Zur 31 – Lor Prizon ek Seki Rul Prizon ek Prizonye
20.04.2020
Rapor pandan lokdawn finn zet enn lekleraz lor prizon. Nu finn oblize get prizon, mem pu seki ti pe refiz pans lor prizon. Si ena enn maladi kontazye dan prizon, byin vit li pu vinn enn menas pu nu tu.
- Byinsir, li inposib pu gard distans sosyal dan prizon. Selil pu de dimunn, suvan ena trwa prizonye. Mes pu manze ranpli. Lespas kot fer lexersis sere. Dan enn prizon dan New York City, 29 prizonye partaz enn sel twalet. E, dan lemond, sa sif la buku plis ot. Sanitayzer pu lame, byin suvan, ilegal dan prizon.
- Popilasyon prizon, partu dan lemond, pe infekte avek koronaviris. Fode enn lepidemi kontazye Kovid 19 pu fer nu tu realize, prizon li form parti nu sosyete. Nu, depi andeor, tulezur nu al rann vizit. Ena sanzman shift gard-prizon, kwizinye, staf biro, ners – zot tu sorti depi enn fami ek vwazin. Ena vizit regilye sofer ek anfle vann livrezon, furniser lavyann, pwason, lezot lartik ek ena usi ale-vini travayer ramas salte. Pu viris, nu tu parey. Viris, li rodenn lekor vivan pu li viv. Abe, ninport kisannla. Pena klas. Harvey Weinstein, renome dan Hollywood ki ti pe frekant bann Prezidan, zordi kondane kuma predater sexyel, finn teste pozitif depi so selil prizon. Dimunn par milye lor milye, “san nom” pe atrap maladi. Viris pa get de lizye.
- Fas a menas lepidemi, prizonye antye lemond finn reazir. Depi kumansman lokdawn akoz lepidemi koronaviris, finn ena plizyer mitinnri dan prizon inpe partu, Kolonbi, Litali, Taylandek kuma nu kone, dan Moris osi.
- Lotorite, asontur, finn reazir. Kat zur desela, Latirki inn liber apepre 90,000 prizonye. Enn mwa desela, Indonezi inn liber 30,000. 10,000 libere dan Afganistan. 10,000 dan Kolonbi. Iran finn liber 54,000 prizonye. Dan Lamerik, tipti prizon atraver pei pe liber prizonye parey kuma gran prizon pe fer. Mem Trump so avoka, Michael Cohen, finn large. Moris inn liber preske enn-kar so prizonye. Zot tu anons ek fer sa kumsa avek enn gran fasilite.Tusala pu dir ki viris inn anseyn nu ki:
- Ena dimunn dan prizon ki pa sipoze andan.
- Sa bann dimunn la, e kapav-et ena lezot, ki ti devet libere detutfason.
Parmi prizonye, kisannla pa ti devet dan prizon? Dapre nu dan LALIT, anu kumans, avek seki swiv:
1. Seki pa kapav pey kosyon. Lozik. Si zot ti ena larzan, zot pa ti pu dan prizon. Alor zot ferme akoz zot mizer.
2. Seki pa kapav pey lamann. Lozik. Si zot ti ena larzan, zot pa ti pu dan prizon. Alor zot ferme akoz zot mizer.
3. Seki ferme akoz ofans pran ladrog. Sa li swa akoz fim gandya kuma enn manyer deviv, u akoz u ena kit depandans ki vedir prizonye malad ek bizin swin. Tulede ka, pa merit ferme.
4. Seki vye u andikape. Ti bizin liber zot lor baz imaniter.
5. Seki kupab pu deli kot pena vyolans.
Nu tu kone fam prizonye reprezant enn ti pursantaz lor total popilasyon prizon dan lemond ek Moris pa enn exepsyon. Dizon, 5-10% lor total olye 52%. Prizon li akot leta ferm sirtu zom, Lamerik ena tro buku fam ek zom dan so prizon. Lamerik 4% popilasyon mondyal, e so prizon reprezant 22% total prizonye dan lemond. Fam Amerikin reprezant 30% popilasyon fam prizonye dan lemond – sandut akoz zot mwins domine par sukontrakter ki zot papa, frer, mari. Les mo explike: dan muvman fam, nu abitye dir sa li akoz nu deza dan prizon, Leta kont lor nu papa, frer ek mari pu azir kuma gard-prizon.(Li drol kwinsidans ki zordi Lamerik reprezant 4% popilasyon mondyal, ek lor kurb Kovid 19 li reprezant 25% ka pozitif dan lemond [764,265 lor 2,408,148 – ilevre sif inpe gonfle akoz pe fer plis test] ek dese [40,565 lor 165,105].)
Alor, kan ena enn lokdawn, komsidire nu tu deza ferme. Alor Leta truv li pli fasil pu larg prizonye. Kan anfet, vre rezon, zot pe liber inpe prizonye, parski zot pa ule ki prizon vinn ennfwaye viris ki lerla pu fane brit ek vit partu dan sosyete.E, nu finn remarke, pandan lepidemi, krim inn diminye dan lemond. Pa zis sa, dan buku plas kuma dan Rio de Janeiro ek Cape Town, se kaid geng ladrog ki pe organiz distribisyon manze dan landrwa plis mizer. Kumsa, nu al aprann dimunn ki u ti plis pena lespwar pu korize, anfet kapav sanze.
Ale, prizonye ki nu pe dir kapav libere reprezant ¾ popilasyon prizonye. Lamwatye ferme akoz zot mizer. Leres ferme akoz zot finn fim enn zwin, ubyin akoz zot ena depandans lor kit sibstans, byin suvan derive depi fami opyat, ubyin zot deza vye u andikape.Alor, sa viris la pa zis pe anseyn nu ki ete epidemyolozi ek statistik ek kurb exponansyel, me nu pe usi aprann lor krim fer par prizon. Seki rul prizon (lindistri ki pran depi so ziz-avoka-lapolis-prizon-gard-prizon) plis kriminel ki mazorite prizonye. Liber laplipar prizonye li siperfasil: u zis liber zot. Naryin pa arive.
Lamerik parmi pli pir prizon. Ena 2.3 milyon dimunn, sirtu zom, sirtu sorti depi landrwa mizer, suvan san enn avoka, e akoz partikilarite ka o-kriminel dan Lamerik kot permet aranzman otur pledwari. Lapolis aret u, menas pu met sarz mert pu ninport ki vye ka. Si u pled kupab an esanz pu enn santans mwin lur, dizon, homisid volonter, lerla prosekiter retir sarz mert, e lerla akseler prosedir. Ala kuma zenn-om mizer al ferme – suvan pu naryin ek san mem enn ka dan lakur. Dan Kaliforni, ena enn lalwa ki apel “trwa deli, to fini” seki ule dir si u ena de deli miner ek lerla u al pled kupab dan enn sa aranzman-pledwari lor kit fos sarz pu enn deli vyolan, u al ferme pu lavi. Sa imans lindistri prizon – ena buku nuvo prizon ki prive ek zot rule kuma enn institisyon pu fer profi – finn devlope sirtu dan lakanpayn Amerikin, parey kuma lopital ek mem lekol, dan rezyon riral, finn oblize ferme akoz bidze tro tigit. Tusala, nu pe al aprann, plis fasilman, pandan enn lokdawn.
Zordi, tusala inn vinn byin kler. Mank lili dan lopital anmemtan sa gro lindistri prizon ki so rulman se pu ferm zenn-om lor long santans.
Lindsey Collen, pu LALIT,
Enn pwindevi personel.Tradiksyon: BK
