Debate at the LALIT Conference on Strategy (Part III)
29.03.2012
Kamarad Alain (Cher): Kamarad Lindsey, dan so prezantasyon, finn fer letur size la, e finn donn detay lor “nation state”, konsep nasyonalism e so bann febles ek danze antan ki zuti pu kombat inperyalism, alor asterla nu pas sesyon kestyon, presizyon, ek deba.
Kamarad Reeaz: Tudabor, mo panse bann kamarad LALIT merit enn felisitasyon pu zot amenn sa deba la lor size “morisyanism” dan enn moman tre kritik, byen inportan. E kan mo pe ekut Lindsey, anfet li enn size ki tulezur li preokip nu, me nu pa vreman fer lyen ant nasyonalism ek mo “morisyanism” limem. Kan nu koz “morisyanism”, li anfet “nasyonalism Morisyen”, setadir nasyonalism dan kontex Moris.
Buku dimunn zwe lor santaz emosyonal, “emotional blackmail” kan zot koz “morisyanism” pu fer dimunn gayn santiman “patriot”. Nu enn patriot, nu tu parey, se le “morisyanism”. Me, numem, nu bann travayer, nu pa fini dir ki enn patron, limem, li pena nasyon, li pena ras, li pena kuler, li pena relizyon. Li konn enn sel zafer: fer kas. Enn lexanp, si u pe dir u form parti dan lozik “morisyanism”, antan ki patron, kuma u ferm lizinn, u al uver li Madagascar kot u pey travayer lamwatye? Kot u patriotism? Kot u morisyanism? Me anse moman ena enn gran diskisyon pe fer, enn negosyasyon bilateral ant bann Guvernman. Moris inn negosye ek Guvernman Mozanbik pu gayn 100,000 ektar pu plant kann dan Maromer. Se later ki extreman fertil. Olye plant manze pu Mozambikin ki pe mor de fin, pe plant kann pu isi, bann misye la fer profi. Mem lozik Madagascar. Enn grup Sid Koryen finn negosye avek bann Malgas pu gayn terin pu plant diri. E sa diri la, li pu vande a enn pri byen ser. Parski premye versyon lakor, Sid Koryen ti anvi fer enn grenye Madagascar, pu garanti enn sekirite alimanter pu so pep. Finn ena presyon FAO lor la, dir li pa posib Malgas pe mor de fin, twa to pran diri, to al laba pu nuri Sid Koryen - alor zot finn abroz lakor la, pu met enn pri lor sa diri la. Seki peye gayn diri la. Kan finn fer analiz pri, okenn Malgas, ni Guvernman Malgas pa pu kapav aste sa. Finalman, pe plant diri dan Madagascar pu Sid Koryen, e pa dimunn mizer dan Sid Kore. Alor, kot sa lozik nasyonalist la ete? Kot nu, kan nu koz morisyanism pe sey ale? Byen suvan setenn ipokrizi. Me, seki zoli zordi dan sa Konferans la, e li inportan, se nu kumans atak bann vokabiler, bann term ki servi ki sey tus dimunn onivo zot santiman. U bliye tu, u santi u patriot, u santi u pe mont dan ler, kan koz “morisyanism”. Alor, li inportan ki bann deba kumsa enan. Sirtu denonsyasyon. U pa kapav dir u pronn morisyanism kan u ferm u lizinn, u pa kree travay isi, u al kree travay enn lot plas, u explwat dimunn. Dernye lexanp, dan so vole la, ena enn gran deba pe ale dan Lafrans, kot lizinn Renaud inn ferme, inn al uver dan Marok. E kan get saler pe pey travayer laba, li lamwatye.
Dezyem soz, pa plitar ki yer, Sarkozy pe anonse - pa plitar ki yer - ki li pe remet ankoz Lakor Schengen pu get lib sirkilasyon dimunn. Savedir li pe dir li pa normal dimunn rant dan Lafrans, ki Polone, par exanp, rantre, me selman Sarkozy pa remet an kestyon lib sirkilasyon kapital. Sa vedir kapitalist la, li pena pei, li pena nasyon, li kapav al kot li ule pu li fer kas.
Bravo, bann kamarad LALIT, e bizin sa deba la vinn enn deba nasyonal. Dan tu linstans kot dimunn reflesi, kot grup travayer zwenn, pu zot kapav kone ki ena deryer sa konsep “morisyanism”. Mersi.
