Actions to free Diego Garcia and Chagos(creole version)
11.06.2011
LALIT's Press communique on Actions to free Diego Garcia and Chagos (creole version)
AKSYON PU LIBER DIEGO E CHAGOS
Kestyon Chagos pe kontiyn res dan laktyalite. Aster li pe vinn irzan ki Guvernman Moris azir e sirtu montre ki aksyon li pe pran lor size Chagos. An Mars sa lane la LALIT ti ekrir Premye Minis pu fer 3 propozisyon:
Premyerman ki PMO ki ansarz “Task Force’ Chagos anklans bann demars atan pu inskrir enn draf rezolisyon divan prosin Lasanble Nasyon Zini an Septam lor size suverennte Chagos e so lokipasyon ilegal par Britanik ek Amerikin. Tusa dan loptik pu al ver met enn ka divan Lakur LaHay( ICJ) pu ki zot emet enn ‘advisory opinion’ lor kestyon Chagos.
Dezyemman ki li rann piblik kalandriye pu met konplint divan AFCONE su Trete Pelindaba. Kumsa ki pu ena inspeksyon lor Diego su lezid Nasyon Zini pu gete si ena zarm nikleer stoke laba.
Trwazyeman nu ti propoze dan kontex reform Konstitisyon ki Moris swiv lexanp Ekwador e pas lalwa pu interdi tu baz militer etranze lor so teritwar. Ziska ler nu pa finn gayn okenn risponns depi PM. Eski PMO so ‘task force’ lor Chagos finn reflesi lor sa bann propozisyon la? Eski tu seki PMO pe fer konsernan Chagos li enn sekre kuma finn anonse dan kad zot stratezi legal?
Nu ti osi averti dan nu let lor danze taktik Moris pe adopte pu met tu so pwa lor ka kontestasyon Park Marin divan lakur Drwa Lamer kont leta Britanik. Sa kalite muv la par li tusel, san ki met kestyon Chagos lor azanda lasanble UN, li konport bann risk. E aster kan Moris finn konteste swa avoka ki Britanik finn fer dan sa zafer la li kapav pran buku letan avan ki sa lakur la reysi demar so travay. Lorla desizyon guvernman Moris pu gard so stratezi sekre pa pu ede ditu pu mobiliz suytin anfaver bann linisyativ ki li pu pran lor size Chagos. Okontrer li riske izol Moris ankor plis.
Antretan guvernman Britanik pa pe les lebra krwaze. Li pe sey konsolid so pozisyon, li pe etablir so lotorite lor MPA avek konplisite plizir lorganizasyon ekolozis. Konferans inisye par sertin ekolozis, ekrivin ki finn ena dan Lond resaman pe uver sime pu manipilasyon par Leta Britanik. Kan anfet dapre rapor partisipan konferans ek dapre enn lartik dan Mauritius Times 27 Me – 2 Zin 2011, nanye de konkre pa finn sorti depi sa konferans la. Konferans la finn expoz divizyon ant diferan grup Chagosyin. Lorla bann resan priz de pozisyon lidership grup Chagosyin pe anfet agrandi fose ant lorganizasyon Chagosyin dan enn moman kle.
Dan LALIT nu panse ki demars politik pu met Chagos lor azanda UN ti pu met Moris dan enn pozisyon politik ek legal byin for. E sa asontur ti pu permet Moris vinn lor lofansiv fas a guvernman Britanik lor kestyon Chagos e sanz balans de fors dan so faver.
Zordi avek kriz ekonomik ek kanpayn elektoral ki pe vini dan Lamerik presyon pu ferm baz militer pu ogmante. Inn ler pu elarzi sutyin pu lalit Chagos dan US ek dan UK. Pena okenn dut ki linite ant tu grup Chagosyin pu kapav donn plis lanpler mobilizasyon lor Chagos. Me fode ki linite repoz lor enn platform demand ki kler e koeran. Depi bann lane 70-80 LALIT pe evre anfaver aksyon initer otur bann demand politik ki pu avans lalit pu liber Chagos e Diego. An Novam 2010 nu ti organiz enn konferans internasyonal pu reini ansam tu grup Chagosyin e tu lorganizasyon ki finn aktif dan sa lalit la. Plis ki 150 dimunn ti prezan e finn tom dakor lor enn Deklarasyon komin ki viz anmemtan pu dekoloniz Repiblik Moris, pu ferm baz militer US lor Diego e pu asir drwa retur avek ful reparasyon pu tu Chagosyin.
Alain Ah-Vee
Pu LALIT
153 Main Road, GRNW, P.Louis
Tel: 208 5551
8 Zin 2011
