Class Consciousness: Plenary Debate on Ram Seegobin’s Talk 1 July (in Kreol)
26.07.2012
Deba lor Papye Ram Seegobin, le 1 Ziyet, 2012, lor kestyon Konsyans de Klas pandan Seminar lor Stratezi, GRNW.
Apre ki Ram Seegobin ti prezant so papye lor “Konsyans de Klas”, Alain Ah-Vee, ki ti pe prezide, ti fer apel pu kestyon ek komanter.
Mo truv kat lame leve: Kamarad Yves, Zorz, Anand, Bryan …
Kamarad Yves:Enn fraz depi enn dimunn Grek antikite, Tucidide, apepre 3,000 an desela vinn dan mo latet. Li ti dir bann sitwayen Atenn, “Bizin swazir ant laliberte ek trankilite, me zame u pa pu gayn tulde.” Si u ule trankilite, u pa pu lib. Si u ule laliberte, u pu bizin debat.
Nu tuzur dan sa mem swa la. Sirman li ti pe fer referans lalit de klas sa lepok la.
Mo pu return ver deba la dernye fwa, lor nasyonalism, mo ti poz enn kestyon sa zur la, “Kifer lalit de klas nepli mobiliz dimunn otan ki avan.” Mo pena repons an antye, me, mo dimann mwa si lamas dimunn, travayer, klas travayer, pa demobilize parski dan prosesis lalit de klas pu ariv enn sosyete san klas, seki nu finn truve ziska ler, revolisyon 1789 an Frans, ubyen isi priz di puvwar MMM an 1982, se ki nu finn apre transforme an “patte-a-caisse”. Prosesis revolisyoner paret sek par priz de puvwar par klas revolisyoner de lepok, 1789, klas burzwa, ki limem li pran puvwar, pran enn kantite privilez, ki li retir depi ansyen klas dirizan, gard li, e finalman lamas retruv li avek so lespwar kase. Zordi si lamas travayer demobilize, zot ena lexperyans revolisyon ki finn transforme an so kontrer. Setadir, dernye faz sosyete san klas zame arive. Nu tultan arete ar priz di puvwar nuvo klas revolisyoner, ki transform limem an klas dirizan, privilezye. Alor, ofir ek amizir, nu finn gayn plizir lexperyans muvman revolisyoner, me ki pa reysi. Eski sa pa fer dimunn mwen mobilize? Zot dimande sipa li pa servi naryen pu mobilize? Lamas travayer pran puvwar, me bann privilezye ki gard sa puvwar la apre.
Kamarad Zorz: Zordizur, pu amenn lalit de klas, kan nu fye lor sindikalist, li enn problem, parski zot, zot santi zot menase. Mo dir sa akoz sistem sindika li byen depandan lor sistem burzwa la, mo truve. Alor, sindikalis suvan santi li menase. U konpran la?
Kamarad Anand: Lalit de klas ki amenn lafin bann klas, ki amenn egalite. Sanki mo fer profesi, eski sa pa pu amenn nu ver enn sel guvernman pu lemond an antye?
Kamarad Bryan: Taler ti pe koz lalit de klas, u ti mansyonn dimunn kuma Marx ki finn partisip dan definir lalit de klas, me mo ti pu truv li interesan pu raple ki dan Lafrik osi ena serten gran liter, gran panser ki ti promuvwar samem lalit de klas. Mo ti pu kontan konn plis lor zot?
Kamarad Ram: Kan nu koz lor demobilizasyon parmi lamas dimunn, Kamarad Yves, kapav et sa fer abstraksyon zafer dan larealite ki infliyans lide parmi lamas dimunn. Mo krwar ki si u ena ideolozi, u ena propagann osi, ki infliyans dimunn dan enn serten direksyon, a-defo de enn kontrepwa, lamas dimunn pu infliyanse. La, ki nu ena enn espes dyalektik ant seki parti politik kuma MMM isi, lezot parti dan lezot parti lemond, ek seki lamas dimunn panse ek fer. Sa bann parti demas la, sirtu kan zot rod gayn eleksyon, kan zot finn ena enn diskur, e plitar zot finn abandonn sa diskur la, nu bizin aksepte ki lamas dimunn li su linfliyans sa lofansiv ideolozik ki nu finn sibir ki finn fer sa parti la sanz so laliyn. Get par exanp, nu sorti lepok 1978, ’79, ’80, ’81, mem ’82, u gayn MMM ki, an 1979, ti enpe moter deryer enn gran mobilizasyon, abe ki kiksoz ki fer li 2an apre, sorti depi enn politik de klas, al ver enn politik konsansis sosyal? Ena laspe lokal isi, li vre. Me ena osi sa mem lofansiv, sa lofansiv neo-liberal la.
Premye veritab devyasyon MMM, dan le-fe, kan li opuvwar, se su presyon FMI ek Labank Mondyal. Kifer mo dir ena enn dyalektik? Mo dir sa parski FMI ek Labank Mondyal pe vinn propoz dan politik neo-liberal dan Moris, parey kuma li finn fer partu dan lemond, e dan isi Moris, nu finn ena enn ladireksyon MMM ki, li osi, li ti ena so prop realite de klas, so bann prop lintere ki finn kwinside ek lofansiv FMI-BM. E li finn kwinside ziska enn tel pwen ki ariv 1982, kan Berenger Minis Finans, li siyn enn Letter of Intent vizavi Labank Mondyal kot li pran enn langazman, antan ki Minis Finans, pu aplik enn politik iltra-liberal isi. Kan nu onivo LALIT - nu ti fini kit MMM - kan nu kritik li, kan nu amenn enn lofansiv byen hard kont sa politik la, Berenger so repons se, “Non, sa se pa bann dikta FMI-BM sa. Sa “C’est gestion saine de l’economie” . Konpran la? Ena enn dyalektik ant seki FMI ek BM pe inpoze ek seki klas sosyal ekonomik dirizant isi pe anvi, e pe reysi fer Berenger anvi. Lerla, li kree enn rapor de fors ant lafors politik ki reprezant lintere klas travayer ek lafors politik ki reprezant bann klas dirizant ki pa favorab a travayer.