Kamarad Vijay: Avan mo vini, mo osi mo ti pe pans Hitler, ki servi “nasyonalism”, “sosyalism nasyonalist” (NAZI) pu mobiliz Alman kont lezot pei, lezot kominote pa “100% Alman”; e osi mo ti pans bann Boers dan Lafrik Disid. Zot osi zot nasyonalist, me a ki pri zot inn instal sistem apartheid? Lerla mo pans, kan nu koz inperyalism, zot osi, par exanp, atraver Zionist -- la mo pa pe koz dimunn ki Zwif, me Zionist -- zot ideolozi, enn form nasyonalism, deside kisannla pu vinn Prezidan Amerik u pa. Zot finans bann parti dan eleksyon. Zot servi mafya, espes fran-masonnri, pu infliyanse. Ek dernye pwen, kan Mahatma Gandhi ti dan so muvman pu lindepandans, lindepandans depi Langleter, ti ena enn espes lelan nasyonalist, me kontradiksyon finn reste apre Lindepandans Lend, avek seki reste anterm Maharaja, Zaminndar. Nkrumah osi inn lans sa lelan nasyonalist dan Lafrik, kot divan Lindepandans kumans sufle dan Lafrik, e apre, parey ena bann ansyen ki finn amenn lalit pu Lindepandans zot inn vinn sef mafya, dan zot pei. Nyerere parey dan Tanzani.
Kamarad Zorz: Mo pu koz enn tigit lor lepase pa tro lwen. Larzantinn. U pu rapel kuma li ti dan problem ekonomik terib. Inpe kuma Lagres zordi. Me, get ki finn arive? Kan FMI ek Labank Mondyal ti ofer li Plan de Sekur, sa dimunn ki ti Prezidan sa lepok la, li ti rezet zot plan. Li finn fu kudpye ladan. Ki li finn fer? Li finn fer enn nuvo sistem kot li met tax lor bann kapitalis ki ena, e li ti nasyonalize enpe. E zordi Larzantinn inn sorti byen ladan. Alor, ena bann sistem, me fode ena kuraz.
Kamarad Cher: Sa bann komanter la, plito ki kestyon, inn ede pu eklersi e devlop bann pwen. Mersi pu sa. Dan premye parti ti ena enn kestyon, depi Patrick, otur bann milti-nasyonal. Eski kikenn anvi reponn lor la? Eski prezans bann milti-nasyonal dan Moris inn sanze?
Lindsey: Pu enn eleman repons, finn ena enn tandans grosso modo ki Guvernman se dernye 10an par la finn “get plis dikote Les”, kuma zot dir li, sirtu MSM. Alor, zot inn expreseman rod proze kuma Jin Fei, kuma sa Neotown Patil la, mem ki li pa finn marse. Me, ena sa tantativ la. CT Power, Malezi, li tom enn tigit ladan, li osi. Singapur pu metro-leze. Ti ena enn tantativ sey diversifye depi depandans lor Loksidan, setadir lor Lerop ek Sid Afrik. Li pa finn tro marse, me finn ena sa volonte la parmi lider politik ek enn seksyon burzwazi inpe pli modest.
Lerla, finn ena kote konpayni miltinasyonal, kot finn ena enn persistans enn predominans gran konpayni Franse ek Sid Afrikin. Me, Moris li pa parey kuma tu lezot pei dan Lafrik, dan lesans ki ena enn burzwazi isi, li akimil kapital, li, li finn ale, li finn instale dan enn 10-enn diferan pei. Ziska Lasinn. Burzwazi inn al instale dan pei, ziska Lasinn, Mozanbik, Benin, Madagascar, Bangladesh, 2-3 pei Afrikin ankor. Kot Divwar. Alor, kestyon la li interesan. Petet enn zur nu bizin fer enn grup detid, si dimunn interese, Kamarad Patrick, sey konpran sa. Nu kapav al lor sit sa bann konpayni la, etidye zot.
