Galleries more

Videos more

Dictionary more

The DPP Warns Against Danger of Fireworks (in Kreol)

20.02.2020

DPP Averti lor Danze Petar ek Fedartifis


LALIT byin apresye ki dan so Newsletter DPP finn pran pozisyon lor danze ek inkonvenyan petar ek fedartifis, ki parfwa dimunn apel petardifis, ki enn bon apelasyon. Anfet, li finn ler pu lev sa deba la.


Avek odas, DPP Satyajit Boolell ekrir, “Kanta mwa, personelman, mo ti pu prevwar interdiksyon tu zar petar ek fedartisif” (“I would personally advocate a total ban on all types of fireworks.”) Ena buku manb LALIT ki plito dakor ar li. Me, DPP dir antretan bizin omwin reglemant lavant petar e plas kot gayn drwa fer fedartifis. Lor la, osi, nu dakor.


DPP fer referans an partikilye ar polisyon ler (suf ek karbonn dayoxayd), polisyon sonor, e osi ar risk efrey zanfan ek zanimo.


Dan LALIT, nu tann depi staf lopital ki ena ase buku blesir, inklir blesir lizye, ek ase buku admisyon pu lasm zur buku petar kuma 31 Desam. Atraver manb, nu finn mem tann dese akoz lasm apre petarad minnwi Lane. Alor, dan fule sa deba ki DPP inn lanse la, nu dan LALIT, fer demand pu Guvernman kumans monitor blesir ki vinn dispanser ek lopital, admisyon dan lopital ek mortalite ki akoz aksidan ek problem respiratwar otur petar ek fedartifis. Guvernman bizin osi pibliye som depanse lor petar sak lane Moris. Kumsa, kan ena desizyon, tu dimunn konpran kifer.


Nu osi fer apel a zurnalis pu ekrir lartik lor admisyon lopital ek lor konsiltasyon swit-a blesir ubyin etufman akoz petar. Dan L’Express 15 Fev 2004, par exanp, ti ena lartik lor lamor Mm. Maya Nudurchand swit-a grav brilir apre petar lane ti met dife dan so linz. L’Express 1 Zan 2019 ena enn reportaz lor 4 dimunn blese ek enn lakaz andomaze (tu lafnet eklate) swit-a explozyon petar.


Malerezman, kuma DPP dir, malgre Environment Protection Act ki deza spesifye ki desibel bizin mwins ki 60 lizur e 50 aswar, personn pa pe pran kont. Dimunn sonn petar pu tu fet relizye, pu laniverser, pu gayne-perdi match futborl, e zanfan sonn petar pu-naryin pu-naryin. Okenn lotorite relizyon pa exziz petar, otan ki nu kone. Me, li vre pu dir ki dan Moris, petar enn siyn, enn sinyal, inportan pu tu kalite fet relizye e pa relizye.


Anfet, kote LALIT, li pa ditu purswit nu pe rode. Me, nu pe rod ankuraz dimunn pu devlop enn degu pu sa sa tradisyon pran larzan, bril li dan enn vole-kut explozif, san get so konsekans pu lezot dimunn, e san reyelman evalye konsekans lor depans total ki nu, kuma enn lepep, pe fer.


Remarke ki dan Shanghai, Minisipalite finn interdir petar pu Fet Nuvo Lan, lor baz li tro degrad latmosfer. E dan Delhi, Lakur Siprem Lind ti interdi fedartifis ek petar pu Divali 2017 akoz polisyon ki li pu koze dan enn lavil deza polye a-blo.


Ditor ki petar fer li dabor kan dimunn respir toxinn dan lafime ek lapusyer – metal lur, suf, akseleran, ozonn, oxid nitrik, osi byin ki karbonn dayoxayd ek selfer dayoxayd. Sa provok problem respiratwar ki kapav grav, mem mortel.


Me, anplis a sa, tu sa toxinn al aterir dan dilo ek dan later, e plitar responsab, kan nu bwar dilo e manz prodwi depi plantasyon, pu sertin kanser e pu deranz sistem andokrinn. Enn toxinn apel Perchlorat, par exanp, ki suvan servi pu melanze ar suf ek sarbon pu kree sa lapud ki eklate, li kapav anpes tiroid ramas yod depi disan kuma li sipoze, e asontur sa deranz prodiksyon ormonn ki esansyel pu nu metabolism e pu prosesis kognitif dan nu servo. Alalong li fer maladi tiroid ek kanser. Enn lot metal lur, strontyom ki fer fedartifis kuler ruz, li liye ar problem grav kuma abnormalite fetal, ditor lamwel lezo imin, lanemi. Ena lezot zafer simik kuma aluminyem, beryem, kadyem, bann dioxinn, rubidyem ki truv dan petar, zot radyoaktiv e koz kanser. Kan expoze a sa bann zafer simik, resers finn liye li ar tu kalite maladi, mem Alzheimer, demennsya, bipoler, depresyon, anxiete, kardyak, maladi renal, skleroz miltip, artrit rumatoid.


Dan Sydney, enn-de selebrasyon fedartifis pli koni dan lemond akoz li premye sak lane, Minisipalite laba fer manyer ki so fedartifis pena sa bann zafer simik ki reste la e zot papye-kartron espes anbalaz li biodegradab. Alor, laba zot sey minimiz ditor.