E dan Moris, li ti kler ki MMM ti fini vinn enn lafors politik avek so Nuvo Konsansis Sosyal ki ti pe ule inpoz enn politik anfaver klas dirizant ekonomik. Rezistans ti pe vinn depi parti kuma LALIT. Rapor de fors ant bann klas pa ti permet ki nu rezistans al byen lwen. Finalman FMI-BM reysi, an gran mezir, inpoz sa politik la isi. E kan u inpoz enn politik, u inpoz enn “dressing”, enn kad ideolozik, ki pu fer lamas dimunn aksepte sa dikta la. [“Enn verbyaz”, kikenn azute depi lasal.] Wi, enn verbyaz. E se sa ki kree sa demobilizasyon la.
U kone pu klas travayer, Berenger vande pa vande, li pa enn problem sa. Me, klas travayer, limem kan li vinn su sa linfiyans ideolozik la, lamas dimunn mem nepli truv Berenger kuma enn vander. Anfet zot truve ki, “Wi kapav-et seki Berenger pe dir, li vre.” Travayer mem pe dir sa. Alor, ena tu sa kalite dyalektik la ki amenn sa demobilizasyon la.
Mo kone kamarad Yves ena enn latitid enpe pli pesimis ki nu lor la, me anzeneral, nu krwar ki sa demobilizasyon, sa pasivite la, li byen ala-sirfas. Seki anba, veritab baz pu lamas dimunn li diferan. Ala-sirfas, dimunn paret demobilize, dezilizyone. Me, dan zot trip, zot ankoler, kifer? Parski travayer expoze a realite. E sa realite la, li oblize fer travayer mobilze. Si, Yves, 2 an desela kikenn ti dir nu, “U kone, bann zenn pu buze dan Nord Afrik,” nu ti pu petet dir “Kot sa?” pa ekut zot. Si, ti dir nu 3 an desela, ki dan Lespayn pu ena par milyon dimunn pu marse depi Madrid al ziska Brixel, si 2 an desela, u ti pu dir mwa par milyon dimunn ti pu mobilzie dan muvman kuma Occupy Wall Street, li ti pu paret kuma enn rev, irealizab. Alor, sa dezilizyon, sa demobilizasyon, li ala sirfas.
Seki arive, se kriz ekonomik, kuma nu ena asterla, li vini expoz realite. E dan Nord Afrik, e dan Lespayn, e dan Lagres, e dan Lairland, u pe gayn dimunn reazir a kriz dan sistem kapitalist. Get ki pe arive dan Lerop. Apre tu sa banane enn reyn sosyal demokrasi, enn alternans, ladrwat, lagos, ki nu truve? Enn ku dan dernye 2-3 an, ena enn radikalizasyon - pa zis ver lagos, me osi, li vre, ver ladrwat. Alor, sosyal demokrasi ti krwar li la pu leternite. Me, nu truve anfet, su lefe enn kriz, ena radikalizasyon ase vit. Sa li lor enn pwen, ki Yves ti sulve.
Dezyem pwen, kamarad Zorz. Wi, li vre pu dir ki sindika, depar so natir, li bizin enn patron, pu li al negosye. Kan nu pe dir enn sosyete san klas, nu pe dir enn sosyete san patron. Bann sindikalist pa tro kontan sa. [Lodyans riye.] Abe, wi! Lerla, ki pu zot linportans? Zot pa pu ena rol. Pa pu bizin ena Prezidan? U kalkil u, pena prezidan? [Ram fer jok an-byen lor Prezidan Brans sindika ki prezan, tu dimunn riye]. Alor, ena enn problem.
Sindikalism klasik, li ena so limitasyon. Enn so limitasyon se sindika li kiksoz ki kree par klas travayer pu defann klas travayer dan kad enn sistem kapitalist. E lerla si u kumans koz enn sistem sosyalist, enn sistem kot pena patron, ena buku sindikalist, zot prefer innyor u, parski zot pu an somaz teknik! Alor, sa li vre, ena diferan nivo sindikalism, e nu nu truv so 3yem nivo inportan. E kan mo dir sindikalism, mo pe plito fer referans a travay onivo sindika ki fer par militan, e militan sindikal li li pli interese dan sa 3yem nivo rol sindika: setadir pu azir pu fer resortir ki, dan kad sistem kapitalist, travayer pa pu gayn tu so drwa. Prezidan, sekreter, trezorye, zot pa tro maynd sistem la, zot. Zot prodwi sistem la. Me, enn militan sindikal, li li pe opoz sistem la.
Pu reponn kamarad Anand, enn sel guvernman pu lemond antye? Eski u pe truv sa enn move zafer? Non, enn pa dekul depi lot. Setadir enn sel guvernman pa dekul depi enn sosyete de klas. Me, seki vre se kan nu koz lalit pu sosyalism, dan Moris isi, nu kone par lexperyans, ek par lexperyans istorik, ki u pa kapav ena enn sistem sosyalist dan enn sel pei, li pa fer sans. Li fer sans mwens asterla, parski lekonomi inn globalize net. Tu dimunn depann lor tu dimunn lor bul later. Rayt? E de tut fason, zame sosyalism dan enn sel pei, li pa finn reysi. Si u ena sosyalism dan enn sel pei, si li anture ar enn losean ostil, abe seki finn ariv Larisi pu ariv u. Setadir enn losean ostil tutotur, li pus u dan enn direksyon aksepte reyn Stalinyen, enn reyn enn birokrsi.
