Program Politik LALIT lor MBC: Rajni Lallah lor kriz ekonomik ek demand LALIT
27.06.2005
Tu dimunn pe ariv kone ki nu lor rebor enn gran kriz ekonomik zordi. Nu tu finn kumans santi li. Sirtu dimunn ki pli mizer.
Nu santi li sak fwa nu al aste komisyon.
Nu santi li, kan zenn pa pe reisi gayn travay.
Kan lisansye Zonn Frans 15-20 an servis pa gayn lot travay.
Nu santi li kan travay ogmante pu mem lapey.
Laburer artizan finn santi li. Finn dir zot si pa kapav travay plis, pran VRS ale.
Dimunn pe kumans realize ki sa sityasyon-la li pu anpire si nu pa organize.
Finn konfirme aster: pri disik pe bese par 39%.
Patron Zonn Frans pe al uver lizinn dan Lasinn, dan Lenn, dan Madagascar.
Zordi, zot tu admet ki sityasyon byin grav kote lekonomi.
Purtan, seki pe arive, li ti previzib. Depi plis ki 10 an, guvernman Jugnauth ti siyn lakor Marakesh ki dekrete ki sa pu arive. Lakor miltifib ki ti garanti marse textil ver Lerop finn fini, disparet.
Dan dernye 10 an, finn ena guvernman Jugnauth-Berenger-Ramgoolam-Duval. Zot tu ti kone ki sa kriz la pe vini. Ki zot finn fer?
Zot finn prefer les tablisman tas ar so kann mem si zot kone ki lindistri sikriyer pu kule detutfason. E bliye proze kuran bagas ek etanol, tablisman mem pe dir ki sa pa pu sifi.
Zot finn prefer sulaz patron Zonn Frans mem si lizinn pu ferme isi.
Sulaz patron par penaliz travayer.
Zot pa finn gete ki pu ariv travayer, ti-planter, fam, zenn.
Finn les tablisman ferm mulin.
Sanz lalwa pu les zot morsle later, betonn bon later agrikol.
Ferm 10,000 plas travay tablisman.
Lisansye 20,000 travayer lizinn.
Donn patrona led.
Berenger- Jugnauth- Boolell-Ramgoolam-Duval finn les zot fer tusala san met okenn kondisyon.
Asterla-mem pe diskit konpansasyon ki Linyon Eropein pu peye pu bes dan pri disik: eski u pa panse ki zot pu les tu konpansasyon al dan lame tablisman direk? Kan ti bizin plito servi li pu devlop enn lekonomi alternatif ki kree travay.
Pwiske disik pena lavenir, bizin met kondisyon ki tablisman reorganiz so karo pu ki ena plis plantasyon legim antreliyn. Si tablisman pa dakor, guvernman bizin met tax lor tu later antreliyn ki pa pe plante.
Li pa posib ki Guvernman donn permi tablisman pu ferm mulin, met laburer ek artizan deor. Bizin selman donn permi si konverti mulin, fer zot vinn lizinn agro-indistriyel kot prezerv legim ek transform li.
Bizin uver enn nuvo sekter ki prodwir pu exportasyon alimanter non-OGM lor gran lesel.
Kumsa laburer, artizan, travayer lizinn ek nu zanfan ena travay.
Kumsa ti-planter osi ena lavenir dan plantasyon legim ek fri. Kumsa aste legim ti planter kuma fer pu disik. Guvernman bizin organiz lasirans pu plantasyon legim ek fri parey kuma li fer pu kann.
E antretan bizin enn sistem alokasyon somaz pu ki dimunn ki pena travay pa tom dan larwinn. Pu ki ena enn presyon permanan lor guvernman pu li kree anplwa.
Parey kuma lisansye Zonn Frans ansam avek Lalit finn dimande. Jugnauth-Berenger-Cuttaree ziska ler pa finn reponn petisyon travayer Zonn Frans. Ena depite ki finn sove plito ki zwenn travayer Zonn Frans. Kifer zot pa le ekut travayer?
Parski bann-la dan kan patron.
E parski nu pankor devlop ase lafors.
Ler finn vini pu ranforsi u muvman.
Lalit pe dibute dan eleksyon pu enn lekonomi alternatif ki dan lintere tu dimunn ki bizin travay pu viv. Kan u pe vot Lalit se pu sa ki u pe vote. Pu ki zot pran kont nu demand.
U demand. U program.
