Galleries more

Videos more

Dictionary more

Rejoinder on “ideology” by Lindsey (in Kreol)

17.06.2013


Rijoinder Lindsey, lor linportans fer kuma Mandel pe ankuraz nu, setadir depas fason linnyer pu reflesi

Kamarad TR finn ekrir enn analiz extra-ordiner lor “ideolozi” pu aprofondi deba ki pe fer dan Grup Detid. Li ena rezon pu pran letan dekortik konsep la. Li vital.

Anfet kestyon “ideolozi”, li byen difisil serne, dan enn fason spesifik. An okirans: si nu reflesi dan enn fason linnyer, nu pu truv nu dan petrin swivan:

“- ideolozi klas dominan, li dominn tu dimunn dan sosyete, mem seki sufer depi sa dominasyon par klas dirizan, klas posedan.
- pu amenn enn lalit politik pu sanz sosyete, fode pa nu prizonye sa ideolozi dominan la.
- me, anfet nu tu prizonye sa ideolozi dominan la.
- alor li inposib sanz sosyete.
QED”

Dayer, par sa lozik linnyer, li inposib explik mem sanzman revolisyoner dan lepase, pa zis seki dan lavenir. Purtan seki dan lepase, zot finn arive, bel e byen. Sa montre ki sa bann asonpsyon linnyer la, zot explik selman “steysis” dan sosyete, ubyen o-pizale, bann sanzman natir “evolisyon”, setadir zot explik kifer bann zafer ena tandans pa sanze ditu, ubyen pa sanze pu depas kad existan.

Me, nu tu kone ki zame naryen anfet res anplas.

Nu tu kone ki lor sa bul later la, tultan ena enn lot tandans, e li enn tandans pli for. Tultan ena sanzman. Zafer pa res anplas. Kan li sanze, laplipar ditan, li enn sanzman evolisyoner. Zafer sanze alinteryer enn kad defini, pa andeor sa kad la. Me parfwa, ena sanzman dramatik, seki nu apel “revolisyoner”. Kot, dan sa bann moman la, nu viv dan enn lot mezir “letan”.

Kote zeolozik, li kumsa. Kote spiyshiyz, li kumsa. Kote kretir, li kumsa. Kote sosyete imin, la osi, li kumsa. Ena sanzman lant, kot tu res plizumwen parey, avek tipti tipti sanzman isi laba. Lerla, ena enn lot lepok zeolozik, kot ep! Li diferan net. Ubyen enn nuvo spiyshiyz pran nesans. Ep! Enn nuvo zar kreatir kumanse. Ubyen ep! Enn dizef eklo, vinn enn pul. Ubyen enn revolisyon sanz natir puvwar net. U nepli pey tax ar Vatikan, me ar Lerwa enn pei!

Alor, kimanyer nu sorti dan sa “realite” ki dir nu ki ideolozi klas dominan, li dominn tu dimunn dan sosyete, mem seki domine, mem nu-mem? Kimanyer kas sa serk visye la? Eski “volonte” imin kapav ena enn rol ladan? Eski lespri intelektyel ena so rol ladan?

Repons se fode pa nu res reflesi alinteryer sa bann kad limitatif, sa bann kad linnyer la.

Par exanp, dan mem mem moman dan listwar, setadir exakteman 100 an desela, ti ena 2 fason ki Gramsci dan Litali, ek Lenin dan Larisi, ti pe devlope pu sorti ladan, dan lapratik, kote politik. Li konsern, dan tulde ka, enn rekonesans lexistans enn fenomenn apel “ezemoni”, e posibilite kas sa “ezemoni” la. Li konsern fason dan sosyete modern kapav challennj puvwar existan.

