Labour Party: In Whose Class Interests it Rules by Ram Seegobin (in Kreol)
02.01.2013
Guvernman Aktyel, dan Lintere Ki Klas li Reyne? par Ram Seegobin
Dan enn seminar LALIT le 2 Novam 2012, Ram Seegobin ti fer enn kozri su tit, “Guvernman Aktyel, dan Lintere Ki Klas li Reyne? Enn apersi lor Burzwazi Deta e ‘Demokratizasyon Lekonomi a-la-Ramgoolam’.
Nu kumanse par get ki ete enn ‘politik de klas’, par rapor a ‘politik elektoralist’.
Politik de Klas
Enn politik de klas, li pa enn politik elektoralist, setadir li pa enn politik ki pe tultan viz eleksyon. Li pa ditu sa. Enn politik de klas li baze lor enn program sosyalist ek enn stratezi de klas, e enn politik de klas li obligatwarman bizin repoz lor enn analiz de klas koeran. Setadir si nu parti pu ena enn politik de klas, nu bizin konpran striktir de klas sosyete dan so profonder e dan enn fason koeran.
Alor, an Novam 1976 dan Revi LALIT DE KLAS No 1, enn premye piblikasyon dan tradisyon LALIT, nu kumans devlop enn analiz de klas. Li enn analiz de klas ki baze lor realite obzektiv dan Moris e li pran an konsiderasyon lefet ki dan sosyete Moris, pu bann rezon istorik, ena enn artikilasyon ant klas sosyal ek kominote. Nu pran sa an konsiderasyon parski li enn realite obzektiv. Klas sosyal, se kimanyer dimunn dan diferan klas rileyt ar prodiksyon, ki relasyon zot ena ek mwayin prodiksyon ki ena dan sosyete? U ena enn klas ki posed mwayin prodiksyon, ena enn klas ki bizin travay pu viv, klas travayer ki li, li pa posed okenn mwayin prodiksyon. Lerla ant, u ena bann klas intermedyer ki swa plis pre avek klas travayer ubyin plis pre ar sa burzwazi ki posed mwayin prodiksyon, depandan lepok, depandan lezot fakter ankor. Alor, nu ti kumans reflesi lor analiz de klas pu Moris e sa analiz de klas la li baze lor listwar resan dan Moris isi, parski listwar li donn nu enn lide lor kimanyer diferan klas finn devlope, pe devlope e pu devlope. Ek osi, sa lepok la, nu ti fer buku resers, nu ti fer buku letid lor analiz ki bann marxist onivo internasyonal finn fer, sirtu lor devlopman klas sosyal dan ansyin koloni, zis avan lindepandans ubyin zis apre lindepandans. Alor nu ti fer buku resers, buku letid lor tu sa ekri marxist lor zisteman sa sityasyon lor ki arive zis avan lindepandans ek zis apre lindepandans.
Analiz de klas
Alor tu sa refleksyon ek resers finn amenn nu ver devlop sa analiz de klas ki ti kumans pibliye dan Revi LALIT DE KLAS an 1976. Sa revi ki mo pe fer referans, Revi LALIT DE KLAS ti kumans sorti an 1976 zis avan eleksyon zeneral 1976. Eleksyon zeneral 1976 ti reprezant inpe enn kasir dan listwar bann eleksyon dan Moris parski ti ena enn nuvo lafors politik, MMM e osi an 1976, li ti lepok kot nu ti fek sorti depi enn long Leta Dirzans ki ti kumanse an 1970 vini mem. Alor li ti enn lepok ase inportan e li ti osi enn lepok kot analiz marxist, analiz de klas tusala ti kumans vinn plis repandi dan Moris atraver prinsipalman MMM ki depi 1969, 1970, ti kumans ena enn langaz ki li ti apel marxis liberter me li ti pe ena sa langaz analiz de klas, buku dimunn ti kumans koz klas travayer, ti kumans burzwazi. Alor onivo lamas dimunn ti kumans ena refleksyon otur klas sosyal, otur marxism mem. Alor sa lepok 1976 ti inportan dan sa mezir la. Me kan nu kumans pibliye Revi LALIT DE KLAS, bann kamarad ki ti otur piblikasyon la ti ena enn bi byin presi. Bi piblikasyon la sete pu expoz febles ki analiz de klas MMM ti reprezante.
MMM ti ena enn analiz de klas byin espes klasik, enn analiz de klas preske sosyolozik plito ki marxist parski li truv Moris ena enn klas posedan ki ti evidan, ena bann klas intermedyer, ki MMM ti appel enn mwayenn burzwazi, tit burzwazi, ek lerla enn klas travayer plis enn su-proletarya. Alor li ti enn analiz de klas byin somer, byin sinplis. Me MMM ti ena enn analiz de klas ki sirtu pa ti pe kapav explik so prop pozisyonnman politik.
Febles analiz de klas MMM
Mo pu donn enn lexamp, MMM ti pe dir ki so konba se pu rasanble klas travayer, tit burzwazi, mwayenn burzwazi kont bann gran posedan. Sa ti MMM so stratezi de klas. Me, lerla, elektoralman, so lennmi se Travayis. Me Travayis, eski li ti reprezant gran posedan? Non.
Alor dan ki mezir so adverser elektoral ti reprezant so adverser de klas? Alor la ki MMM so analiz de klas byin sinplis amenn li dan bann problem politik terib.
Pa zis sa, me li vasiye parski so analiz de klas dir ki li bizin form enn lalyans avek Travayis e so stratezi elektoralist dir ki li bizin konbat Travayist.