Alor, nu dan LALIT, kan nu koz sosyalism, nu pa pe koz li dan enn pei. Pu sa rezon la, dan 14 zur nu pu koz lor internasyonalism, dan lesans ki nu krwar ki enn lalit pu sosyalism, li enn lalit ki u fer onivo rezyon, onivo internasyonal net. Pena enn diferans dintere ant travayer dan Moris, isi, ek travayer dan Lamerik, dan Grand Bretayn, Lend, Ostrali. Lintere travayer dan tu sa bann pei la kwinside. E si pu ena enn guvernman onivo mondyal, si li enn guvernman klas travayer, li obligatwarman bizin vinn onivo mondyal mem. Me, li pa pu enn guvernman kuma sa bann guvernman ki nu ena asterla, li enn guvernman pu klas travayer. Guvernman kuma nu ena li zordi, kuma nu truv li, se pa bann guvernman pu enn mazorite dimunn. Ni dan Moris, ni dan okenn pei. Alor, si ena enn guvernman ki reflet lintere lamas dimunn, nu pena okenn problem si li enn sel guvernman pu antye lemond. Dayer, kuma li ete asterla, nu preske ena enn guvernman pu antyer lemond. Li dan Washington, selman nu pa elir li, e nu pa tro truv li kuma li ete.
Pu vinn lor komanter Bryan. Dan Lafrik ti ena gran muvman liberasyon nasyonal. Me, byen suvan zot pa ti ena enn vizyon, enn loptik politik de klas. Zot ti ena buku lanfaz lor lalit kiltirel, plis onivo langaz, kiltir, literatir. Li pa ti telman onivo enn lalit politik pu amenn sosyalism dan pei Lafrik. Ti ena sirtu buku tandans pu koz e lite pu liberasyon nasyonal, e sa li amenn mem problem ki nu ti diskite dan bann seminar lor “morisyanism”, lor “linite nasyonal”. Pu amenn liberasyon nasyonal, dirizan finn suvan viz “linite nasyonal” vizavi puvwar kolonyal, me finalman li fer o-servis klas dirizant dan sa pei la. Kan u finn ena dan Moris, Tanzani, Sid Afrik, Lezip, partu, dekolonizasyon, li finn fer oprofi enn burzwazi lokal. Li pa enn liberasyon pu lamas dimunn dan sa bann pei la. Sa mem problem ar lalit pu liberasyon nasyonal, li fer o-profi klas ki deza dirizant.
Kamarad Alain: Kamarad Kisna, Bryan, Rajni, Anand …
Kamarad Kisna: Mo ti pe reflesi lor kestyon lalit de klas ek konsyans de klas. Dizon si nu get li, kuma nu ti get li granmatin pu papye Lindsey - ek Ram osi finn truv sa - lalit de klas li enn realite, si li seki nu pe viv onivo nu sayt travay, sa vedir, li la li, li realite.
Byen suvan, dan sa realite la, ena diferan degre konpreansyon seki pe arive. Lor enn sayt travay, u gayn travayer ki dir, “Wi, mo dakor ek enn bonis!” enn lot bann dir, “Non, nu pa dakor ek bonis, nu bizin lager pu ogmantasyon mem li tigit.” Me sa deba ki pe ena onivo lye travay la, deba lor ki demand ki pu gayne, gete lor demand pu gayn mazorite, li enn zafer ki arive tulezur sa. Lor tu sayt travay, tulezur ariv sa. Tulezur gayn sa bann kestyon kot u bizin dir seki patron pe propoze li pa bon, pu tel tel tel rezon. Enn lot bann pu dir, “Non li pa bon pu tel tel rezon.” Sa kalite refleksyon la li fer tulezur. Alor, li pa enn zafer apar, ni anplis. Li enn realite ki nu viv, ek nu fer avek tulezur.
Byen suvan, depandan lor degre konsyans de klas, u kapav ena enn demand ki viz pli lwen pu get travayer ki form parti enn klas. Ena dimunn kapav dir asterla, “U pe reve, sa pa pu arive.” Me, selman, u pu dir li, lor sayt travay. Mem si dan sa moman la u pena mazorite. Anfet byen suvan u pu an minorite. Me enn zur, lefet ki u finn dir li, enn zur, kan finn ena progre dan sa konsyans de klas la, dimunn pu rapel sa.
Par exanp, dan lepok kriz kuma zordi. Lerla, buku demand ki LALIT finn propoze depi 1982 vini mem, kapav dimunn ti dir alepok, “Wi li bon seki LALIT pe dir, me selman eski pu kapav ariv ver sa? Pa kone.” Me, la zordi, kan nu dan enn kriz, buku sa bann demand la revinn lor azanda. Travayer li pu rapel li. Li rapel ki finn ena sa demand la. Li rapel ki finn ena sa deba la. Li rapel ki LALIT ki ti dir sa.
E li kumsa ki pu kapav ena devlopman enn program politik. Sa konpreansyon an komin la, kumsa ki li devlope. Li pa pu arive kumsa enn ku si u atann ziska kan ena enn kriz, lerla ki u al met divan bann demand. Li lor sa letan la ki batir sa konsyans de klas, sa konpreansyon an komin. Li kapav al lor 5 an 10 an, mem si ena fwa li byen vit.
Mo ti anvi dir ki sa lalit de klas la, pu nu tu ki travay pu viv, li form parti nu lalit kotidyen. Antan ki enn militan politik, nu kone ki sa bann demand ki nu amene la, li an minorite zordi. Me, byen vit, dan enn lepok kot klas travayer mobilize, ubyen mem kuma nu ete zordi, kot ena kriz, li kapav vinn byen vit. Klas travayer adopte sa bann demand la.