Gramsci dir ideolozi li kree par kondisyon obzektiv. Si u viv dan burzwazi, u absorb ek konn ideolozi ki u pozisyon obzektiv dan sosyete donn u. Me, si u viv dan enn lot klas, u absorb enn lot ideolozi. U pa konn zis ideolozi dominan. Si u viv dan klas travayer, si u travay dan enn gran antrepriz pu enn konpayni kapitalist, u viv enn lot realite, alor u devlop enn lot ideolozi, anmemtan ki u domine par ideolozi burzwa, setadir ideolozi klas dominan. Kapav dir u ki “egoism” li bon pu u vinn enn antrepener. Me, u kone ki “koperasyon” dan u lizinn ki permet prodiksyon marse. U viv sa koperasyon la. E Gramsci rafinn sa refleksyon la par dir sak sa 2 klas prinsipal la, zot ena zot “intelektyel organik”, setadir dimunn ki teoriz ideolozi sak klas la. Sa li kree enn dinamism an permanans. E nu temwin ki li vre. Lerla, Gramsci liye sa dinamik la, avek enn lot konsep, “blok istorik”, kot enn seri klas ek su-klas amalgame otur enn seksyon klas dirizan ek posedan, pu form enn espes lalyans (ki ena enn laspe politik, ki osi enn regrupman klas, osi enn regrupman lintere enn sekter indistriyel). Sa li “blok istorik” ki deza opuvwar. Kumsa ki burzwazi reyne, atraver enn tel blok istorik. Alor, so ezemoni, li frazil. Alor, u gayn tultan bann tantativ pu kree lezot nuvo blok istorik, depar bann intelektyel ki tultan emerze dan lezot klas sosyal, sirtu dan klas travayer. (Klas travayer se sinpleman dimunn ki tus enn saler sak mwa/kinzenn/zur travay, ubyen vann so lafors travay fizik u mantal par lo travay, setadir preske tu dimunn dan sosyete modern; seki muvman Occupy apel “bann 99%”). Ezemoni klas dominan, li anmemtan byen for, parski li partu kote, me parski, pu ki li existe li bizin total, li byen fasil pu kas ezemoni. U bizin zis rod enn felir ladan, apiye. Li kase ase fasilman. Alor, ala realite. Li kumsa. Li pa linnyer. Ena bann dyalektik ki opere dan letan istorik.

Lenin ena enn lot fason pu konsevwar sa kasir posib dan ezemoni ideolozi burzwazi la, ki pa exklir fason Gramsci. Lenin dir klas travayer, ki ena enn kapasite azir antan ki klas dan so prop lintere, li pu, malgre sa, laplipar letan res su lanpriz ezemoni burzwa. Sinon enn tipti klas (kuma klas ki detenir kapital; seki bann Occupy apel “bann 1%”) pa ti pu kapav reyne lor sa gran, gran mazorite ki bizin travay pu viv, pu osi lontan ki li pe reysi fer, setadir plis ki 200 an. (Mem si 200 an li pa buku kan nu spiyshiyz ena enn lavi sosyal otur 100,000 banane, e zis opizale 10,000 dan enn sosyete kot ena klas sosyal diferan.) Me, Lenin montre nu ki ena 2 lezot fakter inportan, apar klas travayer an antye, dan sosyete kapitalist modern.

Ena enn seksyon klas travayer, ki anmemtan dan klas travayer, e anmemtan kapav separ li depi klas travayer pu li rezet ideolozi dominan – e li fer sa atraver so lexperyans ek so memwar lalit lepase. Setadir so prop memwar, seki li finn tande, lir, traverse, li enn lizinn ki prodir enn ideolozi kontrer a ideolozi dominan. Li kone dan so lekor mem, dan memwar so lespri mem, ki ideolozi dominan reyne selman par lafors brital enn Leta. Ziska ki kapav ranvers sa reyn la. Li osi kone ki pa fasil fer sa. Li kone parski li finn seye, ansam ek so bann matlo, suvan plizir fwa. Li finn tann rakonte. Li finn lir listwar. Li finn ekut miting, reynion. Li finn tann ek travers realite lepase. Li finn konn febles IFB, Travayis Bolom Ramgoolam, febles Berenger, febles Bizlall ek Subron, li finn konn danze lextrem drwat kuma Duval, popilist kuma Valayden. E sa but dan klas travayer la li kapav ena enn gran linportans. Alor, ena 2 gran lafors: klas travayer, enn kote, ek anmemtan ladan anmemtan lot kote, ena “lavangard klas travayer” ki ena so memwar lepase, ki permet li rekonet ideolozi ki pe dominn li. E, li tuzur andan dan klas travayer, alor li kapav enn moter sa imans lafors la. Setadir, li kapav pran enn rol “lidership” dan sans Marxist term la. E li partu dan klas travayer. Li enn lidership ankre, e pa fasil pu ni patrona ni Leta represif atenn li. Sirtu, li pa lev latet initilman.