Alor nu truv MMM dan enn problem terib depi 1971 vini mem malgre gran gran diskur gran gran dirizan MMM, sosyalism, nasyonalizasyon tusala, kan nu get so pratik politik nu truv sa konfizyon la.
Depi 1971, Berenger pe rod fer enn lalyans ar PTr ek depi 1971, Paul Berenger pe konbat PTr. Depi kumansman MMM, li ena enn mari take ki zame li finn resi rezud.
Li pa finn resi rezud sa prinsipalman parski ti ena enn mankman dan so analiz de klas, enn mankman ki apartir 1976, nu sa grup otur Revi LALIT DE KLAS kumans reflesi ek travay lor la pu konpran kifer MMM dan enn tel take.
Ek lerla nu devlop sa analiz de klas kot nu idantifye enn burzwazi deta.
Sa pa ti enn invansyon nuvo. Dan buku lezot pei, buku lezot marxist, buku lezot dimunn aktif dan politik ti finn fini kumans travay, ti finn fini kumans truve ki dan enn koloni, puvwar kolonyal li etablir enn Leta, enn Leta ki kapav dominn tu klas sosyal. E sa li diferan depi leta burzwa dan buku lezot pei kuma pei Eropein tusala. Dan bann vye pei Eropein kot ena enn sistem kapitalist, Leta laba li forme apartir tut enn listwar enn lalit de klas, apartir tu sa konfli ant diferan klas, se sa ki finalman form Leta kuma li ete.
Leta kolonyal
Me dan Moris e dan buku lezot koloni, gayn enn Leta Kolonyal ki ena enn puvwar lor tu bann klas sosyal. Me malgre ki sa Leta la favoriz enn sistem kapitalist, li mintenir sa kapasite pu mem dominn klas posedan, setadir burzwazi, parski li enn Leta kolonyal. Pu pran enn lexamp dan Moris, emansipasyon esklav inn fer kont lintere ek kont volonte bann posedan, kont volonte burzwazi. Se ladministrasyon kolonyal ki finn inpoz sa lor burzwazi, li finn fer enn-de konsesyon me finalman se Leta kolonyal ki inpoz sa lor burzwazi. Plitar, sifraz iniversel, klas posedan, burzwazi, li ti kont sifraz iniversel net, li ti pe konbat sifraz inversel. Finalman, u gayn enn Leta kolonyal, ladministrasyon kolonyal, ki vinn inpoz li. Ti ena enn gran lalit pu sifraz iniversel, me finalman gayn sifraz iniversel kont volonte burzwazi, kont volonte klas posedan. Ek Lindepandans li parey. Gran burzwazi dan Moris, burzwazi istorik ti kont lindepandans. Finn ena enn lalit pu Lindepandans, e finalman se puvwar kolonyal ki vinn inpoz Lindepandans e li donn Lindepandans kont lintere burzwazi.
Alor nu truve ena buku lexamp dan listwar. Si nu rant an detay nu pu truv buku lexamp kot sa leta kolonyal ti ena lemwayin pu inpoz lor klas posedan, klas ekonomik dirizan. Alor kan pe al ver Lindepandans e apre Lindepandans, sirtu apre 1953, apre 1959 kan ena sifraz iniversel, nu gayn, lerla, enn PTr opuvwar, li ena puvwar politik. Kan li pran puvwar politik atraver eleksyon, PTr erit sa Leta kolonyal, Leta la so lalwa, so ladministrasyon e tu bann zafer ki form Leta. Kan PTr erit sa Leta la, li erit enn Leta kolonyal ki ena mem puvwar ki Leta kolonyal ti ena. Li erit enn Leta ki kapav azir indepandaman, dan enn sertenn mezir, depi klas ekonomik dirizan. Li pa enn Leta kot klas ekonomik dirizan kapav tultan res dominan, parski li ti ena Leta kolonyal avek enn sertenn degre lotonomi depi klas ekonomik dirizan. Pu sa rezon la PTr kapav servi sa laparey deta pu prodwir enn burzwazi deta.
Paralel ar Sid Afrik
Ena paralel dan lezot pei, sirtu Sid Afrik, pre ar nu isi, kot li usi ti enn ladministrasyon kolonyal, enn puvwar kolonyal kot ti sirtu ena enn predominans kapital Britanik. Lerla kan eleksyon 1948, kan Afrikaners Parti Nasyonalist pran puvwar, zot servi sa puvwar politik la pu kree enn burzwazi deta. Setadir tu sa tipti sekter ki ti ena ki ti su kontrol bann Afrikaner, zot gayn puvwar politik e zot servi sa puvwar politik la pu kree enn gran burzwazi, odetriman suvan sa ansyin burzwazi. Alor dan Lafrik Disid finn ena inpe mem evolisyon sa burzwazi deta ki finn ena isi.
Listwar de klas dan Moris
Si nu fer inpe enn rezime nu analiz a sa lepok la, kuma mo ti dir avan, nu ena enn rezim politik kolonyal, e avan, dizon ziska lafin 19em syek, ladministrasyon dan Moris, li form parti de enn espes koalisyon, enn lalyans ant ladministrasyon kolonyal, puvwar kolonyal ek bann eleman sa gran burzwazi, gran proprieter teryin, bann tablisman, gran komersan. Ti ena enn Konsey. Konsey la ti ena inpe plis ki lamwatye reprezantan tablisman ek inportater e lot lamwatye la ti fonksyoner Britanik. Se sa ki ti reprezant puvwar. Lerla, kumansman 20em syek nu kumans gayn enn chalenj a sa puvwar partaze ant ladministrasyon kolonyal avek seki ti apel bann Oligark, setadir bann gran proprieter later, bann gran proprieter tablisman. Premye chalenj li vini depi enn grup, enn klas tit burzwazi irbin, tit burzwazi intelektyel, tit burzwazi profesyonel ki pa ti ena okenn baz ekonomik.
