26.01.2020
Sirvol sitiasyon politik post-elektoral
Sa papye la baze lor diskur prepare par Rada Kistnasamy pu enn kozri dan LALIT, ki ti ranvwaye akoz warning siklonn. Ala enn lartik baze lor so not.
Nuvo Guvernman
Plis ki de mwa edmi apre eleksyon nuvo guvernman L’Alliance Morisien finn alafin prezant so diskur program ki finn lir par Prezidan Repiblik Vandredi le 24 Zanvye 2020. Enn program an 200 pwin lor guvernman so plan daksyon pu 2020-2024.
Klerman sa diskur program reflet mank oryantasyon nuvo Guvernman lor ki direksyon pu ale. Fasa kriz dan lindistri sikriyer, guvernman MSM-ML-Alye pe vinn propoz enn “New Reform Package” ki viz pu sap lindistri sikriyer dan kriz. Sa pu vedir donn ankor sibvansyon sa lindistri ki anfayit me ki kontiyn akapar gran siperfisi later dan pei. Diskur Program osi anonse ki guvernman pe propoz enn plan pu optimiz lizaz later agrikol. Me, sa li vag. Li kapav uver sime pu nerport ki devlopman. Tablisman kapav, par egzanp, optimiz later agrikol par betonn later avek proze imobilye, anplas servi later pu prodiksyon manze pu lepep, pu kreasyon travay dan lagrikiltir, lindistri, transpor ek resers pu lepep.
Apar sa guvernman vinn re-propoz lezot pilye kuma lekonomi ble, lindistri 4.0 ki li finn deza propoze dan lepase me ki pa’nn demare.
Diskur program nuvo guvernman kontiyn favoriz sekter finansye ek sekter imobilye anplas vini avek bann pilye ki favoriz prodiksyon, asir sekirite alimanter ek kreasyon lanplwa stab.
Sa diskur program ti fer an plin siklonn Klas 2, dan labsans lopozisyon PT, MMM ek PMSD ki finn deside pu boykote.
Kolmataz MSM ek bann alye
Sa kolmataz MSM ek so bann alye (MSM-36 depite, ML-3 depite, Muvman Patriotik-Ganoo -2 depite, Platform Militan-1 depite ek avek 2 depite OPR) finn benefisye sa 3-way fight. Li ule dir ki avek sutyin selman 37% votan zot finn gayn enn gran mazorite, avek zot 44 depite. 63% votan finn vot kont guvernman. Ladan ena anviron 30% finn vot L’Alliance Nationale PT-PMSD, 22% finn vot MMM, e leres vot finn al ar lezot parti politik ek indepandan.
Guvernman finn res plizumwin mem guvernman ki an 2014. Seki finn sanze se ki dan nuvo Parlman ena 5 depite pu premye fwa eli kuma depite e ki finn anplas-anplas vinn minis. Ena Avinash Teeluck, Kalpana Koonjoo-Shah, Vikram Hurdoyal, Kailesh Jagutpal ek Renganaden Padayachy. Ena osi sanzman kote Front Bench. Anwar Husnoo ek Leela Devi Dookun, vinn Vis-Premye Minis ek Adzwin Premye Minis. Parkont depite no. 19, Fazila Jeewah Daureeawoo retrograde depi pos Vis Premye Minis pu vinn dan 9yem plas dan yerarsi Guvernman.
Telman Pravind Jugnauth ti akile ar kritik pandan so dernye manda ki li finn oblize defalke lor so lalis kandida dimunn kuma Soodhun, Gayan, Dayal, Teeluckdharry, Seewoosunkur, Rutnah, Rughoobur etc. Guvernman MSM-ML-Transfiz ti travers enn kriz san presedan avek enn seri skandal ki finn inplik depite, minis, PPS, nomini politik, mem Prezidan ek Vis Prezidan Repiblik. Pu eleksyon zeneral MSM-ML finn ris ar li tu but-but ki finn kit MMM depi Zanvye 2015. Parmi ena Ganoo, Obeegadoo, Jeeah, Labelle ek lezot demisyoner MMM dan lavil ek lakanpayn.