Kamarad Patrick: Lindsey ti fer mansyonn ki bizin osi ena enn form lyen global, kot dimunn, klas uvriyer, kapav organize. Sa li inportan. Apre, mo pu revinn lor zafer bann milti-nasyonal. Ofet, dan Lafrik ena bann muvman ki inn forme, Socio-Economic Justice Network. Zot organize dan enn striktir, ki byen global, kont sa fenomenn kapitalism internasyonal, kont bann milti-nasyonal. E kifer mo ti pe poz mo kestyon, se par exanp, ki diferans ekonomik ki zot vize kan zot vinn Moirs. Parski ena milti-nasyonal ki viz zis bann servis. Sa vedir servis piblik, servis ki dimunn bizin, ki esansyel, kuma delo. Li aste, li privatize. Milti-nasyonal pran. Dan, Lesotho, ena miltinasyonal Sid Afrik ki aste dilo Lesotho, pu amenn Sid Afrik. Ena enn gro problem lor la. Kot pran delo la, kot lak ete, li truv dan Lesotho. Me, dimunn ki res laba, pa gayn akse ar sa dilo la. Anmemtan liye ar sa, zot inn vann dilo ek enn lot miltinasyonal, kot bann la inn introdir bann “prepaid metre”, ek dan Moris, lane dernye ti kumans koz lor sa bann pre-paid water metre. Setadir, u pey u dilo davans. Ek ena bann lorganizasyon internasyonal ki kont pre-paid water metre, parski li poz enn gro problem aksesibilite pu dimunn ki dan somaz, ki pa travay. Sa vedir dilo li rekipere par konpayni miltinasyonal, kot lerla zot al vann dilo ar dimunn par pre-paid. Sa kanpayn la ti osi fer pandan enn World Peoples’ Forum. Laba ti montre ki Coca Cola aste dilo pli bonmarse ki enn fami pu pey dilo pu so konsomasyon domestik. Donk, sa bann zafer inportan pu nu kone, ki bann miltinasyonal vremem pe vize, kan zot pe vini. Ki striktir ki ena deza dan pei la, ki zot pe tire, ar ki zot pe ranplas li? Parski byen suvan nu konpar miltinasyonal ki vini zis pu rezurs mineral, e dan Moris mem nu pena lor dyaman naryen, dilo li form parti rezurs mineral.
Kamarad Bryan: Mo kestyon lor plito lor kuma nu fer konsomasyon demas, kuma nu kapav aret lobbying, enn kote, e kuma nu kapav boykot bann prodwi ki kont moral, kont etik Morisyen e.g. Lor piblisite, enn vape, pa kone komye dimunn pran an konsiderasyon ki ete sa, ki ena ladan, so prodwi simik, etc. Nu zis konsom li. Me, partu dan lemond ena enn muvman, apel sa grassroot, dimunn ki debruy ar zot mwayen pu fer kiksoz marse. Kuma nu kapav organize pu boykot sa bann prodwi la, inplant sa kalite muvman grassroot la, fer denonsyasyon, prezerv nu propriete intelektyel ki vande par konpayni internasyonal?
Cher: Mo truv 4 lame.
Kamarad Priscilla: Mo felisit LALIT. Deba la byen interesan. Li bon nu pe koz lor “morisyanism”. Mo poz momem lakestyon, mo truve dan kreasyon MMM li paret ti fer byen, lerla apre medya sutenir li, e la, nu pe truve, par sa, ena buku kiksoz ki burzwazi deza ena anplas. Li ena so sistem pu li konsyantiz dimunn. Problem se, li bon nu pe konpran deba lor morisyanism, me sa lamas dimunn ki deor la, kimanyer nu kapav partaz sa ar li, nu? Mo travay dimunn grassroots, zot pa konn naryen, zot zis truv enn lelan de patriotism, ek “Morisyen” tusala. Me, LALIT, ki mezir kapav amene, ki kapav fer? Mo poz kestyon parski mo truv problem la byen mons, byen gran, parski sa bann lide nasyonalist, zot deza institisyonalize. Mo travay dan enn sant, par exanp. Dan pei ena buku dimunn ki met pavyon tulezur. Kan dimunn vinn dan nu sant, nu pe dir bann zafer lor “morisyanism”. Nu pe koz buku kiksoz, isi, me lezot dimunn pe dir bizin met pavyon lor lakaz, bizin et patriotik. Mo kone la, nu antre-nu. Mo kone ki nu kapav fer panfle, etc. me li enn gran travay pu explik dimunn, pu explik lamas. Dimunn nasyonalist inn fini enpe akapar partu. Donk, li dan le sistem. Li institisyonalize, alor ki nu kapav fer pu sanz sa? Parti opuvwar la pe fer li, lot ki vini apre, li osi li pu fer li. Donk li deza la, sa ideolozi la. Li byen de parle, me dan le konkre, li difisil mobilize. Nu pep li pasif. Kuma fer pu vreman konsyantiz dimunn, mobiliz dimunn, fer zot sanz sa konsep de “Morisyanism”, ki nu pe dir kiksoz ki lekontrer, kumkwa li kapav enn danze pu nu.