Sa premye chalenj li ti par enn parti politik ki ti apel Action Liberale . Parti politik ki ti reprezante par Edgar Laurent. Samem premye chalenj kont puvwar bann Oligark e li vinn kuma mo finn dir depi enn tit burzwazi irbin, intelektyel, profesyonel.
(Enn parantez isi : Dan sa premye chalenj par Action Liberale, pu enn but letan Bolom Ramgoolam ti dan Action Liberale. Me sa premye chalenj par Action Liberale, li anfet plizumwin disparet pu plizyer rezon. Premye rezon, sifraz ti byin restrin, setadir kan ena eleksyon zis bann gran posedan, bann dimunn ki posed later ki ti ena drwa de vot. Alor chalenj la onivo elektoral li pa resi. Dezyem eleman ki fer sa premye chalenj la fware seki Premyer Ger Mondyal 1914-1918 kot tu aktivite politik ti kennsel. Lerla sa muvman Action Liberale li plizumwin deperi. Ek, Lerla ena enn rekiperasyon par gran burzwazi, setadir bann Oligark resi rekiper plizir eleman ki ti form parti dan Action Liberale, politikman rekiper zot. Finalman Action Liberale disparet. Me, avan sa, ti ena bann lalit ase dir otur bann eleksyon, ti ena bann lemet, gran lemet otur 1921, apre eleksyon 1921 ena gran lemet ant partizan Action Liberale ek sirtu taper bann Oligark. Li ti ase dir sa chalenj la me li pa finn dire.
Dezyem chalenj ki nu gayne se apartir 1935 kot PTr for. Sa fwa la, li ti enn chalenj de klas ki ti resi mobiliz klas travayer dan sa chalenj la. E, pu premye fwa, nu pe kumans al ver enn sifraz ki pe elarzi. Alor, chalenj la reprezant kitsoz buku pli konkre. 1935, PTr forme. Li byin aktif onivo sindikal, byin aktif onivo nasyonal partu dan klas travayer, dan tit burzwazi. E li ti byin uvriyeris su Dr Curé, Anquetil, Rozemont. E lerla, PTr evolye. Nu pu bizin get an detay evolisyon sa PTr la parski listorik la pu donn nu enn lide kimanyer li sorti depi enn parti uvriyeris, sindikal an 1935, kimanyer li evolye pu vinn enn parti burzwa.
An 1935, ti ena 2 muvman politik. Ti ena PTr ki ti byin uvriyeris e ti enn muvman otur 2 frer Bissoondoyal ki zot, zot ti ena enn ideolozi byin nasyonalist baze buku lor kiltir plito ki lor lalit de klas, lalit sindikal. Zot ti buku plis baze lor lalit kiltirel. E zot ti byin inflianse par muvman nasyonalist dan Lenn. Alor ti ena sa 2 muvman la.
Grup Advance e Grup L’Express pran kontrol PT
E lerla an 1940, gayn formasyon seki nu apel Grup Advance kot ena ase gran nomb, enn trantenn sirtu gran planter, gran komersan, profesyonel, zot vinn ansam pu met dibut lagazet Advance . Seki inportan ladan seki sa Grup Advance la dan so stati li ti spesifye ki lagazet Advance ki ti su sa grup la li pu bizin res su kontrol Indo-Morisyin. Ti spesifye Indo-Morisyin parski sa lepok la li ti avan Partisyon, Indo-Morisyin dan Moris ti ule dir e dimunn Indu e dimunn Mizilman. Kan u get sa lalis dimunn ki ti form Grup Advance, u pu truve ki li enn melanz gran planter, gran komersan e profesyonel depi tulede kominote, kominote Indu ek Kominote Mizilman. /i> Advance forme e li kumans sorti kuma enn lagazet. U gayn dimunn kuma Beejadhur ki vinn byin infliyan atraver lagazet la. Me sa Grup Advance la so bi sete pu reyni sa mwayenn burzwazi ek tit burzwazi ansam me inpe lor enn baz kominal. Dusman, dusman, u truve pu eleksyon 1948, buku eleman sa Groupe Advance poz kont PTr. Ena enn flu terib me ena osi bann overlap. Ena lexamp kot sa bann eleman Groupe Advance pu eleksyon 1948, zot poz kont bann kandida PTr. Dan ena sirkonskripsyon, par examp u gayn Bolom Ramgoolam, Beejadhur poz kont kandida PTr. Finalman, apre 1948, sa Groupe Advance pran kontrol lor PTr sirtu apre lamor Rozemont an 1956. Li kontrol PTr, limem vinn PTr. Me li mintenir enn langaz de klas, enn langaz sosyalizan me ladireksyon PTr vinn enn ladireksyon ki sorti depi enn mwayenn burzwazi, gran planter, gran komersan ek bann profesyonel. Tu bann eleman klas travayer dan ladireksyon PTr plizumwin ekarte.