Avek enn tel kolmataz elektoral, Pravind Jugnauth finn sey rekredibiliz MSM-ML-Transfiz ki ti sirtu lor defansiv apre tu sa skandal ki finn sakuy guvernman pandan so reyn 2014-2019. Avek sa lalyans elektoral akonpayne avek so seri mezir ki li finn anonse, Pravind Jugnauth ek so bann alye dan L’Alliance Morisien resi gayn 37% vot, sifizan pu form guvernman, me ki paret, pu kit rezon, pa dan enn pozisyon pu klem laviktwar ni pu selebre li.
Bann mezir inportan ki finn asir so re-eleksyon inklir:
* Fiz Liniversite gratis
* Saler Minimen Rs10,200
* Ogmantasyon Pansyon vyeyes, ziska Rs9,000, lerla avan lafin manda ziska Rs13,500
* Liv lekol gratis pu grad 7 ek 8
* Grant Rs100,000 pu proprieter taxi pu aste nuvo masinn
* Peyman lavans PRB a travayer fonksyon piblik
* Revizyon Award 33 sekter, ogmantasyon lapey ek diminye lertan travay pu gardyin ek lezot travayer sekter sekirite.
* Promosyon otomatik ofisye lapolis.
Sa “zenerosite” L’Alliance Morisien finn benefisye klas travayer ek diferan segman sosyete me ki pa neserman satisfer burzwazi. Okontrer burzwazi amerde. Burzwazi oblize aksepte sa bann mezir popiler la, kan li konn kapasite mobilizasyon ki klas travayer ena dan lepase otur muvman lagrev Ut 79 ek otur All Workers Conference dan bann lane 90.
Patrona osi pe paret pez nene bwar delwil konsernan sa bann mezir la kan zot kone zot pe deza benefisye bann gro lavantaz ar Pravind Jugnauth pu zot proze imobilye, IRS, ERS, PDS, Smart City. Konsernan patron kann-disik, kumansman sa lane lamem, Guvernman finn otoriz SIFB etann sibvansyon ki ti-planter kann ti pe benefisye pu ki tablisman ek izinye, zot osi benefisye, pu konpans zot lor lapert kan pri disik pe tonbe. Diskur Program Vandredi finn vinn azut lezot mezir pu sap lindistri sikriyer..
Li kler ki Nuvo Guvernman ena enn azanda anfaver patrona, ki li finn bizin maske ar enn seri mezir, pu pa perdi vot mazorite travayer dan pei.
Lopozisyon
Asterla, nu get ki lopozisyon Parlmanter ena fas-a sa Guvernman Jugnauth la.
Parti Travayis
Pu eleksyon PT finn fer elir 10 depite, e benefisye 2 besluzer avek anviron 30% vot. Parkont, so lider Navin Ramgoolam pa finn eli pu dezyem fwa, sa vedir apre so defet personel an 2014. Parey kuma 2014, kot lalyans PT-MMM ti eklate apre defet dan eleksyon, senn fwa la lalyans PT-PMSD finn disparet apre zot defet. Li etonan. Li traverse san personn paret remarke. Etan done PT se parti dan lopozisyon ki ena plis depite, Arvin Boolell nome kuma lider lopozisyon. Sa li natirelman pu potansyelman enn surs konstan konfli alinteryer Labour. Li pu ena enn lider eli dan Parlman ek enn lot lider andeor parlman ki “vre” lider. Deza nu fini truv lider andeor Parlman, Navin Ramgoolam al rann vizit so vwazin Paul Berenger pu desid pozisyon an komin ki pu adopte dan Parlman ek andeor Parlman. Apre sa rankont ek korl telefonn PTR, MMM ek PMSD finn pran desizyon konzwintman pu boykot diskur program. Lider Lopozisyon Arvin Boolell bizin swiv sa desizyon, malgre kapav li pa dakor.
Arvin Boolell ti prezan Garden Party Reduit pu nominasyon nuvo Prezidan Larepiblik, kan tu lezot parlmanter lopozisyon ti boykote.