Kamarad Anand: Mo konn enpe sosyolozi, mo konn enp lekonomi.Mo ti anvi klersi “klas” dan mo latet. “Klas” dan sosyete, kuma mo finn aprann li, li tuzur klasifiye par, Klas A1, Klas B, ziska Klas D, Klas E. Se enn dinamism dan sosyete. U finn servi term “finalite”. Me, mo pe panse tultan, pu ena Klas D, li pu promot li pu vinn Klas C, apre li pu sorti dan C li pu vinn B. Sa dinamism la tuletan pu ena li dan lasosyete. U finn servi term “finalite”, me mo truv li an kontradiksyon avek le dinamism ki existe dan lasosyete.
Kamarad Rajni: Mo ti pu kontan return a enn kestyon Yves ti poze. Ena fwa, kan nu koz lor ki explik sa mank mobilizasyon dan klas travayer - e Yves ti pe koz lor lefet ki finn ena rezim stalinyen ki pa finn marse - kuma rezon pu sa demobilizasyon la, ubyen lexperyans MMM, kuma enn lot rezon pu sa demobilizasyon, me, anmemtan ki ena sa, ena osi enn realite ki nu truve sak eleksyon Moris. Ubyen mem pu Premye Me nu truv li. Tu sa bann dirizan parti sosyal demokrat la, zot fer apel a dimunn so lamur pu lide sosyalist. Zot fer apel a lamur dan lamas dimunn pu lide anti-kapitalist. Kanpayn, ki li Travayis, ki li MMM, tultan pu fer referans a lefet ki zot anti-kapitalist, zot, ubyen zot adverser li, li pro-kapitalist. Sa li tultan byen profon dan azanda politik. Li ase etonan. Mem dan enn lepok parey, kot pena enn gran konsyans de klas parmi travayer, mem lerla, onivo politik kan-mem ena enn nivo konsyans politik osi ot.
Dezyem zafer, li ase etonan, ki dan enn lepok kumsa, u kapav gayn pei kot finn ena diktatir pandan otan lane, 30 an, plis, ki enn sel kut, u tann finn ena enn gran, gran revolt. Enn revolt - kanmem ki finn arive apre - dimunn finn reysi fer li. Inn reysi mobilize. Pa mobilizasyon ki finn manke. Pa konsyans politik ki finn manke, nonpli.
Me, petet preparasyon finn manke. Alor, inn ena enn volonte ki deklanse dan enn serten moman, dan enn sityasyon kriz, ki liye ek kiksoz ki Lindsey finn dir. Ena fwa ena bann lokazyon ki divan nu, e nu bizin, kan nu pe prepare, reflesi lor posibilite sa bann lokazyon la. Alor, nu bizin kone ki existe dan realite pu ki nu kapav batir lor la.
Trwazyem zafer, dan sa lepok la dimunn deplizanpli pe kumans truve ki li posib ena enn muvman internasyonal. Kapav sa posibilite la pa ti uver dan lepase.
Kamarad Bryan: Mo ti pe anvi dimann kiksoz, me mo pe reflesi ankor.
Kamarad Lindsey: Mo ti pu kontan repran enn-de pwen. Pa telman enn pwen par enn individi, me kiksoz ki paret dan plizir intervansyon.
Enn, kan nu sey konpran lemond, nu pa pe sey konpran lemond net net net net. Nu pe sey konpran ase pu nu kone, si nu ena enn kontribisyon pu fer, individyelman ek kolektivman kuma enn parti politik, ki li ete. Ki li ete, sa zafer ki kapav fer enn diferans? Saki nu pe rode. Saki apel enn stratezi.
Sa vedir kan kamarad Eddy ki pa la sa sesyon la, li dir li finn fer sa, sa, sa, sa, sa, klerman seki li pe konfese divan nu se, “Ni mwa, ni mo bann ami ar mwa dan tu sa bann ti-aksyon la, nu pa ti ena okenn lide enn stratezi. Nu ti pe fer aksyon tuzur.” Li pe dir zot pa ti reflesi lor valer zot aksyon dan kad lansanb la.
Kot li finn arive asterla, li pe dir naryen pa vo lapenn fer. Li pe dir vomye pa fer naryen. [Lindsey riye.] Me, seki nu, nu pe fer, e sa kot li re-zwenn kestyon klas sosyal, se pu gete ki sa bann milyon aksyon posib ki pu ena lefe pli gran anterm klas sosyal. Kan Marx ti vini avek sa zafer klas sosyal antagonik ki amenn progre, li inportan note ki li pe dir klas sosyal zot deza antagonik. Tanki ena klas diferan, dan so definisyon klas, zot relasyon antagonik. Kan pena klas diferan, pa bizin ena sa antagonism.
Pu 90% listwar limanite, pa ti ena sa antagonism. Li pa ti existe. Li pa ti existe, par natir sosyete. Alor, li kapav pa existe dan lavenir.
Depi ki gayn klas, dan dernye 5-10% nu listwar, ena kontradiksyon, ena konfli, enn konfli vyolan, mem sanglan, ena dominasyon bann domine, explwatasyon bann explwate. E tan ki ena sa, dimunn li pa pu kontan. Kifer? Parski dimunn li kuma nu. Nu, nu pa kontan kikenn kud-pye nu, exster nu lafors travay, kokin nu, nu tu nu napa kontan. Lot dimunn, li parey kuma nu li.
Samem kifer ena sa lalit de klas la. Li enn zafer sinp, sinp, sinp. Marx kimanyer li finn dekrir li. Li, kan li ti pe dekrir sa, li pa enn militan inn invant li sipaki zafer, li li ti enn filozof, li ti pe travay departman liniversite. Li enn filozof, sa so travay. Li li finn sey konpran kimanyer sosyete sanze. Vwala! Li diferan depi tu lezot filozof avan, ek laplipar apre li, dayer, parski li finn al gete dan lapratik kimanyer sosyete sanze. Li truve, abe li sanze dan sa dernye 5,000 banane la, parski ena sa bann konfli la. Enn dekuvert sa.