Alor sa Groupe Advance li pran kontrol. Vini mem, e lerla an 1953 sifraz elarzi buku, 1959 gayn sifraz iniversel. Lerla u gayn Groupe Advance asiz so kontrol politik lor PTr; nu gayn seki Parti Travayis inn devini, e li opuvwar. Me an mem tan ena enn lot loperasyon ki derule. Seki apartir 1959, u gayn Groupe Advance form enn espes lalyans ek tit burzwazi irbin, intelektyel, profesyonel me sirtu irbin. Parski finalman sa Groupe Advance la, lakoz so baz planter ti vinn enn lafors ki ti byin prezan onivo riral, li ti nesesit, pu so stabilite, enn lalyans ek enn grup dimunn ki buku plis irbin me tuzur dan tit burzwazi. Mo pu donn zot enn lalis bann nom ki reprezant sa grup irbin la: Glover, Leal, Delaitre, Rivet, Forget, Ducray, Chaperon, Ducasse, Walter, Rault, bann dimunn ki finalman ti baz Racing, Klib Beau Bassin, Serk de Beau Bassin. Zot integre PTr, zot integre enn PTr ki ti domine par Groupe Advance. Kumsa ki nu gayn enn ladireksyon PTr ki an parti Groupe Advance ek an parti sa tit burzwazi irbin, sirtu profesyonel, dokter, avoka reprezante par sa lalis ki mo fek done. E parey kuma Advance ena so lagazet, sa grup la ti ena pu li: L’Express . Sa dub OPA reprezant finalman enn anburzwazman total ladireksyon PTr.
E kan lerla sa PTr la li opuvwar, li ena sa puvwar pu servi laparey deta (sa laparey sir-devlope par sistem kolonyal) pu li konstrir sa burzwazi deta la. Me kan u get konpozisyon Parti Travayis dan sa lepok krisyal, u pu truve ki ladireksyon PTr pa ti enn ladireksyon kominal, li ti enn ladireksyon nasyonal dan lesans ki ti regrup mwayenn burzwazi ek tit burzwazi depi preske tu kominote.
Kan burzwazi deta kumans forme, li pena okenn konotasyon kominal parski ladireksyon PTr ti fini anburzwaz limem ek dekominaliz limem. Sa burzwazi ki kumans devlope, u gayn bann eleman kuma Leal, Ducasse ki byin dan ladireksyon sa Guvernman la. Burzwazi deta la kumans devlope dan baz sosyal sa PTr la.
Metod operasyon pu kreasyon burzwazi deta
Dan sa premye vag devlopman burzwazi deta - li kumanse avan Lindepandans e li kontinye apre Lindepandans - li ti ena bann metod byin spesifik par rapor a lekonomi kuma li ti ete. Kimanyer enn Guvernman, enn ladministrasyon Travayist, kimanyer li prosede pu ankuraz developman sa burzwazi deta la? Burzwazi deta li sorti evidaman depi enn tit ek mwayenn burzwazi setadir depi bann famiy ki deza posed bann mwayin prodiksyon e ki pu servi puvwar deta pu konsolid zot baz ekonomik, agrandi zot baz ekonomik, pu ki zot vinn enn burzwazi mem. Me li enn burzwazi ki depann lor puvwar deta, se pu sa rezon ki nu apel li enn burzwazi deta. E byen suvan nu servi term burzwazi deta an opozisyon a burzwazi istorik, setadir bann ansyen Oligark. Parksi enn lekonomi li tuzur ena limit so expansyon, si Leta donn kudme devlop enn seksyon burzwazi, li odetriman lot la. Setadir burzwazi deta vinn an opozisyon a burzwazi istorik. Burzwazi deta devlope dan enn dyalektik kontradiktwar, dan lesans ki parski li pe vinn enn burzwazi, li anmemtan partaz bann lintere de klas parey kuma burzwazi istorik, parski zot tulede bann burzwazi. Me suvan, kuma mo finn dir, burzwazi deta, li, li pe devlope odetriman burzwazi istorik. Ena enn sityasyon linite ek konfli permanan.
Mo pu donn enn lexamp ki pu explik li byin.
Alabaz sa PTr, ena enn gro seksyon ki gran planter. So labaz sosyal mem li gran planter. Anu gete kimanyer gran planter so bann lintere de klas determinn so ideolozi. Gran planter, li plant kann, lerla li amenn so kann tablisman, e laba mulin tablisman kraz so kann, lerla zot partaz disik. Me sa partaz disik la, kisannla ki determine komye disik planter pu gayne e komye disik lizinn pu garde? Li enn konfli permanan. Se sa enn de bann laspe sa relasyon konfliktyel. Burzwazi deta li pe sorti depi sa seksyon gran planter la, so manb zot pe akimil kapital, zot pe kumans investi, zot pe kumans vinn bann eleman dan burzwazi. Me li an konfli. E kan ena enn lagrev travayer, lerla lizinn, tablisman, gran planter, zot tu, zot ralye ansam kont klas travayer parski klas travayer pe reklam enn pli gran but dan prodiksyon. Nu ena sans ki nu ena bann lexamp kumsa dan nu listwar resan ki explik nu osi klerman relasyon ant burzwazi deta ki pe pran nesans, burzwazi istorik ki deza la depi 2 syek ek klas travayer ki pe emerze antan ki enn lafors politik. Seki mo finn explike, li reprezant enn lexamp.
Sa burzwazi deta li enn burzwazi me li depann lor kontrol laparey deta. Pu li kontrol laparey deta, li bizin opuvwar. Pu li opuvwar li bizin gayn eleksyon, alor nu listwar li byin suvan listwar burzwazi deta pe rod form enn lalyans elektoral ek klas travayer. E listwar PTr li sa. Setadir enn parti ki, enn kote, pe prodir enn burzwazi, e lot kote, pe tultan rod enn sutyin elektoral depi klas travayer. Mo krwar tanto nu pu diskit sa an detay dan papye Lindsey, setadir mo pa pu al tro lwin lor la.
