lwin.
Me, asterla lor 34em zur, desibel anplifye kumans donn bal.
Dan letan normal, tulede vwazin abitye larg desibel, me zot pa fer li pu tro lontan. Zot pa larg zot lamizik dan enn ler ki tro fatig u. Seki plis inportan, tulede vwazin ena enn gu rafine, enn veritab varyete bon lamizik. Sak vwazin, paret, pran li aturderol pu larg zot lamizik ot-volim. Me, pandan lokdawn, zordi parmi tu sa zur la, finn ena de morso lamizik extraordiner a ot-volim large an-mem-tan.
Kumsa, ki mo finn ena privilez, pu enn kote, bonbarde par lamizik Indyin odegam ek lot kote, par Bob Marley dan enn konser layv. Li pa ni enn kontre-pwin (melanz de melodi), ni enn kolibe (melanz plizyer diferan melodi), me plito enn kakofoni. Apre sa, kakofoni la finn transforme, se seki mo pe tande asterla: enn zoli morso avek lavwa ref Eric Triton an-mem-tan ki enn morso meyer lamizik jaz-bend Sid Afrikin, ki zame mo pa finn tande dan Moris. Sann melanz la preske an armoni.
Kapav, so nevroz-klwazone finn ariv kot vwazin ki ena gro laparey lamizik ek pandan plis ki 30 zur ti zwe li ase dusman, apresye silans. Asterla, kumadir zot pe repus nevroz-klwazone, ansam konzwintman, atraver larg desibel afon. Kuma kan sonn petar pu pus jab.
Me, mo sir, byin vit, nu pu regayn son zwazo ek divan. Kuma dir, koze “bondye gran”. Ep, zwazo kumans gazuy pli for.
Antretan, mo get televizyon, inpe plis ki dabitid, depann kot sant aksyon ete. Alor, mo swiv Koronavirus via CNN Amerikin, Al Jazeera Qatari, BBC Angle, CGTN Sinwa, TRT Tirk, NDTV Indyin (u bizin edik u atraver inpe resers pu resi swiv ase), France 24 (versyon Franse ek versyon Angle), DW Alman (kan pe ena enn nuvo Vaksin pe teste dan Lalmayn) ek byin sir, MBC Moris (pu nuvel ek epdeyt ofisyel tulezur lor Koronaviris). Mo apresye ki pena Pravind Kumar Jugnauth tulezur lor MBC. Tuzur, enn ti satisfaksyon. Mo usi swiv program kuma lor The Intercept – yer ti ena Mehdi Hasan ek Arundhati Roy lor Lenn, Narendra Modi ek Koronavirus (https://www.youtube.com/watch?v=xBOg7AlrY4U).
Sa fer mwa vinn lor sa kestyon, ki, tro suvan, pa poze lor tu sa chanel nuvel meynstrim – kuma nu prepar nu mantalman, pu re-rant dan sa lalit pu batir enn meyer lemond, kan nu, antan ki bann sosyete, sorti depi lokdawn. Sakenn, ki nu angaze politikman u pa, bizin kumans reflesi, e reflesi avek lezot osi byin ki reflesi par numem, lor reperkisyon sa oryantasyon ekonomik ki finn expoze kri-kri pandan lokdawn, e ki dimann nu aksyon irzan:
1. Kimanyer diyl avek polisyon ki finn ariv sa pwin pe baskile dan enn dezekilib, inklir sanzman klima ek kan ena sa bann negasyonist opuvwar? Avek inpe difikilte, finn resi diyl avek negasyonist ki ti sey niye menas koronaviris. Purtan, koronaviris li relativman pli fasil pu fer zot truv larezon. Pu return lor size negasyonist, zot pa rat enn lokazyon, pu pretann ki kontrol ek diminye risk lepidemi lokdawn e inplemant distans sosyal, li sanse seki zot finn kontinye seki, sanse, zot ti deza met anplas.
2. Kimanyer pu diyl avek mankman enn veritab lasante piblik kot so laspe prevantif gayn tu latansyon ki bizin? Kimanyer pu elarzi ek amelyor ek inifye totalite sistem lasante dan Moris? Kimanyer pu kas nu depandans depi gro konpayni medikaman?
3. Kimanyer nu pu diyl avek nikleer ek lezot arsenal militer ki formant lager onivo mondyal, kumanse, pu nu, avek baz Diego Garcia, ki zordi san okenn dut li antyerman tom su nu responsabilite? Danze ek gaspiyaz resurs ki al dan militer.
4. E, alabaz tusala, kimanyer nu diyl avek febles klas travayer su reyn kapitalism, kuma somer, pansyoner, travayer kazyel? Kimanyer nu organize, antan ki enn klas, pu pran puvwar depi burzwazi parazit? Pu, demokratikman, nu kapav sov planet, depi polisyon ek so bann lefe, organiz sistem lasante, demilitariz ek kanaliz bidze militer ver lasante ek ledikasyon ek pran kontrol demokratik lor tu “Brans Lexekitif” telki Premye Minis ek Kabine ki bann sirdar kapitalist?
Abe, pu bizin inpe lorganizasyon. Me, lepidemi inn fer sir ki nu tu finn kapte warning la.
Lindsey Collen
pu LALIT, enn pwindevi personel.
Tradiksyon: BK