Bann opuvwar, zot pa kontan seki Marx inn dekuver, alor tultan zot pe kontre sa bann analiz la. Okontrer zot finn kas sa size “filozofi” ki ti enn sel departman dan liniversite, fer politik enn kote, fer ekonomiks enn kote, sosyolozi, enn kote, antropolozi, enn kote, ekolozi, enn kote, zeografi, enn kote. Me, Marx li ti enn filozof pu tusala. Sa bann split la finn vinn anparti pu atak Marx. Parski sa bann liniversite la, zot finanse, anfen-dekont, par klas opuvwar. Burzwazi ti fek vinn opuvwar kan Marx ti pe analiz klas.
Marx ti dekuver enn fason, kot li finn liye lalit pu sosyalism - sa enn zafer ki depann lor nu volonte, sa – ansam ar enn konpreansyon listwar, sa bann konfli dan sosyete, ki amenn progre. Li finn reysi liye tu sa la ansam. Lerla, la-reaksyon, li vinn fann sa but-but ankor.
Nu, parti kuma LALIT, nu pe re-liye sa ansam. Setadir, nu pe kontre sa ideolozi dominan ki sey fann sa an morso.
Alor, pu vinn lor seki Kamarad Anand finn dir, ki ete diferan klas sosyal? Klas sosyal A (i), Klas B, C, D, E sipaki zafer. Sa li enn zafer birokratik, guvernmantal, konpletman initil pu sanz sosyete. Li enn fason pu dekrir, pu kone dan guvernman kisannla tus plis ki kwa. Zot pa mem servi li pu taxe dimunn. Zot servi li, bann sosyolog, pu desteng reveni, me li vreman initil pu seki nu nu pe diskite. Kapav li ena lot itilite, mo pankor truv li, mwa. Klas ki nu, nu pe koze se sa: kan enn dimunn al rod enn dipin pu li ek so fami sirviv zordi, dime, li truv li oblize al get enn lot dimunn ki pe manipil li, fors li fer enn travay li pa kone kot sorti, li pa neseserman anvi fer, fors li fer travay li pa neseserman konpran, sey fer li fer plis travay, amerde kan li absan. Li truv li, parey kuma lezot dimunn, dan enn klas dimunn dan mem sityasyon. E li, parey kuma lezot, li oblize amerde, li. Konpran la? Sa kalite klas nu pe koze. Sa bann divizyon an klas ki sosyolog fer, pu rod sanz sosyete, kapav pran li, zet li par lafnet.
Me, pu nu, nu pe sey inifye ansam: listwar limanite, filozofi lor kimanyer refleksyon kapav ed nu, e osi, kan nu ule par nu volonte batir enn pli bon sosyete, nu kapav fer li dan enn fason ki pu marse.
E seki nu pe truve, li enpe, seki nu pe fer zordi, enn versyon kolektif enn travay ki enn kaser ros fer. U kone lontan, kaser ros, tu dimunn dir sa enn bann “pares” sa. Enn bann pares. U pey zot enn ta kas pu fann enn ros, zot vini, zot trap zot sigaret, zot ploy zot de zenu, zot asize get ros. Apre demi ertan, zot al asiz lor ros, me lot kote. Gro gro ros Moris, mo pe koze. Zot kapav pran 4 ertan, etidye enn ros. Lerla, enn sel dant zot, li pran lamas, li gayn so pozisyon. Lerla, zot kapav re-dir, “Non”, zot reflesi ankor demi-ertan. Lerla, kan sa lamas la tape, enn sel ku, li fann sa ros la.
Me, u, ubyen mwa, ubyen Eddy, nu, si nu ti pe fer sa brit, nu ti pu bat kut lamas lor sa ros la ziska but-but sot dan nu figir, si nu pa ti ariv konpran travay la avan. Me, sa individi ki li li konn kas ros, li enpe kuma nu dan LALIT. Nu, nu enn grup dimunn ki ule sanz sosyete par konpran li. Seki nu pe fer asterla, sa analiz de klas, se kimanyer nu konpran zafer reyel - zafer ki, kontan pa kontan, zot lamem - kot nu nu kapav donn enn kudme, enn kud-pus, pu ki lalit ki zot deza fer, li anmemtan ariv liber dimunn. Alor, nu bizin swazir nu lalit byen. Si nu deside pu lite pu lang maternel, kiksoz stratezikman inportan, enn swa stratezik, get so lefe: li liber u refleksyon. La, kan u gayn enn viktwar, enn ti gin dan sa lepok la, lepok difisil, nu truve ki pe gayn sa gran gin la. Li pa initil, kuma ti-aksyon nerport kwa.
Parey kuma dekriminalizasyon lavortman, enn gin resan. Fam depi avan, tultan nu ti pe trakase eski nu pe gayn nu reg. Nu sipoze pe gete kimanyer pu sanz sosyete, ki u pe panse? Nu pe panse, si mo lemwa an-retar, lapolis pu vinn galup deryer mwa. Sa, tu fam, dan Moris, depi Lindepandans, depi avan, ti viv sa realite la. La, depi nu finn reysi dan sa lalit la, nu nepli ena sa traka la. Nu ena li dan lapratik, dan buku ka, me li nepli enn krim net asterla. Alor, sa mem lepok ki Eddy pe dir pu naryen li finn amenn bann ti aksyon, nu finn fer sa gran gran liberasyon kolektif, par aksyon apre refleksyon. E nu gayn sa bann gin sosyal la parfwa presizeman parski, kote ekonomik, guvernman pa pe kapav donn ubyen fer patron donn enn su. Kifer? Parski li kwinse par sa kriz kapitalist la.
