Galleries more

Videos more

Dictionary more

LALIT Stresses Importance of Political Struggle against ID Card Repression (in Kreol)

03.06.2015

Zizman Lakur Siprem dan ka Dr. Madhewoo ek P. Jugnauth ki finn konteste sistem ID Kard biometrik expoz limitasyon ek febles Konstitisyon enn pei pu garanti liberte dimunn fas-a Leta. Dayer, akoz sa, dan plizyer pei kot Leta finn rod inpoz sistem kart ID biometrik, kuma UK, US ek Lostrali, li atraver mobilizasyon politik ki finn fini ar li. E dan Lostrali, se sa kalite kanpayn politik la ki finn amenn enn pli bon kad legal pu prayvesi individi fas-a Leta ek konpayni prive.


Alor, kot Zizman Balancy amenn nu, apre tu sa long, long atant la? Li statye ki li ilegal pu stok sa databeys biometrik la. Me, sa li enn batay ki fini gayne politikman.


Kanpayn politik ki LALIT ti inisye, ansam avek plizyer organizasyon sindikal ek sosyal, kan guvernman Ramgoolam-Duval ti introdir sistem ID kard biometrik an 2013, finn dusman-dusman ralye sutyin ase larz e finalman Lopozisyon Parlmanter, Bérenger ek Jugnauth finn sanz zot pozisyon, e finn pran pozisyon politik “kont”. Ziska ki Lalyans Lepep finn met li dan so Program Guvernmantal, ki finn plebisite. Alor, viktwar lor sa pwin la ti oredi gayne politikman deza. Anfet, li etonan ki, antan ki Minis ICT, Pravind Jugnauth pa finn sanz stand Leta, kan Ziz Balancy ti donn li lokazyon.


Alor, Ziz Balancy finn donn gayne selman lor seki ti fini enn aki politik, e li finn statye kont tu lezot obzeksyon inportan kont totalite sa kad legal lor Kart Idantite.   


Nuvo ID kard pli inpopiler ki zame


Me, ena enn lot aki politik ki finn gayne gras-a sa kanpayn politik kont Kart Idantite la, e sa se lefet ki kanpayn la finn amenn dimunn sanz pozisyon lor bann pwin politik inportan. Dimunn finn realiz, par exanp, ki exakteman li vedir kan Leta inpoz kart ID biometrik: si pu kit rezon u pena u kart, Leta menas pu refiz pey pansyon, refiz donn sertifika moralite, refiz donn travay dan sekter piblik, refiz akord u enn paspor, mem anlev u drwa pu vote. Li mem poz risk ki enn lot individi kapav retenir u Kart Idantite pu anpes u vote! Dimunn finn realiz, osi, ki vyolans li reprezante kan u fors enn individi furni lanprint, e sumet a enn foto grotesk, u figir reye. Dimunn finn osi realize a ki pwin lalwa MNIC li kuma enn 'pass system' lepok kolonyal, kot enn individi bizin sarye so NIC an permanans o-ka kit ofisye dimann li prezant li. Dimunn finn realiz ki li vedir kan konpanyi prive kumans egziz prezantasyon NIC pu tu tranzaksyon. Dimunn pli konsyan, apre sa kanpayn politik la, lor menas lor prayvesi kote informasyon personel, kuma lor u lasante, ek konsyan danze pu sekirite done popilasyon an-antye ki kapav mal itilize par Leta, pirate, kokin ubyen vande.


Dimunn ti deza trakase par sa gro bidze Rs1.5 milyar depi fon piblik pu lans sa proze la, e plis ankor pu gard li azur. Zordi, dan kontex aktyel kot tu dimunn pe truv abi ki Leta Travayis ti pe fer, sa pe fer tu dimunn poz kestyon lor ki vre rezon guvernman Ramgoolam finn siyn sa lakor sekre ar Guvernman Singapore, enn lakor ki maske konpayni prive ek individi prive ki finn resevwar su-kontra ar fon piblik.


Tusala azut a seki dimunn ti deza kone: li enn lalwa represiv dan lextrem. U riske pey Rs100,000 lamann ek 5 an prizon si pena nuvo kart ID, ubyin si u pa reysi ranplas li tutswit, ubyin si u pa prezant li kuma kikenn finn komann u. Anplis, li kut byin ser ranplas kart perdi.


Sistem Kart ID telman inpopiler ki finalman guvernman MSM-PMSD-ML finn anonse formelman ki li pu detrir labank data foto ek lanprint biometrik dan diskur program ki Prezidan ti lir. Sa li pa etonan: Deza Ivan Collendavelloo, zordi Minis, ti parmi 25 personalite ki ti siyn deklarasyon kont ID kard, deza S.Teeluckdharry, zordi depite Lalyans Lepep, ti dan lekip avoka Dr. Madhewoo, deza R.Bhadain, enn lot Minis, finn pran pozisyon piblik kont lanprint ek foto biometrik osi byin ki kont databeys, e deza li ek P.Jugnauth, Minis ICT zordi, finn met ka kont databeys.


Alor, nepli gayn drwa stok databeys santral. Me, buku travay politik reste. E se sa ki LALIT pu fer. Nu pe kontiyn lite, ansam ek nu bann alye dan sa lalit inportan la:



        1. Pu Leta deswit detrir databeys santralize, kuma Guvernman finn promet, kuma Zizman finn exzize, e kuma buku lezot pei, kuma UK finn fer;

        2. Anlev obligasyon legal pu dimunn tir ID kard biometrik; retir lamann ek santans prizon si u pena kart ubyin pa prezant li. Fer li vinn volonter, parey kuma laplipar lezot pei kot ena liberte muvman.

        3. Anlev obligasyon legal pu kikenn prezant ID kard.

        4. Anlev obligasyon pu donn lanprint, mem si pa stoke.

        5. Anlev foto biometrik, ki dayer suvan difisil rekonet dimunn ladan, ranplas li ar enn foto ordiner.

        6. Uver lanket lor kifer ek kimanyer guvernman Ramgoolam finn fer depans Rs1.1 milyar lor kitsoz osi initil ki sa sistem ID kard biometrik la


Zizman pa zizman, sistem kart ID biometrik li res enn antrav a liberte.


Rajni Lallah


Pu LALIT


2 Zin, 2015