Parti Travayis ansam avek MMM ek PMSD pur-lemoman ini otur kontestasyon eleksyon. Ubyin preske. Zot pe konteste derulman eleksyon dan sirkonskripsyon 8 ek 10, e pe dimann so anilasyon. Sa 3 parti lopozisyon pe osi dimann rikawnt dan sirkonskripsyon 1, 9, 13, 14, 15, 17, 19.
Alor apre eleksyon, pu so sirvi politik Navin Ramgoolam pe rod ralye sutyin deryer so kanpayn konstestasyon dernye eleksyon. Li ena osi pu fer fas a zizman Privy Council lor so keys kofor ki li pe sarye depi 2015.
MMM
MMM, kanta li, ti prezant li dan eleksyon kuma Joker avek slogan “Latet ot ek lame prop”. Paret sa pa finn marse kuma slogan.
Bérenger ti mem prezant limem kuma Premye Minis, e finn krwar ki 3-way split kapav dan lavantaz elektoral MMM. Klerman sa pa’nn arrive. Rezilta eleksyon finn konfirm degringolad MMM kuma enn lafors politik pei. MMM finn elir 8 depite e benefisye enn besluzer. Ena mem kandida MMM dan sirkonskripsyon 7 ek 9 pa’nn tir kosyon. Sa zame pa finn arive avan. Sa rezilta reprezant afeblisman MMM ki finn travers kriz apre kriz avek enn seri depar so bann dirizan e avek kreasyon Muvman Liberater, Muvman Patriotik ek Plaform Militant depi 2014 vini mem. Tule trwa formasyon politik la finn alye fidel Pravind Jugnauth ek so MSM ki, li osi, kuma nu finn truve, finn sakuye ar kriz .
Rezilta eleksyon finn raptis MMM ziska li finn vinn enn parti politik lavil, enn parti plito bas-Plenn-Wilhem asterla, pa mem enn parti politik avek lasiz dan lavil an-zeneral. MMM finn mem perdi terin dan so bastion, Port-Louis ki ti koni pandan buku letan pu 12-0 anfaver MMM. Zordi li res selman 3 depite, enn ladan besluzer.
MMM finn dan enn laranzman PT ek PMSD pu konteste eleksyon e pu boykot seremoni diskur program. Me, klerman ena konfli intern lor komye bizin rant dan sa kales kase kontestasyon la.
Asterla ena deba dan MMM lor laranzman elektoral pu prosenn eleksyon minisipal ek zeneral. Dayer depite Ameer Meea anonse ki MMM pu al dan prosenn eleksyon dan enn lalyans. E, li paret rezonab pu pans sa. Dayer tu azan MMM dan lakanpayn araze net ki MMM finn “kul” zot par al tusel.
Apre enn demaraz lant sa lane, MMM paret pe favoriz travay ankomin avek PT ek PMSD pu opoz rezim MSM-Alye.
PMSD
Avan Parlman disud, PMSD ti ena 9 depite avek pos lider lopozisyon. Apre eleksyon PMSD finn raptise a 5 depite. Anfet PMSD finn kontiyn deplime elektoralman depi eleksyon parsyel sirkonskripsyon No. 18 an 2017 kot kandida PMSD Dhanesh Maraye pa finn tir kosyon.
PMSD koni pu so kapasite sanz alye suvan suvan swa li ar PT, swa li ar MSM. Sa so destin!
PMSD pe zwenn dan kontestasyon elektoral e pe dimann rikawnt dan sirkonskripsyon No. 17 avek lespwar ki Adrien Duval pu re-rant dan parlman.
Lezot lopozisyon, andeor Parlman
Asterla nu get lopozisyon andeor Parlman.
100% Citoyens
Pandan kanpayn 100% Citoyens finn azir kuma enn parti tradisyonel avek gran gran poster kandida, konferans depres dan lotel Labourdonnais, etc. Klerman zot ti pe atann enn pli bon skor, me sa pa’nn arrive. 100% Citoyens finn fini kot-a-kot avek Parti Malin dan platform Nou Lavwa Nou Dignite pu konteste derulman eleksyon zeneral.