Kamarad Cindy: Mo pwen li rezwenn enpe kuma Kamarad Priscilla pe dimande parski mo-osi, mo santi kan mo travay ek etidyan, potansyelman etidyan enn alye avek klas travayer, donk pu devlop sa konsyans la, li inportan. Kan zenn pe buz depi enn pozisyon individyalist ubyen depi kot zot pa interese ar naryen, ubyen zot pe buz ver anti-kominalism, pu dir zot ki bizin fer atansyon a konsep “morisyanism” ubyen “nasyonalism”, mo pankor kone kimanyer kapav fer li. Mo ti pu kontan gayn enpe lide.
Kamarad Ram: Mo pu repran seki Kamarad Patrick finn dir. Mo krwar tem zordi, sa sesyon lapremidi la, se kombat linperyalism. Zordi dan lalit kont inperyalism, eski sa ansyen slogan nasyonalist, ubyen linite nasyonal, eski li aplikab? Premyerman, nu bizin konpran ki inperyalism, limem, finn sanz so natir, sirtu dan sa dernye 20-30an avek globalizasyon, dan lesans ki zordi inperyalism ekonomik, mem politik, li manifeste limem, dan enn sans, atraver bann milti-nasyonal, pa telman atraver Leta. Seki bann Leta fer, zot res ansarz laspe militarism de linperyalism. Nu pe truv li dan Mwayen Oryan, nu pe truv li dan Chagos, enpe partu. Setadir, linperyalism, li osi, li inn kas sa realite la an-2 (pu repran enn pwen granmatin) -- so explwatasyon ekonomik fer prinsipalman par bann miltinasyonal, mem si tultan li finn kumsa li finn vinn plis kumsa, so kontrol militer par bann Leta inperyalist.
Mo tutafe dakor ek Kamarad Patrick ki dan enn pei kuma Moris kot pena petrol, pena sarbonnter, bann milti-nasyonal ki pe vinn isi pe vinn ver sekter servis. Sa vedir nu pe truv zot pu rod rant dan avyasyon, zot inn dan ayropor, pu sey rant dan lepor, rod pu rant dan delo, elektrisite. Tusala pe prepare pu uver sa bann sekter la a bann milti-nasyonal. Mem servis kuma ledikasyon ek lasante, dan dernye 5 an, nu finn truve ki sa bann sekter la inn byen uver a milti-nasyonal, ki li bann liniversite, bann lekol primer, segonder, ki li gro klinik kuma Apollo Bramwell. Alor, ena sa bann sekter kot milti-nasyonal pe rantre. Anu get pu nu tem zordi. Fas-a sa form inperyalis la, kimanyer nu reziste? Sa ki kestyon ki nu pe poz numem zordi, sesyon tanto, asterla, mem. Alor, eski nu opoz sa inperyalis la atraver enn form nasyonalism? Kuma dimunn inn sey fer dan lepase? San gran sikse? Ubyen eski nu bizin devlop enn nuvo lapros?
Nu onivo LALIT, tultan nu finn mentenir ki seki nu bizin vize, se sosyalism. E tultan nu mintenir ki sosyalism dan enn sel pei, li pa viyab. Alor, nu stratezi politik li inklir internasyonalism kuma enn pilye santral. Li pa enn zafer ki nu finn kole alafin nu program. Internasyonalism li enn pilye santral dan nu program. Onivo muvman sindikal, mo note ki sirtu CTSP, zot byen konpran sa, bizin ena sa solidarite internasyonalist avek lezot federasyon dan lezot pei ki pe amenn mem lalit. Ek onivo politik, osi, li parey. Nu, nu met buku zefor pu travay ansam ek lezot lafors dan lezot pei, ki zot osi pe lit kont militarizasyon, kont lager, kont explwatasyon resurs natirel. Nu travay ansam ar zot. Alor, seki nu nu pe vize - e se sa ki lekontrer de nasyonalist - se enn program kot pilye santral se internasyonalism. E li pa konpatib ek sa ansyen model nasyonalism anti-inperyalist la. Li pa konpatib ek sa. Sa li enn premye konstatasyon.