Ki bann mekanism formasyon sa burzwazi deta, dan lapratik?
Kimanyer sa arive? Dan nu revi LALIT DE KLAS no 2, nu ena enn lalis 10-11mwayin ki, alepok, guvernman pe servi pu favoriz devlopman enn burzwazi deta.
1 Finn introdwir Sugar Levy avek enn diferansyel kont gran burzwazi. Ti ena enn Sugar Levy, appel tax sorti lor disik, enn tax ki pli for lor tablisman ki lor planter. Li reprezant enn shift kapital depi burzwazi istorik ver sa nuvo burzwazi emerzan.
2 Finn donn konsesyon Innkom Tax pu planter kann. Alepok, planter kann, mem gran planter ti gayn bann konsesyon Innkom Tax setadir zot ti pey mwins tax ki tablisman.
[Tu sa bann mwayin ki guvernman a lepok finn inplemante pu ki so baz sosyal, so baz politik benefisye ekonomikman pu ki zot kapav akimil kapital. Tusala li ena pu fer kot kapital pe akimile.]
3 Guvernman finn organiz plantasyon antreliyn pu so bann azan. Sa lepok la ti ena buku plantasyon antreliyn lor later tablisman. Se sirtu azan Parti Travayis ki ti pe gayn sa antreliyn la pu zot fer plantasyon zariko, pomdamur, may, enn seri plantasyon ki ti pe fer alepok. Puvwar deta li permet ki se bann azan Travayis ki gayn akse a sa bann antreliyn la.
4 Li finn ankuraz muvman korperativ pu finans ti planter. Labank Korperativ ti met dibut pu finans ti planter.
5 Li finn donn seritfika developman pu mamb so klas, e li finn met dibut Labank Devlopman pu finans zot. Alor li met dibut enn Labank Devlopman e atraver sa Labank Developman la, guvernman kapav servi larzan piblik pu finans devlopman diferan lindistri ki an faver so labaz sosyal.
6 Li finn servi favoritism dan Servis Sivil e burs detid. Mem ki li pa telman dan devlopman enn burzwazi deta, me burzwazi deta li reprezant enn lesel depi tit burzwazi, mwayenn burzwazi, burzwazi deta. Alor burs detid, pos dan servis sivil, li favoriz sa espes mobilite sosyal ver enn burzwazi deta.
7 Li finn devlop koripsyon lor enn baz komersyal. Sa lepok la, li ti kler ki Guvernman Travayis, li ti enn guvernman byin koronpi. Ti ena buku koripsyon e sa koripsyon lamem ti pe reprezant enn mwayin pu shifte kapital ver bann eleman dan burzwazi deta.
8 Li finn pas lalwa anti sindikal pu afebli lafors travayer. E kan sa burzwazi deta pe devlope, li enn burzwazi byin frazil dan lesans ki li enn nuvo burzwazi, li pankor konsolid limem, li pankor devlop so bann mwayin pu explwat travayer. Alor nu gayn bann lalwa byin anti travayer apartir 1970, 1971, 1972, 1973, ki vremem diminye lafors klas travayer buku.
9 Li finn aranz so politik etranzer pu favoriz ekonomikman so klas. Guvernman kapav lerla swazir so lyin internasyonal, so politik etranzer, dan enn fason ki sa favoriz burzwazi deta plito ki burzwazi istorik.
10 Li finn sanz Konstitisyon pu gard puvwar politik. Rapel ki eleksyon ti sipoze et an 1972 me lerla Parti Travayis, Bolom Ramgoolam, sanz Konstitisyon pu ranvoy eleksyon la enn lot 4 an. Pu zot gard puvwar.
Alor sa ti enn lalis ki nu ti fer a lepok, an 1976, pu explik bann mekanism atraver lekel Parti Travayis finn servi puvwar deta pu li favoriz enn seksyon burzwazi dan enn relasyon konfliktyel ek burzwazi istorik, mem si finalman zot tulede form parti enn mem burzwazi - sirtu fas a bann revandikasyon klas travayer.
Me a sa lepok apre Lindepandans la, enn parmi bann pli gran mwayin pu devlop sa burzwazi deta la sete atraver politik apel “import substitution”. Setadir dan tu koloni partu, koloni ki pe vinn indepandan, ti ena sa politik la. Olye u import savon, u met dibut enn lizinn savon, savon nasyonal. Lerla, kisannla pu kumans prodir savon? U get enn ku dan u baz sosyal, dan u baz politik, e gete si ena kikenn ki kapav lev inpe kapital pu met dibut enn lizinn savon. Dan sa ka la, u ti gayn Currimjee ki kumans prodir savon. Lerla, u dir kifer import dantifris, pa kapav prodir dantifris isi ? Alafin, u al truve Misye Dookun inn met dibut enn konpayni Blendax pu prodir dantifris. Sa ti lepok import substitution, tu inportasyon tu sa bann lartik la ti pe fer par burzwazi istorik, setadir Ireland Blyth, Rogers, Ireland Fraser ti bann gran importater. Kan u ena sa politik import substitution, u permet enn nuvo seksyon dan burzwazi prodir savon, dantifris, delwil, u kumans gayn enn lizinn Mauripharm ki rule par Ramdenee ki prodir medikaman. Alor dan sa vole kot u pe sipoze dekoloniz lekonomi, pe kumans prodir isi olye importe, la u gayn enn kreno extraordiner pu developman sa burzwazi deta la. Ena buku lexamp.