Me, sa 2 lafors la, dapre Lenin, pa sifi. Seki neseser, se enn lorganizasyon byen demokratik ki exprim lide ek laliyn tu so manb ki tom dakor, e ki osi ase santralize pu konpran lasityasyon e planifye aksyon kordone. E sa se parti politik modern ki uver sa posibilite la. Fode klas travayer, ansam ek so lavangard, azir ansam ek enn parti politik ki reprezant so lintere, e ki pa reprezant lintere lezot klas. Li dimunn individyel ki zwenn enn parti, akoz zot dakor ek so program. Klas kot zot sorti, antan ki individi, li pa relevennt. Seki inportan, se zot finn anvi konstrir enn lot zar sosyete. Alor, akoz natir imin, nu kapasite servi langaz imin pu nu reflesi andeor kad, li posib pu individi ralye ansam otur enn program.

E rol enn tel parti politik se prinsipalman pu kree (pu an permanans devlop) enn program politik. Sa program politik la, li konpoze de 3 laspe, ki anfet interliye, e ki ansam diferansye li net depi bann parti politik pro-burzwa ubyen depi bann muvman sosyete sivil popilist:

Program la, li konpoze de
- Enn analiz kot nu ete zordi, anterm imin dan sosyete, setadir enn analiz de klas, enn analiz lor patriarsi, enn analiz lor inperyalism, enn analiz lor natir kapitalism 21yem syek, enn analiz lor diferan sekter kapital, ek enn analiz lor natir sa Leta ki tini kapitalist opuvwar;
- Enn seri demand ki nu apel “tranzisyonel”, pa pu servi enn gran mo, me pu diferansye depi bann lalist stil “karne rasyon” kot fer enn trale revandikasyon abetisan. Demand tranzisyonel, li bann demand inifikater, ki form enn pon ant realite zordi, limazinasyon existans zordi lamas dimunn, ek enn fitir sosyete ki pu meyer.
- Enn stratezi pu popilariz sa bann demand la, pu azir lor baz sa bann demand la, pu ki iltiman klas travayer vinn o-puvwar. So puvwar atraver enn Leta Travayer pu kurt. Li ena enn sel travay: expropriye bann seki finn expropriye lamas dimunn depi later ek depi mwayen sirviv lor later. Kan nepli ena enn klas ki gayn drwa viv lor travay lezot, lerla ansam nu pu kree enn sistem kot tu dimunn prodir seki neseser atraver bann lasosyasyon ase desantralize, ase lib, ase fasil – e nu pu viv kuma limanite finn viv pandan plis ki 9/10yem nu listwar – setadir san enn Leta dominn nu ditu.

Zordi, 100 an apre Gramsci ek Lenin, li anfet pli fasil pu kree enn parti politik ki kapav viv sa kalite demokrasi la. Ena lemwayin teknolozik zordi. E li pli inportan zordi ki ena sa kalite parti politik. Sirtu kan asterla, sa sistem kapitalist la finn amenn bul later lor repor so kapasite pu reprodwir limem: dezast ekolozik pe vinn azut ankor enn rezon inportan pu nu travay ver “sosyalism” e pu evit sa “barbari” ki kapitalism pe seme partu lor planet.

LC