Dezyem konstatsyon, e sa osi onivo teorik, si u ena enn stratezi baze lor linite nasyonal - e sa nu finn truve dan lepase - enn stratezi baze lor linite nasyonal, depwendevi demokrasi, li al direkteman ver enn parti inik, kan li dan kad enn Leta Burzwa. Se sa ki finn arive dan Zimbabwe, buku pei Lafrik kuma Kenya, Tanzani, enn seri, apre Lindepandans. Se sa linite nasyonal antan ki enn stratezi politik li ekivo a enn parti inik. Si u ena enn linite dan lanasyon, u bizin 2 parti? Enn sel ase. Se saki nu finn truve.
Trwazyem konstatasyon, e li liye, tanki ena enn sosyete de klas, tanki ena enn klas ekonomik dominan, linite nasyonal ule dir enn parti inik la li pu anfaver burzwazi. Alor, pu sa rezon la, nu, nu truv sa bann konsep kuma linite nasyonal, kuma nasyoanlism, nu dan LALIT, li lekontrer de tu seki nu vize.
Nasyonalism, pu nu, li sabot nu program ki baze lor internasyonalism. Pu sa rezon la, nu dan LALIT, nu met buku lanfaz lor Chagos, lor seki pe arive dan Palestinn. Nu militan al gete ki pe arive dan Kiba, dan Venezuela. Nu al dan konferans internasyonal. Nu ena kontak internasyonal partu, e nu mintenir tu sa bann kontak la. Tusala, exakteman lekontrer de nasyonalism.
Kamarad Lindsey: Ena enn apel pu sekur depi 2 dimunn lor kimanyer, si zot inn kumans konpran sa bann pwen la, kimanyer partaz sa avek lezot dimunn, sirtu si, dan lepase, u finn fye lor “morisyanism” pu kontre kominalism, par exanp, ubyen lor “nasyonalism” pu kontre inperyalism. Nu finn servi “morisyanism” kuma enn beki, e asterla nu pe truve ki li pa bon. Nu pu kontiyne reflesi mem, anmemtan nu pu konvink lezot dimunn dan bann lalit nu amene ansam. Mo sipoze kan nu komans pran pozisyon kont rasism, ubyen kont kominalism, ubyen kont bigot an term relizye, li vinn enn nesesite pu remet u mem ankestyon enpe. Kan u kumans truv limitasyon grav “morisyanism”, li mem zafer. E lerla, pu travay ar lezot dimunn, explik lezot dimunn, u pe propoz zot ki zot remet zot mem enn tigit ankestyon. Sa vedir bann presize, bann zafer ki fer nu santi siperyer a lezot ki pa 100% Morisyen, ubyen diferan depi lezot dimunn, li kapav zafer ki ena enn lefe nefast dan lalit pu amenn enn pli bon sosyete, enn sosyete pli zist. U pu ena mwens alye, parski u pe truv dimunn dan enn lot relizyon, enn lot kominote, enn lot kiltir, pa vo pu et enn alye, tandi ki kapav zot dakor ek u program. Pli inportan, kan nu pe koz stratezi, se kimanyer avans nu lide kan nu dan aksyon politik, e dan so moman la, enn hint se pu tultan rapel dimunn lor ki pwen u pe lite. Pu etidyan, li pli difisil ki pu travayer, me selman li posib. Mo donn lexanp, kot ena bann lalit an-fami kapav dir, dan klas travayer. Dan muvman lakaz, kan nu ti truv buku dimunn ti pe gayn lord pu kit zot lakaz ale, Guvernman inn kol papye kumkwa u ena tan zur pu evakye u lakaz, sinon pu kraze, lerla dimunn finn inifye, apel nu, parski nu ti pe met dibut Muvman Lakaz. Enn lorganizasyon kaotik, pa ti ena lidership naryen, me li ti mars byen. Par natir sosyete Moris, sak grup lakaz ki ti gayn sa bann notis pu evakye lakaz, byen suvan ti ena enn preponderans dimunn enn kominote ubyen lot. Enn kote tu dimunn lor flan montayn Port Louis, setadir dimunn Vallee pitot ek Plenn Vert, ki pa finn gayn plas reste, inn mont lakaz