MSM ek burzwazi istorik 1982-2005
Vini ziska 1982, osi lontan ki Travayis opuvwar, u gayn sa mem mekanism developman enn burzwazi deta. Lerla ena enn peryod ant 1982 ek 2005, kot anfet se MSM ki asir developman sa burzwazi deta. An 1982-1983, se burzwazi deta ki ralye deryer Jugnauth ek Boodhoo pu evins MMM depi guvernman. An 1983, pu eleksyon 1983, sete nu analiz ki, kan MMM pran puvwar an 1982 ansam avek PSM, MMM finn aplik enn politik byin liberal, iltra-liberal ki anfet ti pe favoriz burzwazi istorik. Lerla burzwazi deta finn reazir par sutenir Boodhoo ek Jugnauth kont Berenger.
Alor apartir 1982-83, se Jugnauth ansam avek Travayis, ansam avek PMSD, so bann lalyans ble-blan-ruz ant 1983-1987, se zot ki asir kontinyasyon devlopman burzwazi deta. E evidaman, Jugnauth ena so plan, ena so bann dimunn ki li pu favorize. Lerla nu kumans gayn bann konfli inpe fol ant 1982 mem ziska 2005 kot gayn enn instabilite politik permanan. Bann guvernman pa fer zot 5 an, gayn kasir apre 3 an, apre 4 an, gayn nuvo lalyans. Ale mem kumsa. Get par examp kan ena enn guvernman ble-blan-ruz avek Jugnauth ek Travayis ladan, u gayn bann konfli. Jugnauth pe favoriz sertin eleman dan burzwazi deta e sa kree bann konfli avek Part Travayis. Sak fwa finn ena bann guvernman ble-blan-ruz, sak fwa Parti Travayis inn gayn fu deor depi guvernman la, enn fwa ti Boolell, enn fwa enn lot.
Alor nu gayn enn instabilite parski nu ena enn rezim ki nepli domine par Travayis. Me, bann but non-eli dan Leta tuzur anplas, e zot suvan pro-PTr. Me, Leta eli, Kabini Minis, li domine prinsipalman par MSM. E MSM so politik, ki kontinye avek developman burzwazi deta kot, evidaman, bann lezot eleman e lezot grup ki benefisye.
Bann rezim Jugnauth ena enn lot partikilarite se zot vir plito ver Les. Jugnauth inn plito vir ver Singapore, Lasinn, Hong Kong. E sa reflete dan burzwazi deta dan Moris. U gayn bann grup ki pros avek sa Les la, ki benefisye ek ki lerla vinn baz politik, baz sosyal MSM. Sa li ti ase evidan alepok.
Apartir 2005: Enn nuvo Rezim PTr
Apartir 2005, nu gayn enn nuvo rezim PTr e kontinyasyon devlopman burzwazi deta. Me sann fwa li diferan parski sa peryod ki mo finn dekrir ant 1982-2005, li enn peryod bann gran mitasyon ekonomik onivo Moris ek onivo mondyal. Nu gayn transizyon ver enn dominasyon enn politik neoliberal. Nu gayn dominasyon kapital finansye lor lezot sekter. Kan Navin Ramgoolam vinn opuvwar byin-mem an 2005, sityasyon byin diferan parski seki finn arive, se sa politik neoliberal aplike apartir bann 1980 vinn mem, finn ranforsi burzwazi istorik. Kan Navin Ramgoolam pran puvwar, li oblize pran an konsiderasyon ranforsisman burzwazi istorik. Li mem pran bann mezir ki pli ranforsi burzwazi istorik. Ek sa li pa zis Navin Ramgoolam, mem avan, su MSM tu sa ti arive.
Burzwazi istorik so baz ti dan lindistri sikriyer. Kan, su WTO, lindistri sikriyer vinn an kriz, u gayn tu bann guvernman - MMM, Travayis, MSM - zot tu kolabore pu sipoze sov lindistri sikriyer. Me kan zot pe fer sa, zot pe anfet konsolid baz ekonomik sa burzwazi istorik la. Sa li parski lindistri sikriyer, sa ku la. vinn lindistri kannyer. Li pe prodir elektrisite ar kann, 60% elektrisite Moris prodir par burzwazi istorik. Li finn met rafinnri partu. Li pe export disik blan. Li pe prodir etanol. Politik lor devlopman imobilye finn favoriz tablisman, finn konsolid so baz ekonomik ankor plis atraver morselman, atraver IRS, atraver developman lotel turist. Anfet burzwazi istorik so puvwar ekonomik finn ranforsi. Get Labank Komersyal. Li pa enn kwinsidans si lane ki fek ekule, se Labank Komersyal ki labank burzwazi istorik, inn fer Rs4 milyar profi. Dan sipoze enn peryod kriz ekonomik, Labank Komersyal inn fer Rs4 milyar profi. Alor Navin Ramgoolam kan li pe aplik sa ansyin politik Travayis pu ankuraz devlopman enn burzwazi deta, li ena anfas de li enn burzwazi istorik byin plis organize ek byin pli for.
Alor, kimanyer Navin Ramgoolam ti sey kontinye sa prosesis la? Evidaman, li pa kapav aplik mem politik ki so papa parski lepok import substitution, sa peryod la inn fini. Ena developman diferan lindistri, wi, me laplipar pu exportasyon.
Sann ku, Navin Ramgoolam li vini avek sa lide “demokratizasyon lekonomi”.