Seki inportan se pu realize ki nu pa pe sey konpran tu dan lemond pu naryen. Nu pe sey tom dakor lor tipti fraktir dan sosyete existan, e fye lor seki nu truv fantastik, kot bann aksyon nu fer kapav amenn sanzman dan sosyete. Nu truv fantastik ki dimunn kontan et lib. Pa zis mwa ki anvi lib. Tu dimunn, o-fon de zot, zot anvi lib. Mo krwar sa. Mo kone par exanp, dan Sis Afrik, mo finn viv su apartheid. Tu dimunn ti krwar nu fu kan nu ti amenn lalit kont, kan mwa ek mo bann kamarad ti arete par lapolis laz 18an. Mo ti kone nu kapav lit kont sa sistem la. Nu finn reysi. Nu pa finn reysi net. Akoz, laplipar dant nu, nu ti kont sa dominasyon kapitalist, ki ti amenn sa apartheid la. Enn laliyn enpe kominal, morisyanist, tu sel lepep, ki finn gayne, plis ki laliyn klas travayer. Lalit kontinye. Me, lalit finn byen fer avanse.
Nu dan enn lepok kot enn tigit organizasyon politik kapav amenn buku sanzman. Dan Lezip zordi, nu kapav dir li “gaspiyaz”, bann Islamist inn gayne apre tu sa zoli revolizyon, me enn zafer nu bizin kone, kifer zot ki finn ranporte. Zot inn gayne akoz zot enn parti politik. Akoz zot enn parti politik ki zot inn vinn for. Akoz zot enn parti politik. Zot pa enn ramasi sosyete sivil. Zot pa enn ONG sipaki zafer, pe fer aksyon san enn program. Akoz zot enn parti politik, zot inn vinn for. Lezot ki pa parti politik, zot inn balye. Si ti ena enn parti politik, enpe kuma LALIT, ki ti’nn reysi sirviv tusa bann lane represyon la, petet zot ti pu opuvwar zordi. Sirtu si klas travayer ti ase for. E seki inportan, organizasyon politik, li kiksoz ki tom dan domenn nu prop volonte. Li depann lor nu. Li dan nu kapasite. Nu ena pu etidye sosyete, organize dan enn parti. Parey kuma kaser ros, li etidye ros, lerla li azir. Si u pa etidye sosyete, u pa pu kapav azir byen.
Kamarad Ram: Ena enn de pwen vo lapenn repran. Dan seki Kamarad Kisna ti pe dir, e li rezwenn pwen ki Zorz ti sulve. Dan muvman sindikal, dan lalit sindikal ena 2 kalite betet.
Ena enn kalite bebet ki tom dan enn yerarsi. Zot dan Lexekitif, ubyen zot dan birokrasi. Zot rul sindika. Zot ramas chek-of, zot fer depans, zot azir an-zeneral enpe anfaver travayer, me an-partikilye dan lintere birokrasi. Sa zot rol.
Me, ena enn lot kalite betet ki dan lalit sindikal. Sa li enn militan sosyalist, enn militan sindikal. Zot zot pa truv zot mem, ubyen pa ti bizin plas zot mem, dan sa birokrasi la. Mem si zot dan lexekitif, mem si zot enn delege, zot pa dan sa birokrasi la. Parski birokrasi la, depar so natir, li bizin tultan reflet volonte mazorite. Si mazorite pe fane an gran, birokrasi pu bizin fer mem zafer. Tultan li pe rod re-eli. Me, enn militan sosyalist, e la mo pe re-iter enn pwen Kisna ti fer - li so bi se pa pu zer sindika la. So bi se pu sey fer sindika la vinn lor enn laliyn lalit de klas.
Dan Lostrali, zot ena enn byen bon fason explik sa. Zot dir, dan muvman sindikal, u ena bann dimunn ki pratik “class struggle trade unionism”. Zot, zot rol dan sindika se pu expoz laspe lalit de klas dan seki sindika fer ubyen pa fer.
E byen suvan, sa bann militan sosyalist dan lalit sindikal, dan enn peryod kuma asterla, zot dan minorite. Mari an minorite ankor. Me, la ki ena enn problem pu individi la. Suvan individi, pu rezon so prop ego, pu kit rezon, li pa kontan et dan enn minorite, li prefer swiv kuran. Si kanal la pe al dan enn move direksyon, pli fasil swiv kanal la.
Me, rol enn militan sosyalist, se pu tultan propoz stratezi, aksyon, ki al dan direksyon lalit de klas, plito ki dan direksyon kolaborasyon de klas. Mem si u dan enn minorite total. Mem si u dan enn minorite enn dimunn. Kamarad Lindsey ti pe dekrir travay militan sosyalist dan sindika, kuma Sadna dan Nursing, ubyen lezot dan GTU ti pe fer. Enn grup 3-4 dimunn dan sindika, mem enn manb kuma individi, zot finn amenn lalit la, me san ki zot inn integre birokrasi, sanki zot inn pran kont lefet ki ena gran mazorite ki enn serten moman kont seki zot pe dir. Zot inn mintenir zot laliyn lalit de klas, onivo zot sindika.
Dezyem pwen, inportan dan seki Kamarad Kisna ti dir. Seki inn arive dan Moris, li explik enpe pwen ki Kamarad Yves ti sulve. Dan Moris, nu finn ena enn gran kriz sistemik dan dernye 10-15 an. Nu sistem ekonomik finn ena enn gran mitasyon. Nu ti ena enn klas travayer, ki so lafors ti repoz lor lindistri sikriyer, 55,000 travayer avek 100 banane lexperyans sindikal, nu ti ena lepor, avek 3,000-4,000 avek 150 an lexperyans sindikal, nu ti ena travayer transport, nu ti ena gro sekter, ki zot ki ti moter klas travayer.
