Zur 27 – Moris so Stratezi Bakep e Foli ek KriyoteTrump
16.04.2020
Yer, mo ti koz lor Moris so stratezi avek de lapros-konbine kont Koronaviris: Retrase-Teste-Izole ek Lokdawn-Distans Sosyal-Mask-Lav Lame. Nu, dan LALIT, nu dakor avek sa lapros Leta, malgre Rezim li seki li ete e malgre Leta pa pe tultan resi konvink dimunn.
Zordi nu pu get sa lot de-but bakep stratezi Guvernman ki fer so plan ermetik kuma sif pe demontre, ziskaler. Kan pran tu ansam, li explike kifer nu ankor pe dir dimunn res lakaz otan ki posib, gard distans sosyal, lave lame, e evit tus-tus nu figir.
Apre ki zur presedan pa ti ena okenn nuvo ka Covid 19, zur apre usi zero ka.
Savedir, nu bizin kontinye gard kap. E, nu bizin apiye avek demand pu sekirite alimanter ek kreasyon anplwa, amezir nu pe al ver but “lafin kumansman” lepidemi. Zordi, lokdawn inn leve dan Rodrig ek Agalega. Zis lekol pu res ferme pu enn-tan. Nu asime ki viris pa finn rant ni dan Rodrig ni dan Agalega.
Konpar Sif Ka Lafyev Sa Lane La avek Sif Lane Avan
Bakep stratezi Guvernman li al kumsa: Sak lane depi plizyer lane, Moris gard sif, mwa par mwa, lor komye dimunn malad avek lafyev vinn dan sistem lopital. Seki vedir, Minister Lasante kone ki “normal” ete.
Anplis, sa lane la avek lepidemi Koronavirus, tu seki ena lefyev pe osi fer enn test Kovid 19.
Pu dernye de-trwa zur, pena okenn nuvo ka pozitif, pa mem depi sa grup ki al dan flu-klinik dan bann lopital.
Sa lane la, konpare avek mem peryod lane dernyer, ena enn bes dan nonb dimunn ki vinn lopital pu “lafyev”. (Sa li sirman akoz distans sosyal pe usi anpes infeksyon lezot viris.) Sa li enn chek ki azir kuma enn prufrid pu asire pa pe les kit gro erer pase parla. Li ule dir ki lepidemi Covid 19 pa finn fane partu (dimwin, pa pu lemoman) dan sosyete.
Li ena, usi, enn lot fonksyon. Li metod statistik, metod epidemyolozik, pu chek si test Kovid 19 fyab. Si sa lane la, pa finn remark enn ogmantasyon dan nonb ka lafyev, sa pu ule dir ki test Kovid 19 pena kit gro gap, pa pe donn fos rezilta negatif.
E, anpasan, sa lane la sak lopital ena enn flu-klinik separe, ki ena enn lantre separe pu ariv laba. Sa permet Guvernman cheke fasilman e li usi anpes pasyan trap ubyin transmet infeksyon viris a lezot dan bann lopital.
Lotorite Medikal Moris pe klerman benefisye byin bon konsey ek gaydenns extreman itil ek fiab depi Reprezantan lokal World Health Organisation.
Teste Staf Lasante
Dezyem, ena enn chek konstan lasante tu seki travay dan sistem lasante. Par exanp, ners ek dokter, ki finn travay dan bann ward kot zot finn travay kontinyelman pandan plizyer zur, u pandan enn-de semenn, teste ek izole fizikman, res an karantenn, e lerla re-teste. Dokter res dan bann lotel ki ti pe servi pu loz pasaze debarke depi lot pei, kot ti pe gard zot an karantenn ziska zot al lakaz (exepte seki ti pe teste pozitif ti pe transfer dan lopital pu gayn swin). Laplipar ners, apre enn sezur dan ward Koronaviris, pe fer oto-karantenn kot zot lakaz.
Su Kontrol Travayer
Sistem lasante finn permet ki sak yunit prepar sakenn so prop roster travay, dan enn konsansis desantralize. Kamarad dan sa nuvo organizasyon dir travay pe mars byin kot zot ete. Alor, li kumadir enn kontrol uvriye pe pran nesans. Sa, li kiksoz inpansab zis de-trwa semenn desela.
Kriyote ek Foli Trump
Antretan, asterla ki lepidemi pe buz dan sa parti lemond mwins devlope kuma – Lenn, Bangladesh, Pakistann, Sri Lanka, Indonezi e usi dan bann pei Lafrik ek Lamerik Latinn, ki Prezidan Lamerik, Donald Trump anonse? Li ena lintansyon (mem si li pena puvwar pu fer sa, se Kongre ki ena enn tel puvwar) pu aret kontribisyon Lamerik a Lorganizasyon Mondyal Lasante (World Health Organization – WHO). Trump pe truv limem deplizanpli kwinse dan Lamerik akoz so neglizans kriminel kan li ti nye ki ena enn lepidemi, su-estim li, dir li enn blef e pa fer naryin pu prevenir li (apart ferm frontyer ar Lasinn, lerla apre Lerop, fors tu sitwayin Amerkin pu debule, return Lamerik anmas san okenn preparasyon pu resevwar zot, ek sa fer zot fann maladi partu dan bann gran lavil kot erport ti uver). Li zis ver mi-Mars ki Trump kumans azir. Sa, mem si lotorite saniter Lasinn finn inform lotorite saniter Lamerik osi boner ki le 3 Zanvye.
Depi inpe lane avan, Trump inn aret anim brifing Mezon Blans, akoz kan zurnalist ti pe kontinye kwins li ek li kontinye sap lor kal avek buku vyolans. Lerla, amezir lepidemi pe fane dan Lamerik, premye ti ena Guverner Leta kuma Andrew Cuomo, lekip Basketborl, Lemer lavil, federasyon spor, zot tu kumans kennsel bann evennman, ferm restoran ek bar, diskotek ek konser, e senek lerla, kan Trump truve, li pe kumans perdi puvwar, lerla li desid pu pran kontrol. Kan Sena, su kontrol Repiblikin, sey blok Sanb Reprezantan, kot Demokrat ena mazorite, pas lalwa ki pu ed travayer ek ti-biznes, dan kumansman Repiblikin ti blok seri lalwa la, me zot finn oblize sede kan zot al tom an minorite parski 5 Senater Repiblikin ti absan akoz Koronaviris.
Alor Trump dan enn sityasyon dezespere. Tulezur, zurnalist pe expoz so neglizans kriminel. Ankor enn fwa, li sap lor kal net, deful so laraz vyolan lor zurnalist.
Kan pe expoz tu so erer grosye, tu so mankman ek tu so neglizans, lerla li vinn anonse ki li pe kup fon WHO. Li totalman inakseptab.
Zis imazinn, amezir lepidemi atak pei plis mizer dan lemond, bann pei ki kont buku lor led WHO pu resi gard enn minimem sistem lasante pu fer fas-a lepidemi, Lamerik, atraver so Prezidan, vinn anonse ki li pe sispann so kontribisyon? Li, enn veritab foli, enn veritab kriyote.
Lindsey Collen
pu LALIT, enn pwindevi personel.
Tradir BK.