Demokratizasyon Lekonomi a-la-PTr
Kan get “demokratizasyon lekonomi”, ki so kolonn vertebral? So kolonn vertebral se favoriz enn devlopman ki pa su kontrol burzwazi istorik. Li nepli kapav konbat burzwazi istorik, alor li pe sey devlop bann sekter ki pa su kontrol burzwazi istorik. Ena sekter kuma sekter PME ki zordi anplway plis ki 40% dimunn dan Moris. Me sekter PME, li plis enn sekter ideolozik ki enn sekter ekonomik, parski li pena okenn pwa ekonomik, li pena okenn permanans parski bann PME zot uver zordi, dime zot ferme. Me li reprezant enn sekter, kuma mo ti dir, enn sekter ideolozik dan lesans ki seki guvernman pe dir atraver developman bann PME, u kapav kumans enn ti lantrepriz e lerla si u ena sans u vinn enn gran lantrepriz, e lerla u kapav vinn enn burzwa dan burzwazi. Alor li plis enn reprezantasyon ideolozik ki enn reprezantasyon ekonomik parski, dapre nu, ena byin tigit antrepriz ki pu al fini dan burzwazi. Ena enn de. Si u pran sekter kuma importasyon ek marketinng fri, u gayn enn lantrepriz kuma Surath ki ti kumanse byin byin tipti ki zordi inn vinn ase konsekan, enn lafors ekonomik konsekan. U gayn bann lezot sekter kuma Taher, Hassen Taher. Bolom Taher ti enn bayan lor motosiklet ki ti pe ramas pwason lor lakot Rivyer Nwar. Zordi Taher inn vinn ase gran lantrepriz importasyon, distribisyon sirtu fridemer. Dusman, dusman li finn aste tu bato peser e dusman, dusman li finn devlop enn laflot navir pu al lapes lor ban. Alor ena bann lexamp, kot byin tipti lantrepriz ki finn vinn enn lafors ekonomik ek ki ena so plas dan burzwazi. Ena pa mal lexamp, me mo finn donn de. Me, zot enn infim proporsyon PME.
“Demokratizasyon lekonomi” li devwal limem otur CT Power.
CT Power li prinsipalman enn firm Malezyin ki pe rod met dibut enn santral pu prodir elektrisite dan Pointes aux Caves. Me, kan u get deba otur CT Power, kan u get argimantasyon dimunn ki anfaver CT Power, zot dir u sa se demokratizasyon lekonomi sa. Me CT power se enn firm Malezyin sa, e sa pa demokratizasyon lekonomi. So laspe demokratizasyon, se li pe chalennj monopol burzwazi istorik, chalennj monopol so prodiksyon elektrisite. Se sa ki so eleman demokratizasyon.
Demokratizasyon, li ena sa 2 eleman la: enn, se developman nuvo sekter, me sirtu diminye kontrol burzwazi istorik lor lekonomi. E si nu get bann nuvo sekter ki finn devlope su sa “demokratizasyon lekonomi”, nu ena PME ki plis enn sekter ideolozik ki ekonomik, lerla nu ena gro eleman kuma BAI ki dan lasirans, lerla li finn rant dan importasyon loto, li’nn rant dan labank, li’nn rant dan lasante, klinik, li’nn rant dan enn seri sekter, e li finn vinn enn gran sekter kapital byin suvan avek sutyin Guvernman evidaman. U ena BAI.
Dan konstriksyon, u gayn bann firm kuma Bhunjun ki ti enn ti firm kontriksyon e li finn vinn enn gran firm konstriksyon, parski li finn gayn kontra ek Guvernman. Li finn mem rant dan biznes Tennker. Finalman, u truv kimanyer sa prosesis la travay. Li pa enn kestyon ki Bhunjun ti deza ena enn tennker pu sarye lesans, mazut, li enn kolizyon ant Grup Bhunjun ek Guvernman - dan lesans ki Grup Bhunjun inn fini gayn lasirans ki li pu gayn enn kontra avek Guvernman pu prosenn 15 an, lerla li al lev enn larzan, li aste enn tennker. Li pa finn aste so tennker e lerla get-gete si ena enn kit zafer pu sarye. Non, li enn kolizyon. Kumsa mem ki burzwazi deta devlope an kolizyon ek puvwar politik.
U ena bann grup kuma Ah Teck ki ti dan konstriksyon, dan konkasez Gamma Civic. Li ti pe sey rant dan sekter elektrisite depi salte. Li pa finn resi me an esanz li gayn Loto. Li pa ti lamone ki gayne tu le semenn la, me gro lamone. Zis pu donn enn lexamp ki kalite lamone ena dan Loto, pu prosenn 2 zan, konpayni Loto pe azut Rs10 milyon dan kanyot sak Samdi. Kot li tir sa? Setadir ena enn lamone imans par la. Alor Ah Teck, ti konpayni konstriksyon, konkasez, gran konpayni konstriksyon, Gamma Civicti ti pu gayn enn lot gro sekter pu prodiksyon elektrisite depi salte. Sa finn bloke par tablisman Medine, bann muvman ekolozist tusala, me sirtu Medine ti byin deryer zot. Zot reysi blok sa developman la, me an esanz Ah Teck gayn Loto.
BAI, Ah Teck, Bhunjun, sa bann lexamp burzwazi deta ki finn devlope su nuvo Travayis.