ilegalman. Me, dan sa 2 landrwa Port Louis la, apartir Bagar Rasyal, tu dimunn kominote mizelman, ki ti pe bizin fwir lezot landrwa, finn vinn dan sa 2 kartye Port Louis la. Kan sa kartye la finn vinn immeuble, batiman pu komers tusa, me, u truve nepli ena lozman a enn pri rezonab. Enn madam, par exanp, ti pe travay dres linz kot 4-5 lakaz, gayn mo krwar Rs2,200 par mwa, ek so lokasyon li ti dwa tulemwa ti Rs3,000. Me, proprieter evantyelman met li deor. Dimunn otur li dan kartye met dibut enn lakaz ar rondin ek fey tol pu li lor Flan Montayn. Dimunn sa but pei la ti pe dir nu, “Abe, petet nu pena lakaz akoz nu tel kominote!” Lerla nu finn dir zot, “Ale, rayt, dan nu lasosyasyon, ki nu pe gete? Lakaz ubyen kominote, relizyon, tusala? Nu deside.” Lerla zot dir, “Non, nu pe get lakaz.” Nu dir zot, “Ale rayt, lakaz pu tu dimunn?” “Wi, lakaz pu tu dimunn”, zot dakor. Alor nu al lor lamem. Nu pe rod lakaz pu tu dimunn. Nu al Richelieu, mem zafer. Tu dimunn laba, “Me, petet akoz nu kominote ki nu pena lakaz?” Zot pe truv sa, an bon fwa, zot. Parski li enn site ki ti met dibut pu dimunn kominote Kreol ki ti fwir pandan Bagar Rasyal. Nu, manb LALIT dan Muvman Lakaz, nu dir, me “Kapav, nu pa kone, nu pa pu rant ladan. Dan nu sosyete, la, nu lasosyasyon, nu pe koz lakaz. Nu ule tu dimunn gayn lakaz. OK pu zot, sa stratezi, viz pu tu dimunn gayn lakaz?” Korek. Mem zafer, dimunn Belle Mare. Trwazyem grup, zot osi zot krwar petet akoz zot kominote, zot pena lakaz. “Guvernman,” zot dir, “li mont lakaz, me zis pu enn kominote, pa pu nu! Nu pa gayne.” Alor, u gayn enn lot versyon, me mem regar kominal pu sey explike kifer ek kimanyer u pena lakaz. Nu redir, nu, nu pe koz lakaz. Alor, kumadir, nu amenn bi lalit lor so pwen lamem, pa lor bann laparans. Eski li enn problem ki afekte dimunn dan travay, so lakaz, so ledikasyon, amenn li lor la. Eski u anvi tu dimnn gayn bon ledikasyon? Ubyen u pu get par kominote? U anvi li egal pu tu dimunn?
Sa li enn konsey, kimanyer transmet sa fason diyl ek kominalism, san travers par “morisyanism”. Tanki u amenn li lor egalite, lor egalite, pa “egalite de chance”, pa “ekite”, pa “meritokrasi”, me egalite, si u amenn li lor egalite -- parski nu pe koz enn stratezi de lit, sa ki nu pe koze. Alor, sa li enn konsey.
Dezyem zafer ki ede, nu apel li imanism. Savedir nu tu partaz ankomen, enn limanite extra-ordiner. Dimunn pli lwen ek nu kapav pli pre ar nu lide. Enn travayer enn lot nasyonaslite, li kapav similer, ena mem lide ki nu. Li pu ena lide similer. Enn dimunn ki res dan enn pei ki zame nu pa finn ale, li kapav, kuma nerport ant nu, partaz enn lide parey. Alor, nu ena imanism, pu inifye nu. Anplas ena rekur a nasyonalism.
Trwazyeman, anplas morisyanism, nu ena internasyonalism.
Get problem ankor ar “morisyanism”, an pasan. Mwa mo enn Rodrige. Mo pu kontan dimunn kumans koz “morisyanism” buku dan travay ubyen dan lekol? Ki li ule dir pu enn dimunn Rodrig. Li pu santi li ladan? Enn Chagosyen, tu sa koze “morisyanism”, li santi li ladan? Nu kapav dir ki dan nu Repiblik, nu ule enn ledikasyon egal pu tu dimunn. Sa kapav dir, “dan nu pei”. Sa osi, nu pa dir “dan nu lil”. Get enn fraz kuma “Moris Ile Durable”. Singular. Pa bon. Li bann term ki exklir dimunn ki ti devet inklir dan enn lalit de klas.