Zis apre eleksyon José Moirt, ki ti prezante kuma prosenn Premye Minis, si zame zot 42 kandida eli, finn remet so demisyon kuma lider.
Rezistans ek Alternativ (RA)
Avan nomination day RA finn atas bandrol inpe partu dan Moris avek slogan “Viv to Morisianism” kuma enn lanons pu zot kanpayn pu pa ranpli seksyon kominote lor Nomination Paper. Apre ki zot kandidatir finn rezete zur Nomination Day, zot finn konsteste dezisyon Komisyon Elektoral dan Lakur Siprem e kuma nu kapav atann, zot ka finn rezete. RA finn blam Pravind Jugnauth pu lefet zot pa finn kapav aliyn kandida. Zot finn donn modord pu vot kont Pravind Jugnauth-MSM-ML dan eleksyon. Sa modord anbigi pa paret finn morde e L’Alliance Morisien finn vinn opuvwar.
Alor RA finn tase dan zot stratezi elektoral e finn oblize absan dan kanpayn elektoral malgre ki zot enn parti byin elektoralis.
RA definir zotmem kuma enn parti “eco-sosyalis”, me li osi byin nasyonalis kan li fer apel a dimunn antan ki sitwayin pu “Viv to Morisianism”. Ondire lintere kapitalis ek lintere travayer mem lintere. Ondire patron Morisyin pa Morisyin.
Li paret ki alinteryer RA ena dirizan ki ase kritik anver kapitalis ki zot truv reponsab pu destriksyon lanatir ek ena osi dirizan ki koz anfaver enn lekonomi kapitalis. Sa li enn surs potansyel konfli alinteryer RA kan ena enn mank koerans anterm kuma zot get sosyete Moris.
Bizlall ek Muvman Premye Me
Tutswit apre Eleksyon Parsyel Desam 2017 dan sirkonskripsyon No 18, Bizlall ti prezant MPM mem kuma dezyem fors anmarz eleksyon zeneral ki pe vini, sirtu lefet li vinn gayn 11.47% vot. Ep, pu eleksyon zeneral Novam sa lane, MPM pa aliyn okenn kandida. San okenn explikasyon. Li donn modord abstenir pu eleksyon. Lor enn program Radyo, Bizlall anonse ki ena konfli ant li ek Ramano. Dernye lanons Bizlall lor Top FM, Mardi 21 Zanvye ki li pe definitivman kit FPU, me li pu kontiyn aktiv onivo sindikal individyelman. Lot lanons ki li finn fer se ki li pu ekrir enn let a Navin Ramgoolam pu dimann li retir li kuma lider ek explik kot lamone kofor sorti. Sa instabilite pozisyon Bizlall donn enn lide lor difikilte MPM pu opere dan enn kanpayn electoral ek apre.
Parti Kreol Morisien, Ralliement pour la Patrie, Mouvement Patriotique (Barbier) ek Lalyans Lespwar
Tu sa lezot grup byin dezespere apre eleksyon e absan lor terin politik ant bann eleksyon.
Konklizyon
Li paret ki LALIT, malgre ki nu finn gayn enn skor byin ba dan eleksyon zeneral anterm vot, finn kanmem sorti ranforsi. Nu sel parti politik ki pronn enn program sosyalis dan sa eleksyon.
Pur lemoman, klas travayer dan enn “down-turn”, setadir li akile – sirtu akoz otomatizasyon travay, enn kote, ek lefet ki lamwatye travayer asterla travay pu tit-antrepriz.
Me, nu finn fer rekritman pandan kanpayn. Nu ena nuvo brans pe emerze. Nu ena enn program kareman anfaver klas travayer, e lafors nu parti li depann lor lafors klas travayer.
E tu tem kanpayn LALIT pe res lor azanda: kestyon later ek lozman; kestyon langaz maternel; kestyon Diego ek Chagos.