Me kitfwa pli gro eleman ki inpe kasyet se atraver pa zeometrik ek terin leta. Parski enn guvernman, kan li opuvwar, so Minis Later ek Lozman, li nek ena pu siyn enn papye e lerla enn azan ubyin enn dimunn PTr gayn enn bay lor 20 arpan later pa zeometrik e li pey enn lokasyon. Tutswit sa dimunn ki ena sa bay la, li kapav vann sa bay la ar enn konpayni ki pu met dibut enn lotel. Kan li pu vann bay la, li pu vann li pu Rs100, Rs200, Rs300 milyon. Alor avek enn sinyatir enn Minis, u kapav fer kikenn gayn Rs200 milyon. Kumsa mem ki finn may kikenn dan pei deor avek enn valiz avek Rs300 milyon ladan. Sa ti sorti dan sa bann tranzaksyon pa zeometrik lamem sa. Alor, sa li kapav reprezant bann gro eleman dan devlopman sa burzwazi deta su sa reyn Travayist resan.
Lerla nu gayn sa nuvo viraz ver Les. Finn ena Jin Fei, NeoTown, CT Power, kwaki se bann konpayni etranze sorti Lasinn, Lind ek Singapor/Malezi. Aster nu pu al gayn Singapor byinto la. Me li osi reprezant osi oportinite pu burzwazi deta dan Moris kolabore ansam avek sa bann proze ki sorti depi lot pei.
Yer, kan mo pe diskite avek enn zurnalis, mo ti pe dir li ki CT Power li pa zis enn zafer sinbolik tusala. Par examp, si CT Power pe opere Pointes aux Caves, li pu bizin sarye sarbon depi lepor pu amenn li Pointes aux Caves. Kisannla ki pu gayn kontra pu sarye sa sarbon la? Zurnalis la dir mwa, Abe, u pa kone? Mwa mo ti pe donn sa kuma enn lexamp. Li dir entel inn finn met dibut enn konpayni, inn fini komann bann kamyon pu sarye sarbon. Ala kimanyer li marse, so mekanism otur CT Power. Lerla kan sa bloke par Lavironnmantalist ubyin par bann muvman dan Albion, sa ku la u gayn enn gran muvman sosyo-kiltirel ki pe debat an faver CT Power. Lerla u al dekuver ki portparol dan sa fron-la, enn fron “Indu” silvuple, al dekuver ki serten pe fini kumans prepare pu sarye sarbon pu CT Power. Sa li komin, li arive partu me li pa osi vizib.
Alor nu pe gayn kontinyasyon sa burzwazi deta la, me enn eleman, mo ti dir taler la ki Navin Ramgoolam ena pu fer fas a enn burzwazi istorik buku pli solid, ki finn diversifye buku. Setadir li finn diversifye so kann, li finn diversifye so kapital dan turism, dan IRS, dan prodiksyon elektrisite, byinto etanol, li finn ena bann nuvo labank ki li finn uver. Apart MCB, ena Grup Mon Loisir ki finn uver enn nuvo labank. Alor burzwazi istorik atraver sa 20 banane neoliberalism, li finn konsolid limem buku. Aster Navin Ramgoolam avek so “demokratizasyon lekonomi”, li pe fer fas a enn burzwazi istorik ki buku pli for ki so papa ti ena pu fer fas. So papa ti ena pu fer fas a 24 tablisman. Me sa burzwazi ekonomik pa finn selman konsolid so baz ekonomik dan Moris isi, me li finn delokalize buku. Burzwazi istorik sirtu dan lindistri sikriyer, zot rul tablisman dan Benin, Kotdivwar, Tanzani, Kenya, zot finn delokaliz zot bann aktivite. Dan Zonn Frans, par examp CIEL ena lizinn dan Madagaskar, dan Bangladesh, li ena lizinn dan Lasinn. Burzwazi istorik inn konsolid limem dan Moris e konsolid limem par delokalize dan lezot pei.
Alor fas a sa burzwazi istorik ki byin pli for, e ki finn ranforsi limem atraver sa 20 banane neoliberalism la, Navin Ramgoolam pe sey kareman servi kapital internasyonal pu mat burzwazi istorik. CT Power li enn de bann lexamp kot li pe servi kapital internasyonal pu sey chalennj monopol burzwazi istorik lor prodiksyon elektrisite. Ena enn seri lexamp kumsa kot pe servi kapital internasyonal pu sey anpes burzwazi istorik vinn totalman ezemonik.
Nu finn get burzwazi deta, manyer li finn devlope? Su ansyin Rezim Travayis. Nu finn get inpe sa peryod flu ant 1982 ek 2005. Nu finn get kimanyer PTr inn repran devlopman burzwazi deta me dan bann nuvo kondisyon e par nuvo mwayin apartir 2005 vini mem
Me seki nu bizin gard antet, ki malgre ki ant burzwazi deta ek burzwazi istorik ena bann konfli (ek sa nu truv li dan konfli ant Navin Ramgoolam ek MSPA, nu truv li ant Nita Deepalsing-Cader Sayed Hossen ek bann IPP, alor ena bann konfli ki finn tultan existe ant reprezantan burzwazi deta ek burzwazi istorik), me burzwazi deta, li, li enn burzwazi. Finalman so lintere de klas se enn lintere ankomin avek burzwazi istorik, so lintere de klas li enn lintere klas burzwa sirtu fas a klas travayer, sirtu fas a dimunn mizer.
Kan nu pu get Bidze ki pe vini dan exakteman enn semenn [sa diskur ti fer zis avan bidze 2013], se sa ki nu bizin gard antet. Bidze la kimanyer reprezant konfli ant sa de burzwazi la, konplisite ant sa de burzwazi la, e lerla lalyans sa de burzwazi kont klas travayer ek dimunn mizer. Tusala si u pu lir Bidze la, u pu truv li ladan. Li sel fason pu get enn Bidze. Li pu ed nu buku pu analiz Bidze la.
Mersi, bann kamarad, kamarad Cher.