Alor, nu ena tu sa bann kestyon pu gard antet. Mwa mo krwar enn pavyon, li tultan enn problem potansyel, kan servi li kuma enn stratezi politik pu ralye deryer li. Ki li kapav reprezante dan diferan moman, li kapav byen andeor kontrol klas travayer. Sa vedir, dan serten moman, li kapav vinn inportan. Kan Kiba so klas travayer pe defann, kan USA pe avoy tu kalite teroris kot li depi 50-60 banane,dan zot komba anti-inperyalist ena enn eleman nasyonalist ki pa fer ditor, tanki travayer res mobilize deryer enn program sosyalist. Me pu ador enn pavyon, li enpe andut, omwen ki klas travayer ase an-kontrol de pei la, kot li kapav exziz so program, al ver enn sosyete san klas. Mo krwar sa nu bi, pu vremem al ver enn sosyete san klas, enn sosyete egaliter. Me kimanyer sakenn partaz sa bi la ar so kamarad, abe, nu bizin travay li, travay li, pans li, pans li, diskit li diskit li, me, sirtu pandan bann aksyon politik.
Cher: Lezot kestyon, komanter?
Kamarad Zorz: Lot fwa, kan mo truv Sedley Assonne inn reponn Elizier Francois lor zurnal, mo finn realize nu sel pei dan lemond ki tuzur pe sant lim nasyonal dan enn lang etranzer. Sa osi montre ki nasyonalism li pa neseserman anti-inperyalist.
Kamarad Kisna: Mo ti anvi amenn enn kontribisyon lor lalit internasyonalist, pu fer swit a seki Ram finn dir. Lor kestyon Chagos, mo krwar dan LALIT, nu finn resi ena enn stratezi ki anfet amenn nu divan. Demand ki nu pe met divan, nu pe dir “ferm baz Ameriken” lor Chagos, nu pe dir “drwa retur pu Chagosyen” lor Chagos inklir Diego Garcia, e nu pe dir konpansasyon pu sufrans bann Chagosyen. Nu pe adres sa demand a Guvernman kolonyal Britanik, zordi inperyalis Angle, ki okip Chagos ilegalman, e osi a lokater lor sa baz militer se inperyalist Ameriken. Pu batir sutyen pu sa lalit, enn lalit ki nu kapav dekrir kuma “nasyonal”, parski li form parti enn lalit dekolonizasyon, pu ki Chagos form parti teritwar Repiblik, me nu finn donn li enn dimansyon internasyonal. Nu finn dir ki dimunn dan Langleter, travayer dan Langleter, zot pa kone ki Guvernman kolonyal inn fer lor zot nom. Nu inn dir dimunn dan Lamerik, travayer Amerikin, zot osi, zot pa kone ki Guvernman Amerikin finn fer resel, inn lwe, inn met enn baz militer lor kiksoz ki finn koken par Guvernman Angle. Nu finn amenn lalit la lor la. Osi dan sa kanpayn la, nu ena enn demand pu dir “Ferm tu baz militer dan lemond!” Tu baz dan lemond. Tu pei. Nu ena SMF isi, dizon, [lodyans riye]me nu pe koz baz andeor pei ki bizin ferme. Zot bizin ferme parski anmemtan sa demand la li ena sa lefe ki u pe al kont sa lel militer inperyalist, ki azir pu ki so bann konpayni, so bann miltinasyonal kontiyn domine, e pu anpes ki USA servi Diego Garcia pu bombard Irak, bombard Afganistann, ek osi pu prepar pu petet bombard Iran. Me, osi, zordi parasitis Franse pu desann, pe desann Senn Mars. Me, ki u krwar? Kan kapital inperyalist Franse pu menase, bann la pu desann zis zur Lindepandans, ubyen zot pu desann lezot zur? Sa kestyon ki nu bizin poze. Anmemtan, ki nu pe amenn sa lalit de klas dan Moris, li liye ek sa lalit anti-inperyalist, parski dan buku fason, nu lalit li liye ar lalit travayer Franse, travayer Ameriken, travayer Angle, pu pa dir travayer dan lemond.
Kamarad Ram: Taler kan nu pe waynd-ep, eski nu ule reflesi lor posibilite enn swivi pu travay ki nu finn fer zordi? Me, plis akse lor ki mwayen nu ena pu explik sa bann nuvo lide ki nu pe devlope asterla? Ki li onivo travay, onivo etidyan? Parfwa u pa pu gayn 3ertan ubyen enn zurne pu explik dimunn. Parfwa u bizin ena bann argiman sinp, lozik me kurt. Short-cut. Mwayen pu explik lide ki finn pran enn zurne pu devlope, kimanyer nu kapav aprann explik li dan enn versyon kurt, dan 5 ubyen 10 minit? Eski ti pu kontan swivi?