Sa, mitasyon ki finn ena la. Dan Lindistri Sikriyer, sa 55,000 travayer, ki ti ena, 50,000 ki ti ena plis lexperyans finn ale. VRS, apel sa. Dan lepor, sa debarder ek stividor, kot leker konsyans de klas, akoz vrak. Dan bann mulin, sorti 22 vinn 6, tu sa travayer ek buku lexperyans sindikal, inn ale.
Lerla ena nuvo sekter, kuma BPO, PME, sekter kot travayer pena lexperyans sindikal, pena konsyans de klas. Ondire, li enpe kuma zonn frons dan kumansman, premye 2-3 lizinn. Zenn zenn tifi ti al travay, ti dir sa “pu larzan makiyaz”. Anfet larzan ki ti pe gayne, ti zis ase pu makiyaz mem. Zot pa ti truv zot mem kuma enn travayer indistriyel. Zot ti truv lizinn enn fason sorti dan lakaz, zot finn truv sa enn fason pu zwenn kamarad, tusa. Dan zonn frans, finn ena devlopman enn konsyans sindikal, enn konsyans de klas.
Me, tu gro sekter miskle, finn disparet. Enn gran mitasyon. Asterla, ena bann sekter enpe mingi-mingi. BPO, ti-misye ek mi-mamzel [Depi laful: "Ek zot laptop"] wheh, ek zot laptop. Zot pankor devlop sa konsyans la.
Pu repran enn pwen Kamarad Anand ti fer. Sa klasifikasyon ki Kamarad Lindsey ti kritike, li enn klasifikasyon ala-sekirite sosyal. Pwen ki Anand ti pe fer se ena enpe mobilite dan lesans ki dimunn sanz klas, me u ti pe prezime ki dimunn tultan monte. Sa, se ideolozi dominan dan Moris.
Ki ideolozi dominan dir u: Si u al lekol, u fer byen dan lekol, u pu monte. Enn lesel, sa zot dir u. Lesel sosyal. Apel sa mobilite sosyal. Si tu dimunn ti al lekol, tu dimunn ti fer byen dan lekol, tu dimunn ti gayn so 5A, tu dimunn fini HSC, tu dimunn lorea, lerla klas sosyal EE, D+, tu ti pu disparet, tu ti pu vinn A.
Me, nu kone sa pa vre. Nu kone sa enn ideolozi.
Klas sosyal, si u fer enn veritab lanket zordi, u pu truve ki depi kriz ekonomik, enn ta dimunn inn desann enn-de grad anterm reveni, anterm puvwar dasa.
Me ena ideolozi kuma ideolozi Amerikin, gran rev Amerikin, se nerport kisannla kapav vinn Goldman Sachs, nerport ki kretin kapav vinn Prezidan - wi, get George Bush - sa li enn ideolozi. Si u fer ase zefor, u kapav monte. Li fos dan USA. La, ena 9% dimunn USA ki ti travayer, ki zordi somer. Zot inn mari desann, zot.
Kuma Lindsey ti pe dir, kan nu pe koz klas, nu pa pe koz sa bann klas la.
Nu pe koz regrupman dimunn par rapor a prodiksyon, pa par rapor ar zot reveni, pa par rapor a kuler kol ki zot mete granmatin pu al travay, me par rapor a zot relasyon dan prodiksyon. U ena enn lizinn, u ena enn bord direkter ki reprezant lintere dimunn ki kontrol kapital, li ena so relasyon ek prodiksyon. U ena bann manajer. U ena ti-manejer, ki la pu kontrol prodiksyon. Lerla u ena 90% dimunn ki pe prodir, pe travay. Sa so relasyon ar prodiksyon. Sa, ki determinn manyer ki nu get sosyete de klas.
Kamarad Cindy: Premye pwen, kan nu koz lafors militan, li inportan par rapor a lexperyans, pu gard an-tet, ki nu osi form parti dan sa lamas dimunn, ki nu osi nu su linfliyans sa dominasyon ideolozik la. Mem sa minorite dan travay la, li difisil pu nu rant dan sa minorite ki pe mintenir laliyn sosyalist, me li inportan nu gard lyen ek nu parti politik. Se sa ki ed nu gayn lafors, gayn koerans ki neseser, dan sa kontex kot li difisil dan lesans ki ena buku lafors ideolozik kont nu.
Enn kestyon mo ti pu dimande. Kan nu rapel lemet 1999, ubyen mem revolt enpe partu dan lemond, si dime ariv enn sityasyon parey, LALIT so rol kot li ete, ki li ete? Kimanyer evit provok represyon, kuma 1999, kot gayn zafer ki fer nu rekile. Ubyen kuma kapav infliyans enn tel revolt, enn tel koler la, pu amenn plis enn konsyans de klas.
Kamarad Ram: Premye pwen ki Cindy inn fer, li inportan, e li rezwenn pwen ki mo ti pe fer lor atomizasyon sosyete. Sa vedir, si dan sosyete dimunn finn atomize, zot reflesi ek azir antan ki individi, li pli expoz sa bann dimunn la a ideolozi dominan. U u tusel, antan ki enn individi, u get TV, lir lagazet, get CNN, get BBC. Infliyans ki u sibir antan ki enn individi, zot byen byen for. Parfwa pa kapav reziste antan ki enn individi.
Me, kapav-et sa enn-de bann lafors enn lorganizasyon, ki li sindika, ki li politik. Onivo LALIT, tu nu militan zwenn omwen enn fwa par semenn, tu nu brans zwenn tule 15 zur. Lerla dimunn zwenn dan Komite Santral, dan Komisyon, lezot instans, tule 15 zur, tule semenn. E kan nu zwenn, nu pe diskite antan ki enn grup. Sa vedir nu reziste sa atomizasyon ki ena an zeneral. Antan ki enn individi u kapav reziste, me li dimann enn zefor fenomenal. Enn zefor kuma enn-de dimunn kapav fer. Kuma Yves. Li asize, selman, avek enn rezo ki permet li fer fas a sa ideolozi dominan. Me, an zeneral li vre ki se onivo enn parti, onivo enn lorganizasyon aktif kuma LALIT, ki nu reysi dezwe sa propagann reaksyoner ki ena. Sa li parski nu zwenn ase regilyerman pu reflesi ansam, diskite ansam, e pu dezwe sa propagann la.