[Tu dimunn koze dan sans “Wi”, bizin fixe enn espes workshop “argimantasyon”.]
Kamarad Lindsey: Pu sutenir sa, dan enn program radyo, par exanp, mo inn gayn sa zar problem. Dernye fwa dan enn program ansam ar Raouf Bundhun, li vinn dir kumsa anpasan - nu pe koz reform elektoral - li dir “Wi, me u, Lindsey, mo kone zot ek zot ‘enn sel lepep enn sel nasyon’, morisyanism, tusala,” [lodyans riye] weh, li atribiye sa a nu, a mwa, mo anvi aprann kimanyer dan 15 segonn, kimanyer koriz sa malkonpreansyon, sanki mo sanz size deba la. Mo bizin kapav dir li vit.
Alain depi Cher: Mo krwar nu pu arondi asterla. Taler Reeaz ti propoz enn deba nasyonal. Wi, sa enn dezyem propozisyon, e nu bizin aprofondi deba kumsa. Nu bizin kontiyn reflesi, atraver lorganizasyon ki deza isi, osi. E pu klotir Anne-Marie pu dir enn-de mo.
Kamarad Anne-Marie: Mwa mo ti pu kontan, pu termine, ansam ek kamarad Priscilla, exprim mo dezir pu partaz seki nu finn reflesi zordi. Mo mem, kuma enn militan LALIT, e kuma kikenn ti dir dan kumansman, letan nu pa gayne pu reflesi parfwa, nu travay, ena luvraz lakaz, ena zanfan. Ek mo kontan ki mo pe reysi reflesi. Mo dir sa, parski fek la, otur le 8 Mars kan ti ena enn seri aktivite MLF, enn kamarad dir mwa, “Anne-Marie kuma to fer, to dan Muvman Liberasyon Fam, to dan LALIT, to travay, to mer de fami?” Alor, tusala montre ki sa refleksyon kuma nu finn fer zordi isi, ki ti planifye pu zordi, finn avans mwa. E pa zis sa. Mo finn fer mwa gayn letan reflesi lakaz avan mem mo pu vinn partisipe. Mo finn bizin al pran enn liv, parey kuma Rada finn montre granmatin, kan li finn pran so vye Revi Lalit De Klas, pa lor innternet, e pa ti ena innternet, me dimunn ti reflesi buku. E li finn reste. Kot mwa, mo pena innternet. Me, mo finn pran enn letan -- dan tusala ki mo ena pu fer la -- mo finn rod enn letan pu mwa, pu mo fer enn resers pu mwa personel, antan ki enn militan, pu mo santi mwa prepare pu mo vinn dan sa Konferans la zordi. E, sa li kiksoz ki inportan.
Ek mo krwar, kuma Lindsey inn dir, pu ki u pa gayn sa pretansyon ki, kan u pu parmi lezot kamarad fam, vwazin, vwazinn, mwa mo pa santi mo konn plis ki lezot, me mo ena sa kiltir pu aprann dan liv, mo ena sa kiltir pu aprann ar lezot kamarad, ek kapav osi al partaz li. Ala manyer sa partaze. Nu partaz li ar lezot kamarad - pa dan 3 ertan, me dan enn tiginn letan. Nu dir kamarad, ala bann lide, ki kan mo finn ale, mo finn asize, mo finn lir, lerla finn asize 9er ziska 3 er, inn diskite, inn ekut tu sa bann lide ki plizier kamarad finn vinn partaze zordi. Sa. E pu termine, nu remersye tu partisipan. Tu dimunn prezan. Lide ki finn emerze inn byen ris, konsep ki finn definir byen presi. Pu ed nu dan nu aksyon. E osi nu finn truv danze ki ena si nu zis servi sa bann konsep la kuma enn stratezi. Pu termine petet mo demann tu kamarad prezan, kontiyn refleksyon deba, pandan aksyon, sirtu lasosyasyon, sindika amenn sa dan zot striktir. Pu militan LALIT, anu kontiyn sa dan nu bann brans, pu li puse, pu nu konesans pli fite, pu ki deba la ed nu pli divan dan nu bann aksyon an-komin. Parski zot pu repoz lor enn konpreansyon an-komin. [Aplodisman]
Seki pa finn gayn dernye Revi, kapav vinn pran enn. Li Rs20. Mersi pu tu.