Kamarad Cindy ti osi koz lor si ena gran sulevman dan Moris kuma finn ena tu dernyerman dan buku lezot pei, ki pu rol bann parti kuma LALIT. Ena 2 kalite sulevman byen diferan. Dan Lafrik Dinor, finn ena sulevman kont diktatir ki ti opuvwar 23an 42an, 35an. Setadir finn ena long peryod letan kot finn ena bann diktatir opuvwar. Parti politik, lorganizasyon politik, ti’inn detrir par bann diktatir. Exsepte dan Lezip, kuma Lindsey ti fer resortir, ti ena Frer Mizelman. Li li enn parti politik, me parski zot pros ek relizyon, zot inn reysi sirviv diktatir Mubarak par opere dan Moske, dan Madrasa, deryer Moske. Me, dan lezot pei, pa finn ena parti politik progresis degos ki finn sirviv. Ti ena dan lepase, dan Lezip osi, me zot pa inn sirviv otan banane diktatir. Par kont dan pei kuma Lespayn, Lagres, Lairland, Portigal, ena parti kuma LALIT, e zot rol laba se pu integre ar, zwenn dan, sa kuran kontestasyon la, sey otan ki posib - e sa depann lor zot lafors - gid sa kontestasyon dan enn direksyon ki kapav prodir kiksoz progresis. Pu fer enn pa an-avan. Dan Lezip, sel parti ki ti aktif, e kan eleksyon vini, li gayne - e li reprezant enn serten rekil par rapor a revolisyon ki finn ena lor plas Tarir.
Me, dan Moris, nu finn ena lexperyans sulevman 1999. Onivo LALIT, nu finn gayn gran difikilte kone kimanyer pu intervenir. Pu plizir rezon, sa. Nu pa ase striktire dan lesans ki nu pena ase striktir partu-partu - nu ena, me pa ase. E, anparti li ti enn sulevman enpe fu, dan lesans ki li ti zenn ki ti pe proteste kont lamor Kaya, ti pe proteste kont insekirite dan travay, san ena revandikasyon ditu. Zis lakoler.
Li pa ti enn sulevman ki ti fasil pu LALIT sey infliyanse. Seki nu finn fer, ver lafin sulevman e apre sulevman la, se nu finn al fer reynion partu kot posib, pu sey analiz sistyasyon la, pu gete kimanyer dan lavenir, kan enn sulevman, kapav sey infliyans li pu li al dan enn direksyon plis striktire. An 1999, si nu ti ena lemwayen pu met divan demand presi, demand ki ti ena pu fer ek britalite polisyer, par exanp, nu ti kapav al lwen.
Me, nu bizin realize ki lefe 1999 ankor pe ena. Mem ziska asterla. Get sa dernye lalwa Minis Varma lorLegal Aid, anparti li ena pu fer ek britalite polisyer, anparti li ena pu fer ek travay ki nu finn kumans fer apartir 1999 ki nu finn kontinye dan JUSTICE osi byen ki dan LALIT. Enn de bann zafer ki finn fer semenn dernye, se kan aret kikenn, li ena drwa a legal aid, depi moman kot aret li. Legal Aid lontan ti aplike zis apartir kan u al lakur. Apartir travay LALIT ek JUSTICE, enn travay ki sorti dan 1999, ki finn amenn sa progre la. Asterla, moman kot aret u, u gayn drwa legal aid. Lotorite inn realize, atraver travay politik LALIT ek JUSTICE, ki:
1. Si u pena bon lanket pena prose ekitab. Bizin ena akse a konsey legal avan u donn u lanket.
2. Enn konfesyon pa vo naryen san prev.
Ek 95% ka britalite polisyer se pu extrer enn konfesyon, parski zot pa ti krwar dan forensik, dan prev. Zot ti krwar u gayn enn konfesyon par nerport ki mwayen, u al lakur u gayn enn konviksyon. Sa inn sanze.
Kapav-et pu 1999, malgre ki nu pa finn kapav intervenir pandan ki sa ti pe arive parski li ti antye Moris, si nu ti ena lemwayen, nu ti pu sey dres revandikasyon, e kapav si nu ti reysi fer sa, buku seki ti arive apre, ti pu kapav anpese.
Me, seki nu finn fer, se apartir 1999, finn ena ase priz konsyans ek mobilizasyon, pu amenn serten sanzman, ki finngayne.
An zeneral, pu return a kestyon Cindy, manyer militan ubyen striktir LALIT intervenir dan ti-revandikasyon, dan gran revandikasyon, gran mobilizasyon, sa li o ka par ka.
Si ena menas problem kominal, bizin kapav intervenir. Dan lepase, brans LALIT finn intervenir pu anpes problem dezenere, vinn problem kominal onivo vilaz ubyen kartye.
Alor, li depann lor lafors ki u ena. Bi pu intervenir se pu oryant konfli la, mobilazasyon la, revolt la, ver enn platform, ver enn program, plito ki les li enn pir revolt. Pir revolt pa amenn nu byen lwen.
Kamarad Alain: Alor, ena buku travay politik divan. Kriz ekonomik pe vinn pli grav ankor. Ena nesesite kontiyn nu travay otur konsep lalit de klas kuma moter pu sanz sosyete, kontiyn refleksyon dan nu sayt travay, dan sindika.
Dimunn ki ule koste ar nu striktir, ar nu brans, fer nu kone. Alor, nu donn randevu pu le 14 Ziyet pu kontiyn sa travay lor stratezi pu aksyon.
